सरकारले जनगणना–२०७८ को नतिजा शुक्रबार काठमाडौंमा सार्वजनिक गरेको छ । सार्वजनिक गरिएको नतिजाअनुसार देशको कूल जनसंख्या २ करोड, ९१ लाख, ६४ हजार ५ सय ७८ पुगेको छ । त्यसमा पुरुषको संख्या १ करोड ४२ लाख ५३ हजार ५ सय ५१ छ भने महिलाको संख्या १ करोड ४९ लाख, ११ हजार २७ पुगेको जनाइएको छ । सरकारले सार्वजनिक गरेको नतिजामा पहिले पनि महिलाको संख्या बढी थियो भने अहिले पनि बढी नै देखिएको छ । सरकारले जातजाति, भाषा र धर्मको तथ्यांक सार्वजनिक गर्न अझ केही महिना लाग्ने जनाएको छ । ती विषयमा केही विवाद भएकाले विवाद समाधान भएपछि त्यसको नतिजा सार्वजनिक गरिने भएको छ । विवाद समाधानको निमित्त यस अघि नै योजना आयोगका सचिवको संयोजकत्वमा समिति गठन गरिएको छ ।
सरकारले प्रत्येक १० वर्षको एक पटक देशव्यापी रुपमा जनगणना गर्ने गरेको छ । यस किसिमले जनगणना गरेको १ सय १० वर्ष भएको छ । आवश्यकताअनुसार तथ्यांकको शीर्षक संशोधन र परिवर्तन गर्दै परिमार्जन गर्ने गरिएको छ । त्यसो भएकाले तथ्यांक भर्ने फर्म ठूलो हुँदै गएको छ । जति तथ्यांक धेरै भयो, उति सरकार र सम्बद्ध पक्षहरूलाई काम गर्न सजिलो हुन्छ भन्ने मान्यता रही आएको छ । जनगणना त्यसै गर्ने गरिएको होइन, जनगणनाको आधारबाट आएको तथ्यांकअनुसार सरकार र सम्बद्ध अरु पक्षहरूले नीति निर्धारण गर्न र काम गर्न सजिलो होस् भनेर १० वर्षको एक पटक जनगणना गर्ने गरिएको हो । यो जनगणनाको तथ्यांकलाई ज्यादै महत्वको मानिन्छन् । शिक्षित र विकसित समाज र देशहरूले यही तथ्यांकलाई आधार मानेर आफ्नो कार्यक्रम र योजना तयार गर्ने गर्दछन् ।
हाम्रो देशमा पनि यसको अभ्यास भइरहेको छ । तर के–कति भएको छ, पारदर्शिताको अभावमा त्यो प्रष्ट बाहिर आउँदैन, हाम्रो तथ्यांकमा पहिलेदेखि पुरुषको भन्दा महिलाको संख्या बढी देखिँदै आएको छ । तर हाम्रो ऐन कानुनले बहुविवाह निषेध गरेको छ । बहुविवाह निषेध भएपछि ती बढी देखिएको महिलाको सम्बन्धमा सरकार र समाजले के सोच्ने कसरी सोच्ने, यस विषयमा हामी गम्भीर छैनौं । यो एक उदाहरणमात्र हो । जनगणनाको तथ्यांकले यस्ता धेरै कुराको निर्देशन गर्दछ । जनगणनाको तथ्यांक सूचनामात्र होइन, आमोदप्रमोदको विषयमात्र होइन, यसले हामीलाई धेरै कुराको जानकारी दिन्छ, तथ्यमा आधारित काम गर्न प्रेरित गर्दछ र सफलताको मार्गमा जाने बाटोको दिग्दर्शन गर्दछ । यी सबै दृष्टिले जनगणना–२०७८ को ठूलो महŒव छ । सरकार र सम्बद्ध पक्षहरूले यसैलाई आधार मानेर अगाडिको कार्यक्रम र योजना तयार गर्नु आवश्यक छ ।
Related News
सम्बन्धित समाचार
सरकारबाटै संविधानको अवहेलना
गण्डकी सरकारमा एमालेको सहभागिता
आन्दोलनलाई उत्तेजक नबनाऊ
नेपालको बिजुली भारतले किन्ने सम्झौता
अग्रज पत्रकार पोखरेलको निधन
hero news full width
मुख्य समाचार
लामिछानेलाई १३ दिन म्याद थप
मानव तस्करी अभियोगमा कोशीका पूर्व मन्त्री अधिकारी पक्राउ
कार्तिक २५, २०८१कालीगण्डकी करिडोरः म्याग्दीको दाना खण्डमा धमाधम कालोपत्र हुँदै
कार्तिक २५, २०८१क्रस कन्ट्री दौड: समूहमा नेपाली, व्यक्तिगतमा चिनियाँ च्याम्पियन
कार्तिक २४, २०८१फेवाताल किनारमा अन्तर्राष्ट्रिय पर्वतीय क्रसकन्ट्री दौड (फोटो फिचर)
कार्तिक २४, २०८१सहकारी पीडितको आरोप–रास्वपाले बद्नाम गर्यो
कार्तिक २४, २०८१