दमौली । विगत वर्षहरुमा तीज आउनु अगावै रौनक अर्कै हुन्थ्यो । महिना दिनअघि नै चहलपहल शुरु हुन्थ्यो । विभिन्न लक्षित नाचगान, भेटघाट र प्रतियोगिता धमाधम आयोजना हुन्थे । पार्टी प्यालेस होटलमा ठाउँ पाउन मुस्किल पथ्र्यो । महिलाहरु पनि वर्षदिनमा घुमिफिरी आउने तीजमा माइत जाने, दर खाने र महादेवको ब्रत बस्ने तयारीमा हुन्थे । बजारमा सामान किनमेलको भीड उस्तै देखिन्थ्यो । तर यसपालि रौनक छैन ।

कोरोना महामारीका कारण हिन्दू नारीहरुको महान् चाड हरितालिका तीज खल्लो छ ।

विश्वलाई नै आतंकित पारेको कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) कारण यसपालि तीज खल्लो बनेको हो । घरभित्रै तीज खुम्चिन पुगेको हो ।

व्यास २ की कल्पना पौडेल प्रत्येक वर्षको तीजमा विभिन्न ठाउँमा हुने प्रतियोगितामा भाग लिन्थिन् । केही प्रतियोगितामा पुरस्कार पनि थाप्थिन् । तर अहिले उनले घरमै तीज मनाउने भएकी छिन् । किनकि जिल्ला प्रशासन कार्यालय तनहँुले कुनै पनि सार्वजनिक कार्यक्रम तथा आयोजना रोक लगाएको छ । पौडेलले भनिन्,“ पोहर तीजको प्रतियोगितामा समूह मिलेर धेरै कार्यक्रममा सहभागि भएयौ । तर अहिले कोरोनाले गर्दा परिवारमा मात्रै घरमै तीज मनाउँछु ।”

पौडेलमात्र होइन, व्यास ३ की बसुन्धरा घर्तीको कुरा पनि त्यस्तै छ । उनले भनिन्, “कोरोनाको डर छ । त्यसैले घरमै तीज मनाउने योजना छ ।”
जिल्लामा पनि तीजको अवसरमा आयोजना गरिने विभिन्न प्रतियोगिता स्थगित गरिएको छ । नेपाल महिला संघ तनहँुले यस वर्षको प्रतियोगिता स्थगित गरेको छ । संघकी अध्यक्ष पवित्रा पौडेल अनुसार कोरोनाको संक्रमणलाई मध्यनजर गर्दैकार्यक्रम नराखिएको बताइन् । उनले भनिन्, “प्रशासनले निषेधाज्ञा गरेको छ ।यस्तो अवस्थामा कसरी कार्यक्रम गर्नु । सबैलाई आ–आफनो घरमा तीज मनाउन आग्रह गरिएको छ। ”
विभिन्न सार्वजनिक कार्यक्रममा धुमधामका साथ महिलाहरुले तीज अहिले घरघरमै सिमित भएको हो । कोरोनाले गर्दा हिन्दू महिलाको स्वतन्त्रताको पर्व मानिने तीज घर र कोठामा खुम्चिन पुगेको हो ।

यतिबेला तीजको समयमा बजारमा हुने व्यापार पनि ठप्प छ । चार महिनादेखि लकडाउनमा बसेका व्यवसाय केही खुल्न थालेका थिए । फेरि कोरोना जोखिम बढेपछि पुनः ‘लकडाउन’ ले व्यवसाय ठप्प भएको हो ।

“पोहोर तीजका बेला बजारमा किनमेल गर्न भीडभाड लाग्थ्यो । अहिले व्यवसाय ठप्प पारेर घरमा बस्नुपरेको छ,” व्यास ३ को भीम फेन्सीकी सञ्चालक चन्द्रमाया श्रेष्ठले भनिन्, “व्यापार हुने बेलामा फेरि लकडाउन भन्छ । हामीजस्ता व्यवसायीलाई ठूलै मर्का परेको छ । यो वर्षको व्यापार गुम्यो ।”

यता, बजार, यातायात बन्दले माइत जाने योजना बनाएका चेलीहरुको योजनामा तुषारापात परेको छ ।

समुदायमा कोरोना संक्रमण जोखिम बढेपछि तनहँुका विभिन्न क्षेत्रमा निषेधाज्ञा जारी गरिएको छ । अत्यावश्यक काममा बाहेक हिँडडुल गर्नसमेत रोक लगाइएको छ । चाडबाडमा हुने भीडभाड र आवात्जावत्ले कोरोना संक्रमणको जोखिम थप बढ्ने भएकाले निषेधाज्ञा जारी गर्नुपरेको प्रशासनले जनाएको छ ।