पोखरा महानगर समृद्धिको दिशामा अघि बढेको छ । विकास निर्माणसँगसँगै नगरवासीको हितमा महानगर दत्तचित्त छ । साविकको पोखरा, लेखनाथ र केही गाविस जोडेर बनेको पोखरा महानगरपालिकामा जनप्रतिनिधि निर्वाचित भइसकेपछि यसले विशाल रुप लियो । सहरमात्रै नभई ग्रामीण भेग पनि महानगरमा गाभिन पुगेका छन् । महानगर बनिसकेपछि सबैभन्दा महत्वपूर्ष विषय भनेको तत्कालीन अवस्थामा स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन पनि थिएन । त्यसबेला नेपाल सरकारले कार्य सञ्चालन कार्यविधि बनायो । त्यही अनुरुप सुरुआतका दिनमा स्थानीय निकायले काम पनि गरे । पछि ऐन आयो । यसबीचमा संस्थागत संरचना तयार पारेको भनेको वडा कार्यालय र महाशाखाहरु हुन् । वडामा आवश्यक संख्यामा जनशक्ति पुर्याउन नसके पनि न्यूनतम जनशक्ति आधारमा काम भएको छ ।
वडास्तरमा भएका स्वास्थ्य संस्थाहरुलाई हामीहरुले व्यवस्थापन गर्नुपर्ने छ । कुनै वडामा २/३ वडा स्वास्थ्य संस्था छन् भने कुनैमा छैनन् । त्यसलाई म्यापिङ गरेर वडाको हिसाबले व्यवस्थापन गर्नुपर्ने छ । पोलिटिकल डिष्ट्रिक्ट र ननपोलिटिकल डिस्ट्रिक्ट एउटै हुनुपर्छ भन्ने छैन । मानिस आफू जहाँ पायक पर्छ त्यही जान्छ । कृषि तथा पशुसेवातर्फ पनि हामीहरुले म्यापिङ गर्न सकेका छैनौं । त्यसतर्फ ध्यान दिनुपर्ने छ ।
संस्थागत विकासमा ४ वर्षको अवधिमा महानगर अघि बढ्ने क्रममा छ । महानगर भवन बन्न सकेको छैन । कर्मचारीको व्यवस्थापन हुन सकेको छैन । स्थानीय कर्मचारी र संघबाट आएका कर्मचारीबीच आपसमा अन्तरघुलन अभाव छ । स्थानीय तहका कर्मचारीको माग पूरा हुन बाँकी छ । संघीय निजामती ऐन आउनुपर्नेमा अझसम्म आउन सकेको छैन । त्यसको आधारमा प्रदेश ऐनसँगै स्थानीय ऐन बन्ने हो । यी र यस्तै समस्या तथा चुनौतीबीच महानगर अघि बढेको छ ।
महानगरमा प्राविधिक जनशक्ति (इन्जिनियरिङतर्फ) पुगेको छ । त्यसबाहेक खाद्य तथा गुणस्तरतर्फ अनुगमन गर्ने दक्ष जनशक्ति छैन । नापीको लागि पनि समस्या छ । स्वास्थ्यकर्मीहरु पनि कुनै क्षेत्रमा पुगेको छ भने कुनै पनि पुगेको छैन । कृषि र पशु क्षेत्रमा प्राविधिक जनशक्ति अभावै छ । हाल अस्थायी व्यवस्थापनबाट चलेका छौं ।
महेश बराल
प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत, पोखरा महानगरपालिका
भोलिका दिनमा प्रदेशको स्पष्ट संरचना भएपछि यसले आकार लेला भन्ने अपेक्षा छ । कर्मचारीमा वृत्ति विकास जरुरी छ । स्थानीय तहका एउटै कार्यालयमा वर्षौ बिताउनुपर्दा समस्या सिर्जना गरेको पाइन्छ ।
यसैबीच, सरकारका ३ तहबीच आपसी समन्वय छ । कानुनले तर्जुमा गरेका प्रक्रियामा त्यसअनुसार नै छौं । बजेटको पाटोमा माथिबाट बजेट तथा कार्यक्रम आउने, हामीहरुले रिपोर्टिङ गर्ने विषयमा ऐन कानुनले स्पष्ट पारेको छ । त्यसअनुसार अगाडि बढेकै छौं । समस्या खासै छैन । प्रदेशतर्फ हेर्दा गण्डकी प्रदेशको राजधानी पोखरा नै भएकोले सघनखालको सम्बन्ध छ । दिनहुँजसो भेट हुँदा सहकार्य गरिरहेका छौं । संघ सरकारका कार्यालयहरुले पनि हामीहरुसँग समन्वय गरेर काम गरेका छन् । सडक डिभिजन लगायतका कार्यालयले सहकार्य गरेका छन् । समन्वयको पाटोमा खास ठुलो समस्या भने छैन ।पोखरा र विदेशमा १२ अन्तर्राष्ट्रिय सहरबीच भगिनी सम्बन्ध स्थापना भएको छ । सबैसँग सुमधुर सम्बन्ध छ । तैपनि हामी आफैँले गर्नुपर्ने क्षमता विकास र सुधारका विकासमा कमीकमजोरी रहेको स्वीकार्नु पर्छ । हामी आफैँले गर्नुपर्ने क्षमता विकास र सुधारका विकासमा कमीकमजोरी रहेको स्वीकार्नु पर्छ।
स्थानीय तहको निर्वाचनपछि हालसम्म केही महत्वपूर्ण कार्य पनि भएका छन् । महानगर कार्यालयसहित ३३ वटै वडामा विद्युतीय हाजिरी लागु छ । महानगर र वडा कार्यालयको आन्तरिक व्यवस्थानमा सुधार गरी वडा कार्यालयबाट नै छिटोछरितो सेवाप्रवाहको लागि वडा कार्यालयको संगठन संरचना र भौतिक पूर्वाधारमा सुधार गरिएको छ । कर्मचारीको आचरण, व्यवहारमा सुधार ल्याई नागरिकलाई सुशासनको प्रत्याभूति दिलाउन र भ्रष्टाचारविरुद्ध शून्य सहनशीलताको नीति लिई गैरकानुनी काम गर्ने जोकोहीलाई कारबाहीको दायरामा ल्याउने गरिएको छ । महानगरको लोगो बनाउने, जनप्रतिनिधिलिाई तोकिएको पोशाकमा व्यवस्था गरी एकरुपता ल्याउने काम महानगरको प्रशासनिक क्षेत्रका कार्य हुन् ।
पोखरा महानगरले हाल महानगरभित्र सडक निर्माणमा अस्फाल्ट प्रविधि अपनाएको छ । यो ज्यादै रुचाइएको छ । साथै कनेक्टिङ रोड नै महत्वपूर्ण छ । उपमेयरसँग महिला कार्यक्रम पनि उपलब्धिमूलक बनेको छ । स्वरोजगार सहित गरिबी निवारणमा पनि यसले सघाएको प्रतिक्रिया आएको छ । सहरी गरिबी न्यूनीकरण कार्यक्रम थियो । विगतमा कार्यक्रम भए पनि अहिले त्यसको गति मन्द छ । त्यसलाई अघि बढाउनुपर्ने छ । प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रमहरु भने नियमित भएका छन् । वडास्तरबाट पनि वृक्षरोपणका कार्यक्रम, चौतारो संरक्षण, तालिम, कौसीखेती हुने गरेका छन् । वडामा पनि पर्याप्त बजेट भएकोले वडास्तरबाटै पनि ती विविध कार्यक्रम भएका हुन् । महाशाखाहरु ठूलो स्केलको कार्यक्रममा केन्द्रित हुने गरेका छन् भने वडास्तरबाट हुने कार्यक्रम पनि सानातिनो भइरहेको पाइन्छ । वडालाई पनि बजेट खाता सञ्चालन गर्ने अधिकार दिएको हुँदा स्वायत्त बनेर खाता सञ्चालन गरेका छन् । भुक्तानी केन्द्रहरु वडावडासम्म पुगेको छ । कर दस्तुरका विषय अनलाइन पनि उपलब्ध छन् । व्यवसाय करमा आगामी दिनमा डिटिजल सुविधा दिँदैछौं । आगामी दिनमा इसेवा, खल्ती लगायतबाट पनि भुक्तानी गर्ने व्यवस्था मिलाउन पूर्वाधार परीक्षणको क्रममा छौं ।
पछिल्लो वर्ष भने विश्वभर महामारीको रुपमा फैलिएको कोरोनाले पोखरा पनि अछूतो रहन सकेन । यसको नियन्त्रणका लागि महानगर मेयर, प्रमुख जिल्ला अधिकारी र सामाजिक विकास मन्त्रालयका सचिव गरी ३ सदस्य गरी हाइ कमाण्डमा काम गर्ने प्रयास जारी छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी संघ सरकारको प्रतिनिधि, सामाजिका विकास मन्त्रालय सचिव प्रदेश सरकारको प्रतिनिधि रहने हुँदा समन्वयात्मक हिसाबले काम भएको छ । विगतमा जस्तो बेड पाइएन भन्ने समस्या अहिले छैन । कोरोना संक्रमितको उपचारमा आवश्यक अक्सिजन पनि पोखरामा खासै समस्या हैन ।
कोभिड–१९ नियन्त्रणमा पनि प्रदेश सरकारले स्रोतसाधन प्रदान गरेको छ । प्रतिबद्धता अनुसार काम भइरहेको छ । पोखरा–२७ को वडा कार्यालय रहेको साविकको लेखनाथ नगरपालिकाको भवनमा लायन्सको सहकार्यमा करिब १ सय बेड क्षमताको अस्पताल निर्माण कार्य पनि युद्धस्तरमा भइरहेको छ । पोखरा स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानअन्तर्गत पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पतालमा कोभिडका बिरामी ओसार्न महानगरले गाडी उपलब्ध गराएको छ । अक्सिजन सिलिन्डर उद्योगमा लोड अनलोड गर्न उनीहरुको जनशक्तिले नपुगेकोले महानगरले स्वयंले केही समयका लागि ४/४ जना म्यान पावर व्यवस्थापन गरेका छौं । सुरुआतमा पनि नगर प्रहरी पनि पठाइयो । नेपाली सेना, नेपाल प्रहरीको समन्वयमा अहिले शव व्यवस्थापनमा विगतमा जस्तो समस्या छैन । अस्पतालबाट शव उठाउनदेखि अन्त्येष्टिसम्म गाडीको व्यवस्थासहित महानगरकै कर्मचारी पनि खटिने गरेका छन् । एम्बुलेन्सलाई पनि समन्वयात्मक हिसाबले अगाडि बढाएका छौं ।
पोखराको कृषि तालिम केन्द्रमा गत वर्षदेखि नै आइसोलेसन सञ्चालित छ । पिसिआर परीक्षणको दायरा विगतभन्दा अलि बढाएका छौं । जिल्ला प्रशासनले तथा स्थानीय प्रशासनले गरेका अनुरोधहरुलाई पनि हामीले हरतरहले सघाएका छौं ।
अहिलेको ज्वलन्त माग छ, कोरोना खोप । कोभिडविरुद्धको खोप केन्द्रीय सरकारले नै हस्तान्तरण गर्ने हुनाले महानगर आफैँले तत्काल खोप वितरण गर्ने सम्भावना कम छ । तैपनि ल्हासा तथा बेइजिङमा हाम्रा नेपाली दूतावास एवं कन्सुलर अफिसमा चिनोजानेका साथीभाइसँग कुरा गरेका छौं । पोखरा र चीनमा भगिनी सम्बन्ध स्थापित भएका पालिकामा मेयर सावको लेवलबाट चिठी लेखेर पठाएका छौं । अक्सिजन कन्सन्ट्रेटर, अक्सिजन सिलिन्डर, भेन्टिलेटर लगायतका स्वास्थ्य सामग्री तत्काल उपलब्ध गराउन सक्ने आश्वासन भए पनि खोपको विषयमा भने केन्द्र सरकारको थप प्रयास आवश्यक देखिन्छ । आशा गरौं, त्यो पनि छिट्टै पूरा हुनेछ ।
(पोखरा महानगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत बरालसँगको कुराकानीमा आधारित)
Related News
सम्बन्धित समाचार
डिपेन्डेन्ट भिसामा युके लैजान्छु भनी ठगी आरोपमा पक्राउ
सफल पोखरा म्याराथनमा दौडियो पोखरा
पुम्दीकोटमा दर्शक बढ्ने अपेक्षा
आहारारामा को होला च्याम्पियन ?
सराङकोट धार्मिक पर्यटकीय क्षेत्रः सञ्चारमन्त्री गुरुङ
hero news full width
मुख्य समाचार
पोखराको लभ्ली हिलमा गीता ज्ञानमहायज्ञ सुरु
पाेखरामा २० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य
फागुन १, २०८१पुराना रुख काट्नेलाई कारबाहीको माग
फागुन १, २०८१पाँचपल्टको विजेता थ्रि स्टारलाई रोक्दै ब्ल्याक बुल्स फाइनलमा
फागुन १, २०८१कर्मयोगी भक्तराज सम्मानित
फागुन १, २०८१ऐतिहासिक खेलमा सर्वाधिक विजेता पुलिसको जित
फागुन १, २०८१