देशको आयात–निर्यात व्यापार प्रत्येक वर्ष घाटा भएको, घाटा बढ्दै गएको र घाटाको परिमाणलाई के कसरी घटाउने भन्ने सम्बन्धमा चिन्तन–मनन भइरहेको बेला काठमाडौं विश्वविद्यालयले एउटा अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनको आयोजना गरी देशको आयात–निर्यात व्यापार सम्बन्धमा केही सुझाव दिएको छ । काठमाडौंमा मंगलबार र बुधबार आयोजित व्यापारमा खुलापन, आर्थिक विकास र आर्थिक दिगोपन विषयमा विश्व व्यापार संगठनका पदाधिकारी र अन्य ख्याति प्राप्त विशेषज्ञहरुको सहभागिता रहेको त्यस सम्मेलनले खुला बजार अर्थतन्त्रले प्रतिस्पर्धाको क्षमता अभिवृद्धि गर्ने, नयाँ प्रविधिको प्रयोग गर्न प्रोत्साहित गर्ने र नयाँ प्रविधिको प्रयोगले उत्पादन बढाउने उल्लेख गरेको छ । सम्मेलनले आधुनिक युगमा शतप्रतिशत आत्मनिर्भर असम्भव भएको पनि बताएको छ ।
नेपाली दुई दशक पहिले विश्वव्यापार संगठनको सदस्य भएको थियो । विश्वव्यापार संगठनको सदस्य भएपछि देशको आयात–निर्यात व्यापारमा सुधार हुने जुन परिकल्पना गरिएको थियो । त्यो भएन, अन्य देशहरुले खुला बजार अर्थतन्त्रको नीति अपनाएर फाइदा उठाएका छन् । तर नेपालले अझसम्म त्यसको फाइदा लिन सकेको छैन । कुनै बेला नेपालको पस्मिना, अलैंची, चिया आदि विश्व बजारमा ठूलो माग थियो भने अहिले त्यो छैन । विश्व व्यापार संगठनको सदस्य भएर नेपालले ठूलो धक्का खानु परेको अवस्था छ । नेपालको आयात निर्यात व्यापार विशेषतः छिमेकी भारत र चीनसँग हुने गरेको छ । तर ती दुवै देशसँगको व्यापारमा नेपालले घाटा सहनु परेको छ । त्यो घाटाको परिमाण बढ्दै गएकोले त्यसले देशको विदेशी मुद्रा सञ्चितमा समेत त्यसले नराम्रो प्रभाव पारेको छ ।
विशेषज्ञहरुले छिमेकी देशहरुसँगको व्यापार घाटा घटाउन व्यापारमा विविधीकरण सुझाव दिने गरेका छन् । सरकारले व्यापारकी विविधीकरणको प्रयास पनि गरेको छ । सरकारले अन्य देशरुसँग पनि ब्यापार सम्झौता गरेर ब्यापार गर्दैछ, तर जति देशसँग व्यापार गरे पनि अपवादलाई छोडे भन्ने हो भने ती व्यापारबाट नेपाललाई नै घाटा लाग्ने गरिएको छ । त्यसरी घाटा हुनु एक त हाम्रै आन्तरिक कारणले गर्दा पनि हो । हाम्रा उद्योगधन्दा र कलकारखानहरु विविध कारणले गर्दा पूर्ण क्षमताका साथ सञ्चालन हुन सकेको छैनन् । खेतबारीहरु धेरैजसो बाँझै देखिन्छन् अर्कोतिर हाम्रा उत्पादकहरुले विदेशी उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सकेका छैनन् । यी व्यावहारिक कठिनाइहरु हुन् । काठमाडौं विश्व विद्यालयले आयोजना गरेको सम्मेलनले हाम्रो ती समस्याहरुको समाधानका उपायहरु पनि सुझाइको छ । तिनीहरुको सुझावअनुसार गर्न सके आयात–निर्यात व्यापारमा सुधार आउने अपेक्षा गर्न सकिन्छ ।
Related News
सम्बन्धित समाचार
आन्दोलनलाई उत्तेजक नबनाऊ
नेपालको बिजुली भारतले किन्ने सम्झौता
अग्रज पत्रकार पोखरेलको निधन
प्रमको सम्बोधनः कामभन्दा आश्वासन धेरै
त्रिविमा राजनीतिक भागबण्डा अन्त्य गर्ने उद्घोष
hero news full width
मुख्य समाचार
असुरक्षित टहरामा बस्न वाध्य सुरक्षाकर्मी
गण्डकी सरकारले २०८१ मा ३ दिन बिदा दिने
चैत्र १५, २०८०किरिया बसेका दाजुभाइ परीक्षामा
चैत्र १५, २०८०सुरु भयो एसइई, ५ लाख ४ हजार ४ सय १४ विद्यार्थी सामेल
चैत्र १५, २०८०बजेट अभावमा नगर अस्पतालको काम रोकियो
चैत्र १५, २०८०एमाले कास्कीमा को-को निर्वाचित ? (अन्तिम मतपरिणामसहित)
चैत्र १४, २०८०