१. आज विश्व मानव अधिकार दिवस हो। विश्वभर मानव अधिकारको आवश्यकता, त्यसको औचित्यता र त्यसको प्राप्तिका लागि भए गरेका संघर्ष आदिबारे चर्चा परिचर्चा गरिने भएको छ। कतै तीनदिने कार्यक्रम राखेर त्यसबारे विशद व्याख्या र विवेचना गर्ने कार्यक्रम छ।

२. मानवअधिकारको आवश्यकता र औचित्यका सम्बन्धमा सबैजना ठूल्ठूलो स्वरमा कराउने गर्दछन्। तर आफैले मानवअधिकारको हनन् गर्ने गर्दछन्। समाजमा यस्तो प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ। त्यसकारण मानवअधिकारको पक्षधर को हो भनेर चिन्न पनि त्यत्ति सजिलो छैन।

३. नेपालको सन्दर्भमा देशमा सशस्त्र संघर्षको बेला सबभन्दा बढी मानव अधिकार हनन्का घटना भएका थिए। त्यसबेला सुरक्षा सैनिकहरुले पनि सर्व साधारणको मानव अधिकार हनन् गरेका थिए भने कतिपय माओवादीहरुले त्यस्तो घटना घटाएका थिए। त्यसबेला मानव अधिकारबाट हनन् भएका मानिसहरु र तिनीहरुका परिवार आजसम्म पनि पीडित छन्।

४. तिनीहरु मध्ये कतिपयले आफ्ना परिवार गुमाएकाछन् भने कतिपयको परिवार हराएको र वेपत्ता भएर आज पनि अन्यौलमा वस्नु परेको अवस्थामा छन्। तिनीहरुले न्याय पाउनु पर्नेमा नेताहरु र सरकारमा बस्नेहरु ठूल्ठूलो स्वरले भाषण त गर्ने गर्दछन् तर पीडित पक्षको न्यायको लागि सारभूत कदम चाल्दैनन्।

५. सरकारद्वारा गठित वेपत्ता छानविन आयोग हात्तीको देखाउने दाँत जस्तो भएको छ। सरकारले अन्तराष्ट्रिय क्षेत्रलाई देखाउन त्यस्तो संस्था गठन त गरेको छ, तर तिनीहरुबाट ठोस काम कुरा केही पनि भएको छैन।

६. म्यानमारका परराष्ट्रमन्त्री आङसाङ सुकीलाई रोहिङ्गाहरुको मानवअधिकार हनन्मा सघाउ पुर्याएको आरोपमा हालै हेग स्थित अन्तराष्ट्रिय अदालतमा बोलाइएको छ। सुकीलाई त्यसरी बोलाएकोमा मानव अधिकार हनन् गनेर्हरुको मनमा चिसो पसेको हुन सक्छ। नीद हराम भएको हुनुपर्दछ।

७. हेग स्थित अदालतमा निवेदन परेपछि त्यसरी बोलाउँदा रहेछन् भन्ने प्रमाण अहिले प्रष्टभएको छ। मानव अधिकार हनन्का घटना गम्भीर विषय भएकोले त्यसलाई आलटाल गर्दै पन्छाउन सकिन्छ भन्ने सोच्नु गलत हुनेछ। त्यसकारण नेपालमा भएका मानव अधिकारका घटनाहरुको छिटो छिनोफानो गर्नु राम्रो हुने देखिन्छ।