आज पृथ्वी जयन्ती तथा राष्ट्रिय एकता दिवस । नेपाल राष्ट्रको एकीकरणका सूूत्रधार भनिएका पृथ्वीनारायण शाहको योगदानको कदर गरेर पृथ्वी जयन्ती मनाउने दिन । उनको नेतृत्वमा नेपाल राष्ट्रको एकीकरण भएकाले आजको दिनलाई पृथ्वी जयन्ती अर्थात् राष्ट्रिय एकता दिवसका रुपमा मनाउने गरिएको छ । त्यसअघि नेपाल २२ से र २४ से राज्यमा विभाजित थिए । त्यसरी छरिएर रहेका राज्यमाथि विदेशीहरुको गिद्धेदृष्टि परेको थियो । ती सानातिना राज्यसँग विदेशी शक्ति र सामथ्र्य थिएन । शक्ति र सामथ्र्य बढाउन तिनीहरु एकीकृत हुन आवश्यक थियो । तर त्यो एकीकृत कसले गर्ने त्यसको कसैसँग थिएन । जवाफ थिएन मात्र होइन, त्यसको कल्पना पनि गरिएको थिएन ।

गोर्खाका राजा पृथ्वी नारायण शाहले युद्धमा आफ्नो छिमेकी राज्य नुवाकोट जिते । नुवकोट जितेपछि हराभराले युक्त भएको काठमाडौं उपत्यकामा उनको दृष्टि गएको हो । धेरै वर्षको प्रयासपछि उनले उपत्यकाका मल्ल राजाहरुलाई एकपछि अर्काेलाई पराजित गर्दै आफ्नो अधिनमा ल्याए । त्यसपछि उनको विजय अभियानले तीव्रता पायो । तर उनले आफूले जितेका राष्ट्रलाई गोर्खा राष्ट्रको विस्तार नभनी नेपाल नाम राखेर नेपालकै नामबाट राष्ट्रको विस्तार गरे । यो उनको दूरदर्शिता र उदारता हो । उनको त्यही व्यवहारले गर्दा इतिहासकारहरुले उनलाई साम्राज्यवादी भन्न सकेनन् । बरु उनलाई नेपाल राष्ट्रको जन्मदाताका रुपमा ससम्मान स्मरण गर्ने गरिएको छ ।

सारा नेपालीहरुले वर्षाैदेखि उनलाई त्यसरी सम्मान गर्दै आएको भए तापनि बीचमा केही नेताहरु र तिनका कार्यकर्ताले उनको योगदानलाई महसुस गर्न सकेन् । उनको सालिक तोडफोड गरे, दुव्र्यवहार गरे । तिनीहरुकै प्रभावमा पारेर सरकारले पृथ्वी जयन्ती र राष्ट्रिय एकता दिवस मनाउन छोडे । त्यस दिन दिने गरिएको सार्वजनिक बिदा कटौती गरे । तिनीहरुको त्यो दुष्कार्य सूर्यलाई हत्केलाले छेके झैं मात्र भयो । हिजो सालिक तोडिएको ठाउँमा सालिक स्थापना गर्ने गरिएको छ । पृथ्वी जयन्तीमा पृथ्वीनारायणको सालिकमा माल्यार्पण गर्नेहरुको संख्या बढ्दै गएको छ । पृथ्वी जयन्तीमा बिदा दिनु पर्दछ भन्नेको संख्या बढ्दै गएको छ । यस विषयमा सरकार अहिले दबाबमा छ । पृथ्वी नारायण शाह एक इतिहास हुन् । ऐतिहासिक व्यक्ति हुन् । त्यस्ता व्यक्तिबाट प्रेरणा प्राप्त गर्न सक्नु पर्दछ । इतिहासलाई तोडमोड गर्नु हुँदैन । हामीले अघिल्लो पुस्ताको इतिहास तोडमोड ग¥यौं र मेटाउने प्रयास ग¥यौं भने हतियार पनि भोलिकाले त्यस्तै गर्न सक्दछ । कतिपय ठाउँमा त्यस्तो भएका पनि छन्, त्यो ज्यादै महत्वपूर्ण कुरा हो । यिनै कुराहरुलाई मनन् गरेर हामीले पृथ्वीनारायण शाहको योगदानलाई सम्झेर उनीप्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्नु समयोचित देखिन्छ । साथै अहिले एक अर्काे सँग र कोही कसैसँग मिल्न नसकेको अवस्थामा राष्ट्रिय एकताको भावना महत्वपूर्ण हुन्छ । त्यसले हामीलाई सकारात्मक सन्देश दिन्छ । देश र समाजप्रति सोच्न अभिप्रेरित गर्दछ ।