१. संयुक्त राष्ट्र संघका महासचिव एन्तोनियो गुतेरेसले इस्वी संवतको पहिलो दिनदेखि राष्ट्रसंको प्रमुखको रुपमा आफ्नो कार्यभार सम्हालेका छन्। महासचिव गुतेरेस निवर्तमान महासचिव वान कि मुनको उत्तराधिका रुपमा निर्वाचित भएका हुन्, राष्ट्रसंघको महासचिवको परिवर्तनले अन्त के-कस्तो परिवर्तन हुन्छ/हुँदैन, त्यो अहिले भन्न सकिँदैन। तर नेपालमा त्यो परिवर्तनले केही प्रभाव पार्ने आशंका बढेको छ।

२. निवर्तमान महासचिव मुनले आफ्नै कार्यकालमा भगवान बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीको बृहत्तर विकासको अवधारणाका साथ त्यहाँ शान्ति सहर बनाउने आफ्नो योजनाअघि सारेका थिए। उनको अवधारणा अनुसार दक्षिण कोरियाका ख्याति प्राप्त इञ्जिनियर क्वाकले विस्तृत नाप, नक्सा तयार पारेर हाम्रो सरकारलाई बुझाएका थिए।

३. कपिलवस्तु, रुपन्देही र नवलपरासी जिल्लालाई समेत समेटेर तयार गरिएको योजना राम्रो छ। त्यो योजना देखेर बौद्ध धर्मावलम्बी, त्यस क्षेत्रका वासिन्दा तथा शान्तिकामी नागरिक सबै खुसी भएका छन्। तर त्यो योजना कार्यान्वयन हुनु पूर्व नै योजनाका परिकल्पनाकार मुनको राष्ट्रसंघबाट बहिर्गमन भएको छ।

४. उनले आफ्नै कार्यकालमा त्यो योजना कार्यान्वयन गर्न चाहेका थिए। तर त्यो सम्भव हुन सकेन। अब त्यो योजनाको भविष्य के हुन्छ, त्यो अनिश्चित भविष्यको गर्तमा धेकिएको छ। यस सम्बन्ध्ँमा हाम्रो सरकारले पनि केही भनेको छैन। सरकारको मौनताले यसलाई अरु रहस्यमयी बनाएको छ।

५. प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालको अध्यक्षतामा पनि एक पटक वृहत्तर लुम्बिनी विकासको निर्देशक समिति गठन भएको थियो। त्यो समितिको हैसियतले प्रधानमन्त्री दाहालले वान कि मुनलाई नेपाल भ्रमण गर्न बोलाएका थिए। तर मुनले त्यस बेला नेपाली नेताहरू संविधान बनाउने काममा व्यस्त भइरहेको बेला आफू आउनु अनुकूल नहुने बताएर दाहालको निम्तो स्वीकार्न सकेनन्। त्यसपछि वृहत्तर लुम्बिनीको कुरा क्रमशः सेलाउँदै गयो।

६. त्यसअघि चीनको एक संस्थाले पनि लुम्बिनीको विकासमा खबौर्ं डलर खर्च गर्ने भनेर झ्याली पिटिएको थियो। केही महिनापछि त्यो संस्था पनि के भयो र कहाँ छ त्यसको अस्तित्व छ, छैन त्यो पनि कसैलाई थाहा छैन। त्यसको पदाधिकारीमा पनि हाम्रा प्रधानमन्त्री दाहाललाई समावेश गरिएको थियो।

७. त्यो जे भए पनि वर्तमान महासचिव जुतेरेसले शान्तिको कुरा गरेका छन्। उनले २०१७ साल शान्ति स्थापनाको वर्ष बनाउने उद्घोष गरेका छन्। उनको त्यो शान्ति स्थापना गर्ने उद्घोषमा भगवान बुद्धको शान्ति, मैत्री र अहिंसाको सूत्र र लुम्बिनीको विकासले अरु सघाउ पुर्‍याउन सक्छ। त्यसकारण वर्तमान महासचिवले मुनको योजनालाई अघि बढाए भने त्यो नेपाल र नेपालीका लागिमात्र होइन, सबैका लागि खुसी र सन्तोषको विषय हुन सक्छ।