पोखरा । नेपाल संगीत तथा नाट्य प्रज्ञा प्रतिष्ठानको आयोजनामा लोपोन्मुख नेपाली मौलिक परम्परागत गीतको गायनशैली र बाजाबारे पोखरामा अन्तक्र्रिया एवं छलफल भएको छ ।

परम्परागत धुन संकलन गरी स्वरांकन, छायांकन एवं अभिलेखीकरण गर्ने उद्देश्यअन्तर्गत कार्यक्रम आयोजना गरिएको प्रतिष्ठानको लोक विभाग प्रमुख हरिदेवी कोइरालाले जानकारी दिइन् । गण्डकी प्रदेशमा बढी मात्रामा प्रचलित रहेका यसप्रकारका पुराना धुन र बाजा संरक्षणसम्बन्धी छलफलमा कास्की र वरपरका जिल्लाका कलाकार र संस्कृतिकर्मीको उपस्थिति थियो ।

विशेषगरी ब्राह्मण, क्षत्री, ठकुरी आदि समुदायले धार्मिक अनुष्ठानहरुमा गाउँदै आएका गायन शैलीमध्ये बालनको आरम्भमा गाइने लहरी, मंगलाचरण तथा भजनकीर्तन गर्दा गाइने आरती भजन र बाजाबारे अन्तक्र्रियामा चर्चा गरिएको थियो ।

गीतसंगीतसम्बन्धी यस्ता मौलिक सम्पदा अहिलेको पुस्तामा हस्तान्तरण नहुनु दुखद् विषय भएको पनि सहभागीले बताए । नेपाल संगीत तथा नाट्य प्रज्ञा प्रतिष्ठान लोक विभाग प्रमुख प्राज्ञ हरिदेवी कोइरालाले प्रतिष्ठानको उद्देश्यबारे प्रष्ट पार्दै लोक परम्परागत नेपाली जनजीवनको महत्वलाई उजागर गर्ने प्रयासमा प्रतिष्ठान जुटेको बताइन् ।

कार्यक्रममा त्रिवेणी संगीतालयका प्रबन्धक नवराज बरालले परम्परागत गीतसंगीत तथा सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षणका लागि आफ्नोतर्फबाट सक्दो सहकार्य हुने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे । बालन एवं कला संस्कृति प्रतिष्ठान नेपालका अध्यक्ष खगराज शर्मा आचार्यले संस्कृति संरक्षणजस्तो महत्वपूर्ण अभियानमा सहयोगी संस्थाको भूमिका निर्वाह गर्न पाएकोमा खुसी व्यक्त गरे ।

टोपी स्टुडियोका प्रबन्धक सागरराज आचार्यले बालनका बारेमा धेरै अनुसन्धनात्मक कृति भए पनि गायनका पद्धति, शैली र स्वर लिपिसमेत लोप हुँदै गएको बताए । नेपाली भेषभूषामा परम्परागत बाजाको साथ बालनको भावार्थ, यसमा गाइने मंगलचरण, लहरी र भजनकीर्तनमा गाइने आरतीको सुन्दर प्रस्तुतिसहित कार्यक्रम सम्पन्न भएको थियो ।

संगीत तथा नाट्य क्षेत्रको संरक्षण, सम्बद्र्धन, अध्ययन र अनुसन्धान तथा तिनको अभिलेखीकरणमा हाल प्रतिष्ठान जुटेको सो अवसरमा जानकारी गराइएको थियो । प्रतिष्ठानको लोक संगीत विभागबाट ३ वटा अनुसन्धान प्रकाशन क्रममा रहेको र ४ वटा विभिन्न समुदायका मौलिक रैथाने लोकभाकाको अभिलेखीकरणमा बहस र छलफल गरी तिनलाई पछिल्लो प्रविधिअनुसार सुरक्षित राख्ने अभियानमा प्रतिष्ठान जुटेको प्राज्ञ कोइरालाले जानकारी दिइन् ।