रुपनारायण ढकाल : पोखरा, १६ मंसिर । गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले देशमा अझै पनि लगानीको वातावरण बन्न नसकेको स्वीकार गरेका छन् । ग्रिन डेभलपमेण्ट बैंक लिमिटेडको केन्द्रीय कार्यालयको सोमबार पोखरा–८, सभागृह चोकमा उद्घाटन गर्दै मुख्यमन्त्री गुरुङले त्यस्तो भनाइ राखेका हुन् ।

समाज आर्थिक रुपान्तरणक्रममा भए पनि नेपालमा विदेशी लगानी भित्र्याउन र स्वदेशकै लगानी पचिालनका लागि थुप्रै व्यवधान विद्यमान रहेको उनले बताए । अमेरिका, चीन, जापान, भारत र युरोपबाट नेपालमा सन्तोषजनक रुपमा लगानी भित्रिन नसकेको भन्दै उनले लगानी भए पनि त्यसबाट हुने नाफा सम्बन्धित देशमा लैजाने र लगानीको सुरक्ष सम्बन्धी स्पष्ट कानूनी वातावरण अझै नरहेको उनले सुनाए ।

उनले अगाडि थपे, ‘पहिलो कुरा त उद्योग स्थापनाका लागि जग्गा प्राप्तिमा नै धेरै जटिलता रहेका छन् । गण्डकी प्रदेश सरकार आफैंले आफ्ना लागि जग्गा प्राप्ती गर्न सकेको छैन । त्यही भएर जग्गा प्राप्ति प्रक्रियालाई सरलीकृत बनाउन जरुरी छ । यस विषयमा संघीय सरकार गम्भीर बन्नुपर्ने भन्दै उनले उद्योग स्थापनाका लागि वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन (इआईए) मा नै २ वर्ष समय गुज्रने गरेको बताए ।

यस सम्बन्धमा उनले पोखराको काहँुडाँडामा बनाउने भनिएको बुद्ध मण्डलाको विषय उठाए । त्यहाँ मण्डला विकासका लागि इआईए रिपोर्टसम्बन्धी प्रक्रिया पूरा गर्न नै २ वर्ष लागेको उनले दाबी गरे । ‘यस्तो लामो तरिकाले नेपालमा कसरी लगानी भित्रिन्छ’, उनले प्रश्न गरे, ‘दुई वर्ष कुरेर को लगानी गर्न आउँछ नेपालमा? इआईए छोटो र फास्ट ट्रयाकबाट गर्ने व्यवस्था मिलाउनुपर्ने सुझाव उनको थियो ।

अरु देशभन्दा नेपाल तुलनात्मक रुपमा समेत लगानीका लागि योग्य छ भन्न सकिने अवस्था नभएको उनले सुनाए । अरु देशले भन्दा हामीले के राम्रो सेवा र सुविधा दिन सकेका छौं र यहाँ लगानी आउने? उनको प्रश्न थियो । लगानीयोग्य वातावरणका लागि देशको बैंकिङ प्रणाली पनि राम्रो हुनुपर्ने उनले बताए ।

सो अवसरमा उनले बैंकहरुले उत्पादनमूलक क्षेत्रमा लगानी गरी रोजगारी बढाउँदै गरिबी घटाउनेतर्फ जोड दिनुपर्ने सुझाव राखे । नेपालमा लगानी र विकासका काम लहडको भरमा हुने गरेको दाबी गर्दै यस्ता कार्य अध्ययन, अनुसन्धान र विकाससँग जोडिनुपर्ने बताए ।

अर्को फरक प्रसंग उठाउँदै मुख्यमन्त्री गुरुङले मनाङ जिल्लामा कस्तुरी मृगको पालन गरी आयआर्जन गर्ने तर्फ प्रदेश सरकारले कानून र योजना बनाएको जानकारी दिए । यसबाट वन्यजन्तुको संरक्षण हुने र आर्थिक लाभ समेत लिन सकिने उनको तर्क थियो । वन्यजन्तु पालन सम्बन्धमा प्रदेश सरकारले कानून बनाइसकेको उनले दाबी गरे । मासु र दूध निकै मिठो हुने भन्दै लिमे जातको भैँसी संरक्षणमा समेत व्यवसायीहरु लाग्न सक्ने सुझाव उनले राखे । पुरकोटे जातको भैँसीले बाह्रैमहिना दूध दिने भन्दै सो जातको भैँसी तथा स्थानीय जातका गाईको संरक्षणमा समेत सम्बन्धित सबै लाग्नुपर्ने उनको भनाइ थियो ।

नेपाल राष्ट्र बैंक पोखराका निर्देशक डा डिल्लीराम पोखरेलले नेपालको वित्तीय अवस्था विगतको तुलनामा सुधार आएको दाबी गरे । नेपालका धेरैभन्दा धेरै स्थानीय तहमा बैंक तथा वित्तीय सेवा विस्तार भएको बताए ।
लेखनाथ उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष बलराम ढकालले बैंकहरुले छिटो नाफा कमाउनेभन्दा उत्पादनमूलक क्षेत्रमा लगानी केन्द्रित गर्नुपर्ने सुझाव राखे ।

ग्रिन डेभलपमेण्ट बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत उमेशकुमार आचार्यले उक्त बैंक अब छिट्टै प्रदेशस्तरको विकास बैंक हुनेतर्फ अग्रसर भएको बताए । बैंकले विभिन्न डिपार्टमेन्ट स्टोर र पसलहरुसँग मिलेर आफ्ना ग्राहकलाई छुटका सेवाहरु समेत दिइरहेको आचार्यले सुनाए । बैंकले बागलुङबाट पोखरामा केन्द्रीय कार्यालय स्थानान्तरण गरी बैंकको व्यवसाय वृद्धी सँगै स्थानीय पर्यटन, कृषि तथा स्थानीय उत्पादनसँग सम्बन्धित क्षेत्रमा कर्जा प्रवाह गर्नुका साथै आधुनिक बैंकिङ सेवाहरु प्रदान गरिरहेको उनले बताए ।

डेभलपमेण्ट बैंकर्स एशोसिएसन उपाध्यक्ष तथा गण्डकी विकास बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रेशमबहादुर थापाले बैंकलाई अगाडि बढाउन निरन्तरको लगाव आवश्यक पर्ने भनाइ राखे ।
ग्रिन डेभलपमेण्ट बैंकका अध्यक्ष गणेशकुमार श्रेष्ठले आमन्त्रित सबैलाई धन्यवाद ज्ञापन गरेका थिए ।

कार्यक्रममा संचालक प्रकाशकुमार श्रेष्ठले स्वागत मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । बैंकले हाल कास्की, बागलुङ र म्याग्दीमा रहेका ११ वटा शाखा कार्यालयबाट विभिन्न किसिमका आधुनिक वैंकिङ्ग सुविधाहरु, मोवाइल बैंकिङ्ग, निःशुल्क एटिएम सेवा, कनेक्ट आईपिएस जस्ता सुविधाका साथसाथै बचत तथा मुद्दती खातामा आकर्षक व्याजदर प्रदान गर्दै आएको छ । बैंकले छिट्टै नै नवलपुरको कावासोती र गैंडाकोटमा समेत शाखा विस्तार गर्न लागेको जनाएको छ ।