१. विश्वको सर्बाेच्च शिखर सगरमाथाको उचाई अरु बढेको छ । सगरमाथाको उचाई सामान्यतया ८,८४८ मिटर मानिन्थ्यो भने अहिले त्यसको नाप ८,८४८.८६ मिटर कायम भएको छ । जसअनुसार त्यसको उचाई ८६ सेन्टिमिटर बढेको देखिएको छ । उक्त कुरा सगरमाथाको नाप जाँच गरेपछि परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीले बताएका छन् ।

२. यस अघि २०७५ चैत्र २७ गते प्रमुख नापी अधिकृत खिमलाल गौतमको नेतृत्वमा सम्बन्धित विषय विज्ञहरुको टोलि सगरमाथातिर गएको थियो । जेठ ८ गते प्रमुख नापी अधिकृत गौतम र नापी अधिकृत रविन कार्की सगरमाथाको चुचुरोमा पुगेका थिए । उनीहरु त्यहाँ दुई घण्टा भन्दा बढी समय बसेर नापजाँच गरेका थिए । उनीहरुलाई अन्य प्राविधिकहरुले सहयोग गरेका थिए ।

३. ती प्राविधिकहरुले आफ्नो काम पहिले नै सिद्धाएका थिए । तर यसबारे कुनै विवाद नआओस् भनेर चीन, भारतलगायत देशहरुसँग त्यसबारे धेरै सल्लाह–परामर्श गरेका थिए । पछि नेपाल र चीनले एकसाथ यसको घोषणा गर्ने निर्णय भएकोले अस्ति नेपाल र चीनका परराष्ट्र मन्त्रीहरुबाट आ–आफ्नो देशमा एकसाथ घोषणा गरिएको हो ।

४. सगरमाथाको उचाई सन् १८५२ मा व्रिटिश सर्भे अफ इण्डियाले नापेर यो चुचुरो विश्वको सबभन्दा अग्लो चुचुरो भनी घोषणा भएको थियो । त्यसवेलादेखि अहिलेसम्म धेरै देशहरुले यसको चुचुरो नापेर विभिन्न नाप भएको प्रकाशित गरे । त्यो नापमा एकरुपता भएन जसले विवाद बढायो ।

५. त्यो विवाद समाधान गर्न र नेपालीले नै त्यसको नाप जाँच गर्नु वाञ्छनीय भउकोले सरकार त्यसको लागि अघि सरेको हो । नेपाली साधन, श्रोत र प्राविधिकहरुबाट नै त्यसको नाप लिइएको र नापकै क्रममा त्यसलाई प्रशोधन आदि गरेकोले यो विवाद रहित भएको छ ।

६. २०७२ सालको भुकम्प पछि काठमाडौं उपत्यकाको उचाई फरक भएको विशेषज्ञहरुले बताएपछि सगरमाथाको उचाईमा पनि फरक आयो भन्ने शंका गरिएको थियो । त्यसको उचाईमा केही विवाद पहिलेदेखि थियो भने त्यो शंकाले त्यसको नाप लिन अरु प्रोत्साहित गर्‍यो ।

७. सगरमाथाको यो नापले सगरमाथाको उचाई अरु अग्लिएको प्रष्ट भएको छ भने त्यसको साथ नेपाली प्राविधिक विज्ञहरुले पनि यस्तो काम गर्न सक्दो रहेछन् भन्ने प्रष्ट भएको छ । यसले नेपालीहरुको उचाई पनि थप भएको महशुस गरिएको छ । यो दुरुह काम सरलताका साथ सम्पन्न गरेकोमा यो सँग सम्बन्धित विशेषज्ञहरु, प्राविधिकहरु तथा त्यो काममा संलग्न सबै धन्यवादका पात्र छन् । हामी सम्बन्धित सबैलाई धन्यवाद ज्ञापन गर्दछौं ।