आज प्रजातन्त्र दिवस । २००७ साल फागुन ७ अर्थात आजकै दिन नेपालमा एकतन्त्रीय राणा शासनको अन्त्य भएको दिन हो । राणाशासन विरुद्धमा नेपाली कांग्रेस पार्टीको नेतृत्वमा देशव्यापी आन्दोलन भएको थियो । अझ त्योभन्दा पहिलेको इतिहास हेरौं भने नेपाल प्रजापरिषद् पार्टीले भूमिगत संगठन बनाएको थियो । त्यो संगठतले नागरिक अधिकारको चेतना जगाउने काम गरेको थियो । त्यस्तो काम गरेको आरोपमा सहिद शिरोमणि शुक्रराज शास्त्री, धर्मभक्त माथेमा, दशरथ चन्द र गंगालाल श्रेष्ठलाई राणा सरकारले फाँसी दिएको थियो । त्यसै बेलादेखि आन्दोलनको सुरुवात भएको थियो । त्यो प्रजातन्त्रले पहिलो पटक नेपाली जनता र राजालाई स्वतन्त्रताको न्यानो घाम दिएको थियो ।

त्यसअघि जनता मात्र अधिकारविहीन भएका होइनन्, राजा पनि राणा प्रधानमन्त्रीको तजविजमा चल्नु पर्दथ्यो । त्यही मौका छोपेर राणा प्रधानमन्त्री जंगबहादुरले राजाबाट अख्तियारनामा प्राप्त गरेका थिए । त्यही अख्तियार नामाबाट देशको शासन व्यवस्था राणा परिवारमा सीमित भएको थियो । जंगबहादुरले कास्की र लमजुङमा संकुचित भएपछि त्यो परिवारको अन्याय अत्याचार बढ्दै गएको थियो । अन्याय अत्याचार बढ्दै गएपछि त्यसविरुद्ध जनता संगठित भएर गएका थिए । उता, तत्कालीन राजा त्रिभुवन पनि राणा परिवारको घेराबाट बाहिर निस्किन प्रयासरत थिए र नेपाली जनताको संयुक्त प्रयासबाट भएको आन्दोलनले प्रजातन्त्र प्राप्त भएको थियो ।

प्रजातन्त्र आगमनले नेपालीलाई सबै किसिमको स्वतन्त्रता प्रदान ग¥यो । नयाँ क्षितिज उद्घाटन ग¥यो । र, स्वच्छ हावामा स्वास फेर्न पाए । त्यसबेला नेपालीको उत्साह र उमंग नै अर्कै थियो । देश विकास गर्ने इमानदारी प्रयास भएको थियो । शिक्षाको ज्योति फैलाउने उद्देश्यले उनीहरुले गाउँ–गाउँमा विद्यालय स्थापना गरी सञ्चालन गरेका थिए । नेताहरु स्वयंसेवीको रुपमा कुनै लोभलालच नराखी काम गर्दथे । विकासको लागि अनुकूल वातावरण सिर्जना भएको थियो । त्यसैले त्यो प्रजातन्त्रलाई महत्वका साथ लिने गरिएको सर्वविदितै छ । त्यो प्रजातन्तत्रले हाम्रो सम्पूर्ण सम्भावनाका ढोका खोलेको थियो । त्यो हाम्रो लागि ऐतिहासिक थियो ।