१. केही महिना अघि भारतमा महामारीकै रुपमा प्रवेश गरेको सलह कीरा अहिले नेपालका पहाडी भागमा समेत देखा परेको छ । गत शनिबार देखिएको सलह कीरा सिन्धुलीदेखि रुपन्देही सम्म फैलिएको पाइएको थियो । साथै सर्लाही, बारा र पर्सामा भेटिएको कीरा सलह नै भएको पुष्टि भएको थियो । यो कीराको समूह तराई हुँदै पहाडमा पनि प्रवेश गरेको छ ।

२. फट्याङ्ग्रा वर्गको कीरामा पर्ने सलह अमेरिकी फौजी कीराले भन्दा कैयौं गुना बढी क्षति पुर्‍याउने विज्ञहरु बताउँछन् । करोडौंको संख्यामा समूह भएर आउने यो कीराले एक बसाइमै वालीनाली खाएर ठूलो क्षतिपुर्‍याउँछ । यो कीरा एकैदिनमा १५० किलोमिटर टाढासम्म पुग्न सक्दछ । सलह अफ्रिकाबाट अरेवियन देश हुँदै इरान, अफगानिस्तन र भारतसम्म आइपुगेको र यसै हप्ता नेपालमा देखिएको हो ।

३. गत जेठमा वैज्ञानिक एवम् प्राविधिक सम्मिलित सरकारी समितिले नेपालका यसपटक सलह नआउने निष्कर्ष निकालेको थियो । अहिले भारतको उत्तरतर्फ हावाको वहाव बढेकोले हावाको वहावसँगै उड्ने सलहको समूह नेपाल पसेको जनाइएको छ । साथै यो समूह फुटेर आएको सानो समूह भएको र यसले ठूलो क्षति नपुर्‍याउने बताइएको छ । तथापि कृषकहरु सलहले पुर्‍याउने क्षतिप्रति चिन्तित बनेका छन् ।

४. सलहबाट हुन सक्ने क्षति कम गर्न केही उपायहरु अवलम्बन गर्ने कार्य पनि सुरु भईसकेको छ । खेतीमा कीटनाशक औषधी छर्कने, भूमिमा धुँवा गराउने, जाल प्रयोग गर्ने, ठूलो आवाजले तर्साउने आदि उपायहरु सुझाइएका छन् । केही प्रदेशमा त सलह समातेर ल्याउनेलाई प्रति केजी २०/३० रुपैंया दिने घोषणा समेत गरिएको छ ।

५. विज्ञ भन्छन्–सलह कीरामा बढि प्रोटिन हुने हुँदा माछा र कुखुराका दानामा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । विषादी छरी मारिएको सलह भने प्रयोग गर्न हुदैन । सलहबाट हुने क्षतिप्रति समयमै ध्यान पुर्‍याउन सकिएन भने खाद्यान्न संकट भई भोकमरी हुन सक्छ । यसतर्फ सम्बन्धित सबैले सचेत भएर लाग्न आवश्यक छ ।