सरकारले शनिबारदेखि कालीगण्डकी जलविद्युत् आयोजना १४७ मेगावाटसहित कुल १७७.७ मेगावाट बिजुली बिक्रीको लागि भारत निर्यात गर्न थालेको समाचार संप्रेषण गरेको छ । नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका प्रवक्ता सुरेश भट्टराईका अनुसार नेपालले गत बुधबारदेखि नै त्रिशुली र देवीघाट जलविद्युत् आयोजनाको करिब ३९ मेगावाट विद्युत् भारतलाई बेच्न लागेको हो । यो समाचारमा नेपालीहरुमा एउटा आशा जगाएको छ । बिजुली बिक्री गरेर नेपाललाई सम्पन्न गर्ने नेपालीहरुको वर्षौं पहिलेको चाहना हो । तर त्यो चाहना पूरा हुन सकेको थिएन । त्यो चाहना गर्दा गर्दै हामीले भारतबाट विद्युत् आयात गर्ने अवस्था आयो । जसले गर्दा विद्युत् बेच्ने हाम्रो सपना सपना नै रहेको थियो । अहिले थोरै भए पनि सरकारले विद्युत् निर्यात गर्न थालेछ, त्यो सबैका लागि सन्तोषको कुरा हो ।

हामीसँग जलस्रोतको अथाह भण्डार छ । त्यो जलस्रोतको अथाह भण्डारबाट हजारौं मेगावाट विद्युत् उत्पादन हुन सक्ने प्राविधिकहरुको अनुमान छ । तर जलस्रोतसम्बन्धी उचित नीति नभएको र नीति पनि सरकार बदलेअनुसार बदलिने भएकोले विद्युत् क्षेत्रमा खास प्रगति हुन सकेको थिएन । जसको कारण विद्युत्को अभावमा सिंगो देश लामो समयसम्म अन्धकारमा बस्नु परेको थियो । कुनै पनि विद्युत् परियोजनाको काम समयमै पूरा हुन सकेनन् । जसले गर्दा लागत खर्च असाधारण किसिमले वृद्धि हुने गरेको थिए । जति ढिलो गरे पनि आखिरमा केही आयोजनाहरु पूरा भए र विद्युत् उत्पादन सुरु भयो । देशमा छाएको अन्धकार हट्दै गयो । त्यो हाम्रो खुसीको दिन थियो । अहिले भारतमा विद्युत्को निर्यातको समाचार हाम्रो लागि अर्को खुसीको दिन भएको छ ।

अहिले विद्युत् निर्यात गर्न थालेको हामीलाई विद्युत् बढी भएर त होइन । वर्षा याममा विद्युत उत्पादन वृद्धि भएको बेला केही विद्युत् बढी हुनसक्छ, तर हिउँदमा नदी नालामा पानी सुक्न थालेपछि उत्पादन घट्छ । हामीलाई विद्युत्को आपूर्ति अभाव हुन्छ । यस हिसाबले वर्षामा हामी विद्युत् निर्यात गर्न सक्छौं भने हिउँदमा आयात गर्नुपर्ने हुन्छ । आयात–निर्यातको यो सर्कल मिलाउनु अहिलेको आवश्यकता हो । त्यो सर्कलअनुसार वर्षा याममा हाम्रो बिजुली भारतले किन्ने र हिउँदमा त्यसको बिजुली हामीले किन्ने सहमति भएको छ । त्यो सहमतिले हाम्रो बिजुली उत्पादन बिक्री गर्ने एउटा ढोका खुलेको अनुभव भएको छ । त्यो ठूलो अवसर हो । हामीले बिजुली उत्पादन गर्ने गरेको १ सय वर्षभन्दा बढी भएको छ । यो १ सय वर्षमा हामीले आफ्नो उत्पादन आफैंले उपभोग गर्दै आएका थियौं भने अहिले पहिलो पटक बिजुली निर्यात गर्दछौं । विद्युत्को क्षेत्रमा यो नयाँ आयाम थप भएको छ । यो खुसीको कुरा हो । तर आयात र निर्यातको जुन कुरा आएको छ, त्यो व्यापार हो । व्यापारमा नाफा नोक्सानको कुरा आउँछ । व्यापारमा नाफा गर्नु पर्दछ भन्ने आग्रह हुन्छ । जसलाई स्वाभाविक मान्नुपर्दछ । यो व्यापारमा आयात गर्दाको सरदर प्रतियुनिट र निर्यात गर्दाका सरदर प्रति युनिट के कति निर्धारण भएको छ, त्यो राम्ररी सार्वजनिक भएको छैन । प्रति युनिट दररेट सार्वजनिक गरिनुपर्दछ । घाटाको व्यापार नहोस्, यसमा हामी सजग र सतर्क हुनुपर्दछ ।