पोखरा । रुपातालको आकार बढाउन ड्याम निर्माण गर्ने टेन्डर निकालिएको छ । रुपाताल परियोजनाले ड्याम बाँध्न बुधबार ४५ करोड रुपैयाँको टेन्डर आह्वान गरेको हो ।

टेन्डर निस्किएपछि प्रतिनिधिसभा सदस्य खगराज अधिकारीले सपना साकार हुने बाटोमा रहेको बताए । सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमार्फत उनले भने, ‘आज विकासको काममा नयाँ कोशेढुंगा रुपातालमा बाँध बाँध्न टेन्डर आह्वान भएको छ । सूचना प्रकाशित गरेकोमा नेपाल सरकारलाई धन्यवाद ! तालको विकासको सपना देख्ने सबैलाई बधाई !’

तीन वर्षदेखि सुरु परियोजनामा अहिले धमाधम मुआब्जा वितरणको काम चलिरहेको छ । करिब ५ सय रोपनी जग्गाको मुआब्जा वितरण भैसकेको परियोजना प्रमुख तुलसी भट्टराईले जानकारी दिए । ‘मुआब्जाको काम भइरहेको छ । बाँधतिरको अधिकांश बाँडिसकेका छौं,’ उनले भने, ‘बाँधको टेन्डर निस्कियो । अरु पनि बिस्तारै निस्किन्छ ।’ उनले परियोजना निर्माणका लागि स्थानीयबाट निकै धेरै साथ पाएको बताए । ‘सबैतर्फबाट राम्रो साथ सहयोग छ । फूट ट्रेलको पनि डिजाइन गरिरहेका छौं,’ भट्टराई भन्छन्, ‘अरु बाटोको टेन्डर पनि छिट्टै निस्किन्छ । यो खुसीको खबर हो ।’

उनले मुआब्जा वितरणमा कुनै समस्या नभएको दाबी गरे पनि केही जग्गाधनी भने मुआब्जा बढाउन दबाब दिइरहेका छन् । बाटोले छोएको जग्गामा प्रतिरोपनी ८० लाख र बाटोले नछोएको जग्गाको प्रतिरोपनी कम्तीमा ५० लाख रुपैयाँ मुआब्जा दिनुपर्ने जग्गाधनीको माग छ । सरकारले चाहीँ रुपातालको उत्तरतर्फका जग्गालाई प्रतिरोपनी ८ लाख ६२ हजार र दक्षिणतर्फको जग्गालाई १२ लाख ९२ हजार रुपैयाँ मुआब्जा दिने निर्णय गरेर सूचनासमेत प्रकाशन गरेको छ । सोही आधारमा अधिकांशले मुआब्जा बुझिसकेका परियोजनाले जनाएको छ । तालमा मिसिने खोलादेखि तालको बाँध बाध्ने दक्षिणतर्फको जग्गा अधिग्रहण गरिएको छ । तर मुआब्जा वितरण अझै टुङ्गिएको छैन । सरकारी मूल्याङ्कनअनुसार मुआब्जा रकम थोरै भएको जनाउँदै स्थानीय जग्गाधनी मुआब्जा रकममा पुनर्विचार गर्नुपर्ने अडानमा छन् ।

जिल्ला प्रशासन कार्यालयले साविकको रुपाकोट ५ र ९, भीरचोक ४, ७ र ९, बेगनास १, २ र ४, शिशुवा ६ र ७ स्याक्लुङ ४ हाल रुपा गाउँपालिका ६ र पोखरा महानगरपालिका ३१ आसपासका जग्गा बाँधको लागि अधिग्रहण गर्न लागेको हो । परियोजनाले पहिलो चरणमा २ सय ५० रोपनी जग्गाको मुआब्जा वितरण गरेको थियो । डुबान क्षेत्रअन्तर्गत १ हजार ४ सय ७७ रोपनी अधिग्रहण गर्नुपर्ने तथ्यांक छ । त्यसमध्ये ९ सय ९५ रोपनीको मुआब्जा दिनुपर्ने र अरु सरकारी तथा सार्वजनिक जग्गा भएको परियोजना प्रमुख भट्टराईले जानकारी दिए ।

परियोजनाअनुसार तालको दक्षिणतर्फ ५ सय ७५ मिटर लम्बाईको बाँध बनाइने छ । बाँध तयार भएपछि रुपातालको सतह १ सय ७४ हेक्टर पुग्ने अनुमान छ । अहिले पानीको सतह भने १ सय ४ हेक्टरमात्रै छ । नापी विभागको २०३२ सालको तथ्यांकअनुसार रुपातालको क्षेत्रफल १ सय ३५ हेक्टर थियो । पाँच वर्षमा सक्ने लक्ष्य लिइएको परियोजनाको काम पूरा गर्न ४ अर्ब ५१ करोड लाग्ने अनुमान छ । ताल बिस्तारपछि पर्यटक बसाइँ लम्बिने र ताल संरक्षणमा सहयोग पुग्ने विश्वास छ ।