१. माघ ८ गते संविधान बन्छ भनी पहिलेदेखि जनतालाई आश्वस्त पार्दै आएका नेताहरुले अहिले कुरा फेर्न थालेका छन्। उनीहरुमध्ये केहीले माघ ८ गते संविधान घोषणा हुन सक्दैन भन्न थालेका छन् भने केहीले माघ ८ गते घोषणा गर्न समय पुगेन भन्न थालेका छन्। प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालालगायत कसैले पनि अब माघ ८ भन्ने उच्चारण गरेका छैनन्।

२. पार्टीरुका बीच संविधानको अन्तरवस्तुमा कुरा मिल्न नसकेको भन्ने उनीहरुको एकमात्र भनाई रहेको छ। उनीहरुले यो कुरा हिजो पनि भन्दै आएका थिए भने आज पनि भन्दैछन्। त्यसो भए यो एक वर्षमा संविधान निर्माण सम्बन्धमा उनीहरुले के काम गरे, त्यो सबैले सोध्ने प्रश्न भएको छ।

३. यो एक वर्षमा उनीहरुले धेरै बैठक गरे। संविधान राजनीतिक संवाद तथा सहमतिमा पनि उनीहरुले खुब बुद्धि खियाएको बताए। संवाद समितिका सभापति डा. बाबुराम भट्टराईले त झन् सबभन्दा बौद्धिक अभ्यास गरेको हुनुपर्ने हो। तर त्यो समितिले अधुरो प्रतिवेदन संविधान सभामा पठाएर संविधान सभालाई नै अप्ठ्यारो स्थितिमा पुर्‍याएको छ।

४. पार्टीरुले आफ्नो अडान भनेर जे जति कुरा भन्दैछन्, त्यो देश जनताका बृहत्तर हितको अगाडि केही होइनन्। सङ्घीय राज्य दश हुनुमा र सात हुनुमा खास अन्तर छैन।  शासकीय स्वरुपमा पनि त्यत्ति धेरै अन्तर छैन। मुख्य कुरा देशलाई हाक्ने नेताहरुको नियत हो। कुशलता हो, विभिन्न देशले विभिन्न किसिमले विकास गरिरहेको हामीले देखिरहेका छौँ।

५. नेताहरुले पार्टीभन्दा ठूलो देश हो भन्ने सम्झनु पर्दछ, देश लामो समयदेखि अन्तरिम कालबाट गुज्रिरहेको छ। विकास र निर्माण ठप्प छ। अरु देशको उन्नती र प्रगति कहाँ पुगिसक्यो। हामी कहाँ छौँ। यत्ति कुरा मात्र सम्झन सक्यो भने नेताहरुले अडान भनेर भन्ने अवस्था रहदैन।

६. पार्टीरुको अडानमा वास्तविकता छैन। खास भेद छैन। अतिकति तलमाथिको कुरामा अमूल्य समय नष्ट गर्नु बुद्धिमानी हुँदैन। फेरि आज चित्त नबुझेको कुरा छ भने र जनताले पनि त्यसलाई मन पराएनन् भने भोलि संविधान संशोधन गरेर त्यसलाई हटाउन सकिन्छ, आवश्यक कुरा राख्न राख्ने सकिन्छ।

७. नेताहरुले संविधान संशोधन गर्न सकिन्छ भन्ने भावना मनमा राख्नु पर्‍यो। आज सहमतिमा पुग्न नसकेको कुरा भोलि पुग्न सकिन्छ भन्ने कुरालाई मनमा राखी अघि बढ्नु पर्दछ। तर जसरी भए पनि संविधान माघ ८ गते घोषणा गर्नु पर्दछ। त्यसैमा सबैको भलो छ।