पोखरा । गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री सुरेन्द्रराज पाण्डेले सोमबार विश्वासको मत लिँदै छन् । त्यसका लागि ३ बजे बैठक डाकिएको छ । दलहरूसँगको छलफलपछि नै उनले संसद फेस गर्न लागेको बुझिएको छ । तर औपचारिकरुपमा उनलाई मत दिने निर्णय कसैले गरेका छैनन् । २ सिट रहेको राप्रपा अहिलेसम्म औपचारिक निर्णयमा पुगेको छैन । केन्द्रीय अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनलाई निर्णय गर्ने अधिकार दिइएको छ । दलका नेता पञ्चराम गुरुङले निर्णय नभएकाले अन्योलमा रहेको बताए । ‘विश्वासको मत दिने वा नदिने टुंगो छैन । हामी निर्णय कुरिरहेका छौं,’ उनले भने, ‘अधिकार अध्यक्ष ज्यूलाई छ । उहाँको आदेश आएपछि सोहीअनुसार गर्छौं ।’ त्यसो त संघमा बनेको गठबन्धनलाई राप्रपाले समर्थन नगर्ने र सरकारमा पनि नजाने निर्णय गरिसकेको छ । तर उक्त गठबन्धन बाहिरको सरकारलाई साथ दिने विषयमा पनि राप्रपा अनिर्णीत छ । प्रवक्ता मोहनकुमार श्रेष्ठले ३१ मत पुग्ने अवस्थामा राप्रपाले साथ दिने बताउँछन् । राप्रपाले समर्थन नगरे विश्वासको मतको ‘च्याप्टर क्लोज’ हुन्छ ।

मुख्यमन्त्री पाण्डेको प्रयासलाई विफल पार्न विपक्षी दल एमाले र माओवादीले कसरत गरिरहेका छन्

राप्रपाले समर्थन गरे २९ सिट पुग्छ । त्यसो त स्वतन्त्र सांसद राजीव गुरुङ उर्फ दीपक मनाङे र माओवादीबाट चुनाव जितेका नेपाल समाजवादी पार्टीका नेता फणीन्द्र देवकोटालाई पनि फकाउने काम भइरहेको छ । उनीहरूले पनि मुख्यमन्त्री पाण्डेलाई विश्वासको मत दिने वा नदिने टुंगो छैन । मनाङेले पनि ३१ सिट पुग्ने अवस्था आए आफूले समर्थन गर्ने बताए । ‘३० सिट पुगेपछि ३१ पु¥याउन मैले सहयोग गर्छु,’ उनले भने । देवकोटाले फ्लोर क्रस गर्ने सम्भावना देखाइएको छ । तर उनी अहिले गठबन्धनसँग संवादमै रहेका कारण क्रस गर्ने सम्भावना नरहेको दाबी गरिएको छ । माओवादीको ह्विप लाग्ने भएकाले १६८ को (३) मा फ्लोर क्रस गर्न सजिलो छैन । २७ सिटसहित पहिलो पार्टी नेपाली कांग्रेसका दलका नेता पाण्डेलाई सर्वोच्च अदालतको परमादेशअनुसार धारा १६८ (३) बमोजिम मुख्यमन्त्री नियुक्त भएका हुन् । माओवादी प्रमुख सचेतक कुसुम बुढा भने प्रदेश सभा सदस्य देवकोटाले फ्लोर क्रस गर्ने सम्भावना नै नरहेको बताउँछिन् । ‘उहाँ माओवादीको सांसद हो । पार्टीको ह्विप उहाँले मान्नुहुन्छ,’ उनले भनिन्, ‘फ्लोर क्रस गर्ने सम्भावना छैन ।’

प्रतिपक्षीले संसद् बहिष्कार गर्दै छन् ?
पाण्डेले विश्वासको मतको प्रस्ताव टेबुल गर्नुअघि नै विपक्षी दलहरूले संसद बैठक बहिष्कार गर्ने चर्चा बाहिरिएको छ । तथापि एमाले सचेतक देवका पहारी बहिष्कार गर्ने योजनामा नरहेको भन्दै चर्चालाई खण्डन गर्छिन् । ‘विश्वासको मत लिने सूचना पाएका छौं । उपस्थित हुन्छौं । विश्वासको मत पाउने सम्भावना चाहिँ छैन,’ उनले भनिन्, ‘त्यसपछि फेरि संवैधानिक प्रक्रियाअनुसार सरकार बन्छ । हामी त्यसको तयारीमा छौं ।’

पाण्डेले विश्वासको मत पाउने पक्का भए विपक्षी गठबन्धनले संसद् बहिष्कार गर्नेसम्मको आन्तरिक तयारी भइरहेको स्रोतको दाबी छ । सभामुख र उपसभामुखले राजीनामा दिएर एमाले र माओवादी दुवै पार्टी संसदमा उपस्थित नहुने अन्तिम विकल्पका रूपमा छलफल चलिरहेको स्रोत बताउँछ । यसका लागि विपक्षी दलका नेता तथा निवर्तमान मुख्यमन्त्री खगराज अधिकारीले केन्द्रीय नेताहरूसँग गुहारेका छन् । सभामुख कृष्ण धिताल राजीनामा दिने निष्कर्षमा पुगेका छैनन् । ‘दबाब ठूलो छ तर राजीनामा दिने कुरामा कन्भिन्स हुनुभएको छैन,’ उनी निकट स्रोतले भन्यो ।

माओवादीकी प्रमुख सचेतक बुढा पनि राजीनामाबारे दलमा छलफल नभएको बताउँछिन् । ‘हामी उपस्थित नहुने कुरा छैन । सभामुखको राजीनामा दिने कुरा भएको छैन । दलमा छलफल भएको छैन,’ उनले भनिन्, ‘राजीनामाले मात्रै निकास निस्किँदा पनि निस्किँदैन । यो सही प्रक्रिया पनि होइन ।’ सबै सांसदलाई विपक्षमा मतदान गर्न ह्विप जारी भएको उनले जानकारी गराइन् । माओवादी दलको बैठक आइतबार बसेको थियो । पाण्डेले विश्वासको मत नपाए गण्डकीमा उपधारा संविधानको धारा १६८ को उपधारा (५) बमोजिम सरकार बन्छ । सत्तापक्ष र प्रतिपक्ष दुवै उपधारा (५) मा जाने दाउमा छन् । पाण्डेले उपधारा (३) को सरकार ढले पनि (५) मा आफैँले बहुमत देखाएर मुख्यमन्त्री दाबी गर्ने योजना बनाएका छन् । दलका सांसदहरूलाई यो उपधारा अनुसार दलको ह्वीप लाग्दैन । त्यसैले आफ्नो पक्षमा बहुमत पुग्ने सत्तापक्षको दाबी छ । विपक्षीहरू पनि उपधारा (५) मै आफूले मुख्यमन्त्री दाबी गर्ने र प्रदेश प्रमुख अनुकूल भएका कारण मुख्यमन्त्री नियुक्त हुने योजनामा छन् । दुवै पक्ष उपधारा (५) अनुसार विश्वासको मत नपाए पनि कम्तीमा चुनावी सरकारको नेतृत्व गर्ने दाउमा छन् ।

सबैसँग मागे मत
मुख्यमन्त्री पाण्डेले विपक्षी एमाले र माओवादी सहित सबै दल र स्वतन्त्र सांसदसँग विश्वासको मत मागेका छन् । विपक्षी दलका नेता तथा निवर्तमान मुख्यमन्त्री खगराज अधिकारी, माओवादी नेता हरिबहादुर चुमान, राप्रपा नेता पन्चराम गुरुङ, नेसपाका फडिन्द्र देवकोटा र स्वतन्त्र सांसद राजीव गुरुङलाई पत्र पठाएर विश्वासको मत मागेका हुन् । ‘स्थायित्व र जनआकांक्षा अनुरूप प्रदेशको समग्र विकास र उन्नति हामी राजनीतिक दल बीचको सहकार्य र समन्वयबाट मात्रै सम्भव छ,’ उनले भनेका छन्, ‘राजनीतिक दलहरू बिचको सहकार्यबाट स्थिर सरकार निर्माण गरी प्रदेशलाई दिगो विकासको दिशामा अगाडि बढाउन मैले प्रस्ताव गरेको विश्वासको मतको प्रस्तावको पक्षमा यहाँ र यहाँको दलको सदस्यहरूले मतदान गरी सहयोग गरिदिनु हुन अनुरोध गर्दछु ।’ एमालेसँग गण्डकी प्रदेशसभामा २२ सिट र माओवादीसँग सभामुख बाहेक ७ सिट छ ।

नीति कार्यक्रमको पत्र संसदमा
मुख्यमन्त्री पाण्डेले विश्वासको मतको टुंगो नलाग्दै नीति तथा कार्यक्रम पेस गर्ने सूचना संसद सचिवालयमा पठाएका छन् । मंगलबार संसदमा नीति तथा कार्यक्रम पेस गर्न मुख्यमन्त्रीले पत्र पठाएका संसद सचिवालयले जनाएको छ । नीति तथा कार्यक्रम पनि ३ बजे ल्याउने सूचना संसदले सार्वजनिक गरेको छ । नीति तथा कार्यक्रम तयार अवस्थामा रहेको नीति तथा योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा. कृष्णचन्द्र देवकोटाले जानकारी दिए ।