नेपाली आकाशमा चम्किलो ताराका रुपमा उदाएका वरिष्ठ साहित्यकार प्राडा तारानाथ शर्माको ८७ वर्षको उमेरमा मंगलबार काठमाडौंस्थित आफ्नै निवासमा निधन भयो । उनी इलामको बरबोटे भन्ने स्थानमा १९९१ असार ९ गते जन्मेका थिए । उनी केही समय पहिलेदेखि विस्मृति रोगको समस्याका साथै उच्च रक्तचाप र मधुमेह रोगबाट पीडित थिए । प्राडा तारानाथ शर्माले त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा पढाए, बेलायतमा भिजिटिङ प्रोफेसरका रुपमा भएर पढाए । उनी सञ्चारकर्मीका रुपमा पनि परिचित छन् । उनले विद्यार्थी कालमा धेरै पत्रपत्रिकाको सम्पादन पनि गरे । भाषा साहित्यमा उनको पकड थियो । समालोचना विधामा उनले ख्याति कमाएका थिए । उनको बेलायततिर बरालिँदा नियात्राले २०२६ मा मदन पुरस्कार प्राप्त गरेको थियो । २०२९ मा उनको ‘समर समका कृत्ति’ ले साझा पुरस्कार प्राप्त गरेको थियो ।
प्रा.डा. शर्माले साहित्यका धेरै विधामा धेरै काम गरे । तर उनले २०१३ सालमा बल्लमणि दाहाल र भाषाशास्त्री बालकृष्ण पोखरेलसँग मिलेर जुन झर्राेवादको अभियान चलाए, त्यो अविस्मरणीय रहेको छ । उनीहरुले त्यो अभियान सञ्चालन गर्नुअघि नेपाली साहित्य ‘इन्डिया रिटर्न र बनारस रिटर्न’ बाजेहरुको प्रभावमा थियो । इन्डिया रिटर्नहरुले नेपाली साहित्यमा हिन्दी शब्दहरु तथा बनारस रिटर्नहरुले संस्कृत शब्द जथाभावी प्रयोग गर्दथे । जति धेरै त्यस्तो शब्द प्रयोग गरियो, उति त्यो साहित्य स्तरीय र महत्वपूर्ण मानिन्थ्यो । झर्राेवादले ती दुबै प्रवृत्तिको विरोध गरी नेपाली शब्दलाई प्राथमिकता दिए । नेपालीले नेपाली शब्द नै प्रयोग गर्नु पर्दछ भन्ने भावनाको विकास गरे ।
उनी विद्यार्थी अवस्थामा कम्युनिष्ट विचारधाराका थिए । जहाँ पनि परिवर्तन र क्रान्तिको कुरा गर्दथे । उनले आफ्नै नाममा पनि परिवर्तन ‘ताना शर्मा’ भनी शर्माको ‘श’ लेख्नु पर्नेमा ‘स’ लेखे । मविवि शाहका ‘उसैका लागि’ भन्ने कविताको कडा शब्दमा आलोचना गरे । पञ्चायत कालमा त्यसरी आलोचना गर्नु साधारण कुरा थिएन । तैपनि उनले गरे तर बेलायतबाट फर्केपछि उनको विचारधारमा धेरै परिवर्तन भयो । उनले शर्माको ‘स’ लाई त्यागी ‘शर्मा’ नै लेख्न थाले । त्यत्तिमात्र होइन चाँदनी शाहको गीतको प्रशंसा गरी जब उनले लेखे, त्यसबेलादेखि उनमा आएको वैचारिक परिवर्तनको सबैलाई प्रष्ट भयो । उनले यस्ता धेरै घुम्ती पार गरेका छन् । जहाँ जस्तो गरे तापनि भए तापनि उनी आजको विश्वविद्यालयका गुरुहरुका पनि गुरु हुन् । साहित्यिक फाँटमा उनको नाम झर्राेवादीका रुपमा रहिरहनेछ । त्यो झर्राेवादले गर्दा ठेट नेपाली भाषाको विकास भयो । नेपाली भाषाको विकासका लागि संस्कृत भाषाको या हिन्दी भाषाको बैसाखी टेक्नुपर्दछ भन्ने जुन मानसिकता थियो, त्यो पनि हट्दै गयो । यी सबै कुरा सम्झँदा नेपाली भाषाको विकास एवं उन्नथनमा उनको योगदान अविस्मरणीय मानिन्छ । उनको निधनले यस क्षेत्रमा अपूरणीय क्षति भएको मानिएको छ ।