पोखरा आफैंमा एउटा सुन्दर महाकाव्य हो । यो यस्तो महाकाव्य हो जसको सौन्दर्य रहस्य सधैं अपरिमिति रहन्छ । यहाँको माटोले कविता बोल्छ र ढुंगाले मुक्तकवाचन गर्छ । यहाँ बहने हावाको सुसेली चित्र शिखरिणी छन्दको बान्की सुनिन्छ । यहाँको टारीखेत र पाखाबारीमा हो हो माले हो हो, हो हो तारे हो हो हलो जोत्ने साथी …को आलाप सुनिन्छ । माछापुच्छ्रे हिमालले आफ्नो सुकुमारी छायाँ फेवाताललाई सुम्पिएर सँगैसँगै जगलबन्दी गर्छ । सराङकोटले पुम्दीकोटसँग ‘पाइनँ खबर …’ भनेर खोजखबरका लागि आग्रह गर्दछ । यहाँका पागलबस्तीहरू आज पनि मानिसहरूभित्र मानवीय अहम्को खोजी गरिरहेका छन् । अरु त अरु यहाँका चराहरूको सुरिलो स्वरमा महाकाव्यका सर्गहरू तिराहित हुन्छन् । पोखराको काव्यमय संरचना देखेर विश्वभरका आँखा थाक्दैनन् र मन पनि भरिँदैन ।
यही पवित्र माटाको सुगन्ध जन्मजात हृदय लिएर आएका कवि सञ्जीव पौडेलले हालसालै सगरबाट जूनलाई धर्तीमा ओरालेका छन् र यसको आलोक टाढाटाढासम्म फैलिंदै गएको छ । कवि सञ्जीव पौडेलको कलम वसन्तयाममा भर्खर कोपिलाउन ठिक्क परेको सुन्दर फूलको कोमल डाँठजस्तै भरभराउँदो भएर आएको छ । अझ अर्काे शब्दमा भनौं भने जून ओर्लेको रातमा सञ्जीवभित्रको कवित्व प्रसवपीडामा छ । भोलि यो विलक्षण सौन्दर्यचेतनाको पुञ्ज लिएर धर्तीमा चहकिलो ज्योतिझैं चम्कने छ ।
उनका कविताका हरफहरूमा कला चेतका प्रचुर सम्भावना देखिएको छ । वस्तुतः कविताको आग्रह संगतियुक्त सुन्दर समाज हुनुपर्छ र हो पनि । हाम्रा इच्छा र चाहना विपरीत समाजले कुरुप आवरण ग्रहण गर्दछ । त्यतिबेला त्यसविरुद्धमा बोल्नु कविको कर्तव्य हो । विकृत समाजका स्रोतहरू कतिपय अवस्थामा बौद्धिक जमात, चिन्तक, कवि, कलाकार सबैलाई व्यस्त बनाउने क्षमता राख्छन् । चिन्तक यिनकै बारेमा चिन्ता व्यक्त गर्छन् । कलाकार आफ्नो कलाकारितामा यिनै चर्तिकलाको चित्रण गर्छन् भने कविहरूको कलम पनि यिनके सैतानी मनाभावनाको प्रकटीकरणमा आफ्नो ऊर्जा खपत गरिरहेका हुन्छन् । अरु कविले जस्तै कवि सञ्जीव पौडेल पनि शालीन ढंगबाट यसरी आक्रोश व्यक्त गर्छन्:
नदी उल्टो बगाउन खोज्ने
घुमिरहेको पृथ्वीलाई बाँध्न खोज्ने
उज्यालो घामका धब्बा पोत्न चाहने
यी स्यालहरूको वध गरेर
ऋतुसँगै वरखी बार्न चाहन्छु म ।
यहाँ कवि ठाडा विरोध गर्दैनन् । उनी वासन्ती यामसँगै नदी उल्टो बगाउन खोज्नेहरूको अन्त्य चाहन्छन् र उनीहरूको अन्त्य पनि वरखी बार्न चाहन्छन् । यसबाट के प्रष्ट हुन्छ भने जसलाई कविले आफ्नै जातको हकवाला सम्झन्छन् र त वरखी बार्न चाहन्छन् । यसरी देश आफैंले बिगारेकोमा उनी चिन्तित छन् । उनी शालीन ढंगले एकोहोरो आक्रोश मात्र पनि पोख्दैनन् । कवितामार्फत् बडो सुन्दर ढंगले आशा पनि व्यक्त गर्दछन् :
प्रिय देश तिमीलाई
माला लगाउने रहरले
म मेरो फूलबारीमा
फूल हुर्काइरहेछु
तिम्रो हराएको मुस्कान
भर्ने छ एकै थुँगाले
वास्नामय हुने छौ तिमी
उत्तर मिल्काएर !
कस्तौ मिठो आशा ! उनीभित्र वर्तमान धारभन्दा भिन्न क्षमताको कवित्व छ भन्ने प्रमाण हो उक्त पंक्ति । देशप्रतिको अगाध प्रेम व्यक्त हुन्छ उल्लेखित हरफभित्र । साथै प्रकृतिको वर्णन पनि सँगसँगै गरेका हुन्छन् । प्रतिभावान् सर्जक जहिले पनि प्रकृतिलाई विशेष महत्वव दिन्छन् किन कि प्रकृति नै शाश्वत हो ।
कविभित्र आक्रोश र आशाको स्थिति जति बलियोसँग उपस्थित हुन्छ, त्यति नै बलियो भएर रुमानी भावको उपस्थिति पनि ग्राह्य भएको छ । जून ओर्लेको रात जुन कविता सञ्चयनको शीर्षकको गरिमा प्राप्त भएको छ, तिनै पंक्तिमा कवि यसरी रोमाञ्चित भएर पोखिन्छन् :
गुलाबका पत्रहरूमा
जून पोखिंदाको प्रहर
म तिम्रा ओठहरू सम्झन्छु !
यति भइसकेपछि सम्झनलाई अब केही बाँकी रह्यो र ? तर अझै छ बाँकी :
मधुर बतासले
तिम्रो अधर
छोएर गएको साँझ
हृदयमा
तिम्रै राग
अलापिरहन्छ ।
कस्तो भाव छ कवितामा ! तब म कवितामा ः
झरी थामिएपछिको आकाश
फूल फुलेपछिको धरती
दुबो पलाएपछिको चउर
पालुवा चढेपछिको रुख
सुन पोतिएको बिहानी
तिमी आएपछि
मेरो जीवनको रङ
त्यसरी नै फेरिएको छ ।
उनी एक्लै आउँदिनन् । सिङ्गो प्रकृतिका मधुर क्षणहरू सबै बोकेर आउँछिन् । यो आउनुमा कविको जीवन रङमय भएको छ ।
समग्रमा जून ओर्लेको रात एकपटक पढ्नैपर्ने पुस्तकका रुपमा आएको छ । भनिसकियो कविको सिर्जना क्षमताले यतिबेला प्रसवपीडाको अनुभूति गरेको हुनुपर्छ । आगामी दिनहरूमा अझ बढी अध्ययन लगत र परिश्रमको अपेक्षा हुँदाहुँदै प्रस्तुत कविताहरू यसै पनि सुन्दर र हृदयस्पर्शी ढंगले आएका छन् । कवि बधाईका पात्र छन् ।
Related News
सम्बन्धित समाचार
हर्मन माइनरको रुटिनलाई पूर्णता दिने हेल्मट कुटिन
हर्मन माइनरको रुटिनलाई पूर्णता दिने हेल्मट कुटिन
कास्की कांग्रेसको शिखर पुरूषको अवसान
नयाँ बिहानी: आदर्श समाजको २९ औं वर्ष
गण्डकी प्रदेश प्रशिक्षण प्रतिष्ठानका ४ वर्ष र आगामी कार्यदिशा
hero news full width
मुख्य समाचार
पोखराका स्पामा बालिकालाई लगाइन्छ यौनजन्य कार्यमा, ६ जनाको उद्धार
बलात्कार मुद्दामा सन्दीप लामिछानेले पाए सफाइ
जेठ २, २०८१पोखरामा फोहोरबाट रोजगारी सिर्जनाका लागि कोरियाको ९८ लाख अमेरिकी डलर सहयोग
जेठ २, २०८१व्यास नगरपालिकामा मेयर चुनावको पुन मतगणना गर्न आदेश
जेठ २, २०८१पोखरामा बुद्ध जयन्तीको सप्ताहव्यापी कार्यक्रम
जेठ २, २०८१जिबी राईको राहदानी रद्द भएन
जेठ १, २०८१