नेपालमा कोरोना कहर सुरु भएको डेढ वर्ष भो । विश्वभर महामारी रुपमा फैलिएको संक्रामक यो रोगको शिकारमा कुनै पनि क्षेत्र अछूतो छैन । अघिल्लो वर्ष ७ महिनसम्म लकडाउन तथा निषेधाज्ञामा गुजारेका नेपालीले संक्रमण अब हट्लाहट्ला भन्दाभन्दै फेरि दोस्रो लहरको सामना गर्नुप¥यो । दोस्रो लहर सुरु भएको पनि झण्डै ४ महिना हुन लाग्दा फेरि तेस्रो भेरियन्ट भित्रिने आकलन गर्दै सरकारले सचेतना अपनाउन आग्रह गरिसकेको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले कोरोना भाइरसको डेल्टा भेरियन्टसहित थप ३ भेरियन्टको चुनौती थपिएको जनाउँदै संक्रमण रोकथाम तथा नियन्त्रणमा संवेदशील हुन सम्बद्ध सबैमा आग्रह गरेको छ ।
राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाले संकलन गरेको ४७ जनाको नमुना परीक्षण गर्दा तिनमा डेल्टा भेरियन्ट पुष्टि भएको जनाएको हो । अल्फा भेरियन्ट, डेल्टा भेरियन्ट र कप्पा भेरियन्टका उत्परिवर्तन फेला परेको हो । स्वास्थ्य विज्ञले कोरोना भाइरसको रोकथाम र नियन्त्रणमा हेलचक्याइँ गरे अबको एक महिनामै संक्रमणको तेस्रो लहर आउने बताएका छन् । अहिलेको निषेधाज्ञा खुकुलो र जनस्वास्थ्य मापदण्डलाई प्रभावकारीरूपमा लागु नगरिएकाले मन्त्रालयले असोज १५ देखि संक्रमणको तेस्रो लहर आउने प्रक्षेपण गरेको छ । तेस्रो लहर संक्रामक र बालबालिकालाई बढी असर गर्ने भएकाले मन्त्रालयले सचेत रहन निर्देशनसमेत दिइसकेको छ ।
कोरोना संक्रमण फैलिन नदिन देशका अधिकांश जिल्लाको निषेधाज्ञा पछिल्लो समय खुकुलो हुँदै गएको छ । जसका कारण केही सातायताको तथ्यांक हेर्दा संक्रमित दर बढेको छ । बुधबार देशभर थप २६ सय ३४ मा संक्रमण देखियो । १४ हजार हाराहारीमा भएको परीक्षणमा उक्त संख्यामा कोरोना पुष्टि भएको हो । सोमबार मात्रै अघिल्लो दिनको तुलनामा झण्डै १२ सय बढी संक्रमित फेला परेका थिए । सोमबार नेपालमा ३४ सय बढी संक्रमित भेटिएका थिए । निषेधाज्ञा खुकुलो हुँदा मानिसको चहलपहल तथा आवातजावत बढेको छ । सरकारले मध्य तथा लामो दूरीका सार्वजनिक सवारीसाधन पनि यसै सातादेखि सञ्चालनमा छुट दियो । त्यसले पनि संक्रमण जोखिम बढाउन मद्दत पुग्यो । अझ परीक्षण दायर बढाए संक्रमित अझ भेटिने स्वास्थ्य विज्ञ बताउँछन् । मानिस समाजबाट कोरोना सकिएको झैं व्यवहार गर्न थालिसकेका छन् । निषेधाज्ञा खुकुलो हुँदा स्वास्थ्य मापदण्ड पालना गर्न छोडिएको छ । सामान्य भिड भए पनि व्यवहार सुधार नगर्दासम्म जोखिम त उत्तिकै हुनेछ । त्यसैले मानिसको उपस्थिति कम छ भन्दैमा एकअर्कासँग नजिक हुने वा बिनामास्क हिंडडुल गर्ने र बोलचाल गर्ने व्यवहार सुरु भएको छ । अघोषित रुपमा सभा सम्मेलन, साधारणसभा, भेला, बैठक, गोष्ठी हुन थालेका छन् । कोरोना नियन्त्रणका लागि स्वास्थ्यका मापदण्ड अपनाउनु अनिवार्य छ । तिनै तहका सरकारले सबै नागरिकलाई सहज रुपमा खोप व्यवस्थापनमा विलम्बन गर्नु हुँदैन । साथै महामारीबाट जोगिन जनस्वास्थ्यका मापदण्ड गम्भीररूपमा पालना गर्न विज्ञको सुझाव मनन गर्नुपर्छ । अन्य देशको सिको गर्दै कोरोना नियन्त्रण उपायबारे अझ गहन अध्ययन र विश्लेषण हुनु आवश्यक छ । नागरिक स्वयंको होशियारी र सम्बन्धित निकायको नियमनले मात्र नियन्त्रण सम्भव छ भन्ने भुल्नु हुँदैन ।