यतिबेला मुलुक कोरोना कहरसँगै जुधिरहेको छ । विश्वलगायत स्याङ्जामा पनि यसको प्रभाव परेको छ । कल्पना नै गर्न नसकिने गरी धेरै समाजसेवीले ज्यान गुमाएका छन् । सामाजिक क्षेत्रमा ओजिलो प्रभाव पारेका धेरै व्यक्तिका निधनका कारक अहिले कोरोना बनेको छ ।

तीमध्येका एक कर्मठ, जुझारु र समाजसेवी यौद्धालाई स्याङ्जाले गुमाएको आज १३ औं दिन पुगेको छ । जीवनका अन्तिम समयसम्म राजनीति र निर्माण व्यवसायलाई संँगसगै हिँडाउन सफल गजिन्द्रप्रकाश मल्ल हामीबीच हुनुहुन्न । तर, उहाँका योगदान र कर्म हामी सबैका लागि प्रेरणादायी बन्न सक्छन् ।

कोरोना संक्रमण पुष्टिपछि पोखरास्थित गण्डकी मेडिकल कलेजको आइसियु कक्षमा उपचारका क्रममा उहाँको निधन भएको हो । निरंकुश शासन व्यवस्थाविरुद्ध नागरिकका स्वतन्त्रताका पक्षमा आवाज उठाउँदा पटक पटक जेलनेल पर्दा पनि कांग्रेसको संगठन विस्तारमा उहाँको महत्वपूर्ण योगदान छ । जुन इतिहाससम्म रहनेछ ।

प्रजातान्त्रिक आन्दोलनका एक अथक योद्धा गजिन्द्रप्रकाश मल्लको ७४ वर्षको उमेरमा असामयिक निधन भएको हो । पञ्चायतविरुद्धको आन्दोलनमा लामो समयदेखि संघर्ष गर्दै तत्कालीन शासकहरुको आँखाको कसिंगर बनेका मल्ल स्याङ्जाको सेखाममा जन्मिनुभएकाे हाे । दुर्गम गाउँमा जन्मेर पनि स्याङ्जा, तनहुँ, पाल्पा र गुल्मीमा प्रजातन्त्रको पुन स्थापनाका लागि शंखघोष गर्दै जनतामा सामाजिक न्याय र स्वतन्त्रताको पक्षमा संगठन गर्ने नेपाली कांग्रेसका एक कुशल संगठक हुनुहुन्थ्याे उहाँ ।  प्रजातन्त्रको पुनप्र्राप्तिको लडाइँमा आफूलाई साथ दिनेलाई आर्थिक तथा वस्तुगत सहयोग गरेर समाजिक आन्दोलनमा सरीक हुन प्रेरित गर्ने मल्ल पूर्वी स्याङ्जाका एक कुशल सामाजिक अभियन्ता पनि हुन् ।

शिक्षाका जागरण बिना परिवर्तन सम्भव छैन भन्ने बुझेका मल्लले पूर्वी स्याङ्जाका कयौं सार्वजनिक विद्यालय स्थापना गर्नुभयाे । बाटो घाटो, पुल, पुलेसा, ठाटी, पौवा, चौपारी, सिंचाइ, कुलो, निर्माण गर्रनुभयाे ।  कयौं विकास निर्माणको नेतृत्व गर्नुभयाे ।  जिल्लाका अधिकांश ठूला विकास निर्माणमा उहाँले अग्रसरता  लिनुभयाे ।

गाउँमा मण्डले बिगबिगी थियो । ‘पञ्चायती व्यवस्थाविरुद्ध जानु र कांग्रेस बन्नु भनेको मृत्यु निम्त्याउनु सरह हुन्थ्यो

त्यस क्षेत्रका बासिन्दाका सामाजिक अगुवा बन्न सफल भए । जीवनको उर्वर समयमा निर्माण व्यवसाय सुरु गरेका मल्लले चापाकोट सुन्तलीटार, रत्नपुर र कुवाकोटको १ हजार हेक्टर समथर फाँटमा सिंचाइ गर्ने २७ किलोमिटर लामो नहर निर्माणको पहल ४० को दशकमा गरेका थिए । सबैको सहयोगले लामो प्रयासपछि नहरको निर्माण कार्य सम्पन्न भयो । आज त्यस क्षेत्रका जनताको सामाजिक र आर्थिक जीवनमा ठूलो परिवर्तन आयो । विपन्न परिवारलाई वृत्तिविकासका लागि पेसा गर्न होैसाउने, सीप र दक्षता बढाउन तालिमको प्रबन्ध मिलाइदने, उनीहरुका छोराछोरीलाई शिक्षाका लागि प्रेरित गर्ने, गरिब छोराछोरीलाई पढ्न खर्च दिने, तल्लो वर्गलाई माथि उठाउन रोजगारको प्रबन्ध मिलाउने, दया, माया र करुणाको भाव भएका एक असल सामाजिक अभियन्ता राजनीतिक चेत भएका कुशल राजनीतिककर्मी स्याङ्जाले सदैव अभाव महसुस गर्नेछ । मल्लले राजनीति र निर्माण व्यवसायलाई सँगसँगै हिँडाउन सफल भए ।

निरंकुश पञ्चायती शासन व्यवस्थाविरुद्ध उनी होमिए । जतिबेला गाउँमा मण्डले बिगबिगी थियो । ‘पञ्चायती व्यवस्थाविरुद्ध जानु र कांग्रेस बन्नु भनेको मृत्यु निम्त्याउनु सरह हुन्थ्यो । प्रधानपञ्चसमेत रहेका त्यसबेलाका यमनबहादुर मल्ललगायतका केही गाउँकै हर्ताकर्ता पञ्चेहरुले बहुदलवादी आए भने खुट्टा भाँचिदिन्छु भन्दै कुर्लन्थे ।’ पूर्व सांसद खगेन्द्रराज रेग्मीले बिगत सुनाए ।

जनमत संग्रहको प्रचारमा सेखाम पुग्दा गजिन्द्रप्रकाश मल्लमा प्रजातन्त्रको आस्था देखेपछि उनीहरुबीचको निकटता बढ्यो । आउजाउ भयो । उहाँसँगै नजिक हुने र समयानुसार भेटघाटले पनि निरन्तरता पायो । अहिलेजस्तो सञ्चार माध्यमका सुविधा केही थिएनन् । गोप्य भेटघाट, चिठीपत्र र हिँडेरै पुग्नुपर्ने हुन्थ्यो । २०३६ सालमा जनमत संग्रहमा बहुदलीय पक्षधरले जिल्लामा जित्न सकेन । राम्रो मत आए पनि हारे । तर, मल्लले भने निरंकुश शासन व्यवस्थाविरुद्ध भित्रभित्रै जनमत बढाउँदै लानु भयो र विजयी पनि हुनुभयो । उहाँलाई बहुदलीय पक्षधरले समर्थन गरेका थिए । प्रजातन्त्रप्राप्तिपछि जिल्ला विकास समिति सदस्यमा निर्वाचित भए । यसरी उनी जिल्ला पञ्चायत र जिल्ला विकास समितिगरी २ पटक सदस्य बनेका थिए ।

खगेन्द्रराज रेग्मी ३ पटकसम्म कांग्रेस सभापति बन्नुभयो । दोस्रो पटकको २०५७ सालको सभापति रहेका बेला मल्ललाई कोषाध्यक्ष बनाउनुभयो । उद्योग वाणिज्य संघको भवनमा भाडामा बसेको पार्टी कार्यालयलगायत अन्य आर्थिक कारोबारमा उहाँको सहयोग भएको रेग्मी सम्झन्छन् । पछि पार्टी कार्यालय बनाउन पनि उनले लाखभन्दा बढी सहयोग गरे । संघर्षशील, प्रजातन्त्रप्रेमी, निरन्तर क्रियाशलि उहाँ संघर्षशील, प्रजातन्त्रप्रेमी, निरन्तर क्रियाशील रहेर काम गर्ने अत्यन्त मेहनती र सहयोग थिए मल्ल बाउसाब पूर्व सांसद एवं पूर्व सभापति रेग्मी स्मरण गरे ।

नेपाली कांग्रेस स्याङ्जाका महासमिति सदस्य, पूर्व जिल्ला कोषाध्यक्ष एवं निर्माण व्यवसायी मल्लको पदचिन्हलाई अंगीकार गर्दै छोराहरु राजेश, प्रकाश र कमल मल्लले पिताजीको अभियानलाई निरन्तरता दिँदै आएका छन् । निष्ठा र आदर्शको राजनीतिलाई आत्मसात गर्दै जनताको सेवामा समर्पित मल्ल परिवारप्रति स्याङ्जाबासीको ठूलो श्रद्धा र सम्मान छ । स्वर्गीय मल्लले प्रारम्भ गरेका सामाजिक कार्यको पूरा गर्ने जिम्मेवारी उनका परिवारमाथि आइपरेको छ ।
स्वर्गीय मल्ल स्याङ्जाबाट निर्वाचित गण्डकी प्रदेश सांसद भागवतप्रकाश मल्लका पिताजी हुन् । आफ्ना पिताजीको पथ पछ्याउँदै हिँडेका छोरा मल्ल कांग्रेसका एक नक्षत्र हुन । देशभरमै बलियो संगठन मानिएको स्याङ्जा कांग्रेसको एकमात्र निर्वाचन क्षेत्र जितेर बीउ जोगाउने काम उनले गरेका छन् ।

राजनीतिसँगै उनी निर्माण व्यवसायी हुन् । सम्भवत उनी जिल्लाकै पहिलो निर्माण व्यवसायी हो । ‘क’ वर्गका व्यवसायी हुन् उनी । निर्माण व्यवसायीलाई एकाकार बनाई उनीहरुका हक, हित र अधिकारका लागि उनले जिल्लामा निर्माण व्यवसायी संघ स्थापना गरे । संघ स्याङ्जाका संस्थापक अध्यक्ष एवं हाल केन्द्रीय सदस्य थिए उनी । उनले बीस २०२७ सालदेखि निर्माण व्यवसाय सुरु गरेको पारिवारिक स्रोतले जनाएको छ । जब, २०२४ सालमा सिद्धार्थराजमार्ग अन्तर्गत स्याङ्जा–पोखराको सडक पूरा भयो । त्यसपछि जिल्लामा निर्माण कार्यले निरन्तरता पाउन थाल्यो । जिल्लाका अधिकांश ठूला ठूला पक्की पुल, भवन निर्माणमा उनको संलग्नता छ । नेपाली कांग्रेसका तर्फबाट साविक स्याङ्जा क्षेत्र नं ३ को समानुपातिक उम्मेदवारमा चयन भएका थिए उनी ।

पछिल्ला डेढ वर्षदेखि उहाँ शारीरिक रुपमा अस्वस्थ्य भए । क्यान्सरजस्तो बलियो रोगलाई जितेका उनको कोरोनासँग हार भयो । आफूसँगै संक्रमित पत्नीलाई आइसीयु शड्ढयामै छाडेर उनी ब्रम्हलीन भए । अहिले पत्नीको स्वास्थ्य अवस्था राम्रो भएको छ । मल्लका श्रीमती, ३ छोरा, एक छोरी छन् । प्रजातन्त्रको बहालीपछि २०४६/२०४७ पछि सपरिवार उनी पुतलीबजार नगरपालिका १ स्थित प्रगतिनगरमा बस्थे ।

कुशल संगठक, सामाजिक अभियन्ता, राजनीतिज्ञ, विकासप्रेमी स्वर्गीय गजिन्द्रप्रकाश मल्लप्रति हाम्रो पनि भावपूर्ण श्रद्धान्जली ।