पोखरामा मनाइयो घण्टाकर्ण पर्व, इतिहास यस्तो छ

पुत्ला जलाएपछि मलामीले समयबजी खाए

Suraj Hazare Dahal
श्रावण १४, २०७६
DSC_0739

केहिबेर अगाडि पोखराका नेवारी समुदाय रहेका टोलहरुमा आफुलाई दुःख दिने भूतप्रेत, राक्षस लगायतका दानवहरुको नास होस् भन्दै घण्टाकर्णको पुत्लाहरु जलाएर घण्टाकर्ण पर्व मनाइएको थियो । तयामचा नाच समित र गोपालजी भजन समूहको आयोजनामा रानीपौवाबाट लगिएको घण्टाकर्णको पुत्लालई महेन्द्रपुल स्थित शोभा भगवती मन्दिरबाट घुमाएर पुरनधाराको नहरमा लगाएर जलाइएको थियो । रानीपौवा बाहेक भिमनसेनटोलमा पनि यो पर्व मनाइयो । तायमचा नाच समितिका उपाध्यक्ष रमेश कर्माचार्यले सुनाएको किवदन्ती अनुसार परापूर्वकालमा घण्टाकर्ण नामक राक्षसले स्थानीय समुदायलाई मारेर दुःख दिने काम गर्दथ्यो ।

स्थानीयहरुले घण्टाकर्ण राक्षसलाई केही गर्न नसकेपछि भ्यागुताको एक प्रतिकले उसलाई झुक्काएर पोखरीसम्म लगेछ । सानो आकारको उक्त भ्यागुताको प्रतिकले राक्षसलाई म सानो भए पनि तैंले मलाई केही गर्न सक्दैनस् भनेपछि घण्टाकर्ण रिसाएर उसलाई पछ्याएको थियो । हाम्फाल्दै भ्यागुता दलदलतिर गएपछि राक्षस पनि उसलाई पछ्याउँदा ऊ दलदलमा गडेर बाहिर निस्किन सकेन । त्यसपछि स्थानीयले ढुंगा तथा लाठीले हानेर उसलाई मारेका थिए । नरभक्षी घण्टाकर्णलाई मारेपछि त्यसैको खुसीयालीमा यो पर्व साउन कृष्ण चतुर्दशीका दिन मनाइँदै आइएको हो । यो पर्व लिच्छवीकालदेखि मनाइँदै आएको इतिहास छ ।
यस्तै आजकै दिन नेवार समुदायले भूतप्रेतले कष्ट नदिओस् भनेर घरको बाहिर फलामको किल्ला ठोक्ने तथा फलामको औंठी समेत लगाउने परम्परा रहेको छ यद्यपी किला ठोक्ने र औंठी लगाउने चलन भने काठमाण्डौ उपत्यकामा मात्र रहेको तायमचा नाच समितिक उपाध्यक्ष रमेश कर्माचार्यले बताए । उनका अनुसार कुनै पनि मानव वा प्राणीको २ वटा अथवा ४ वटा खुट्टा हुन्छ भने घण्टाकर्ण राक्षसको भने ३ वटा खुट्टा रहेको हुन्छ । पुत्लामा पनि ३ वटा खुट्टा थियो । यस्तै घण्टाकर्ण नर हो वा नारी भन्नेमा पनि विवाद रहेको छ । घण्टाकर्णलाई दलदलमा मारिएको हुँदा पुत्लालाई पनि तलाउ रहेको आसपास जलाउने गरिन्छ ।
पुत्लालाई जलाएपछि पुत्लाको खरानीमाथि ढुंगाले प्रहार गएिको थियो । पुत्ला जलाएर आएपछि रानीपावौमा मलामीहरुले समयबजी खाएपछि घण्टाकर्ण पर्वको अन्त्य भएको थियो ।

आजैको दिनबाट नेवारहरुको विभिन्न जात्राहरु शुरु हुन्छ भने गाई जात्राको तैयारीको लागि नाच पनि सिक्न थालिन्छ । निकै पहिला यो पर्वको दिन बाटोमा उन्युको डोरीले सडक छेकेर रकम संकल्न गरिन्थ्यो । अहिले भने सवारी साधानको चापले उक्त परम्परा भने हराएको छ । पुत्लाको टोल परिक्रमा गर्नु अगाडि संकलन गरिने भेटीको सबै रकम पुत्लामा दागबत्ति दिनेलाई दिइने चलन रहेको छ ।

Related News

सम्बन्धित समाचार

  • पाेखरा नयाँबजारमा श्रीमद्भागवत् ज्ञानमहायज्ञ जारी

    आदर्श समाज सम्वाददाता वैशाख ६, २०८१
    पोखरा । पोखराको नयाँबजारमा नयाँ वर्षदेखि सुरु भएको श्रीमद्भागवत् सप्ताह ज्ञानमहायज्ञ–२०८१ जारी छ । महायज्ञमा विविध कार्यक्रमले नयाँबजारस्थित प्रदर्शनी केन्द्र…
  • प्रकट पगेनी ‘शिव’ को निधन

    आदर्श समाज सम्वाददाता वैशाख ४, २०८१
    पोखरा। गजलकार एवं गीतकार प्रकट पगेनी ‘शिव’ को निधन भएको छ । जण्डिस र निमोनियाबाट गम्भीर बिरामी उनको मणिपाल शिक्षण अस्पतालमा…
  • नयाँ वर्षमा एगाको सहयोग

    आदर्श समाज सम्वाददाता वैशाख ३, २०८१
    पोखरा । इम्ब्रोइडरी एन्ड गार्मेन्ट एसोसिएसन (एगा) पोखराले नयाँ वर्ष २०८१ का अवसरमा शुभकामना आदानप्रदान एवम् शैक्षिक सामग्री सहयोग गरेको…
  • दरौंखोला समाजको भित्तेपात्रो

    आदर्श समाज सम्वाददाता वैशाख ३, २०८१
    पोखरा दरौंखोला सामीप्य समाजको भित्तेपात्रो विमोचन एवं नयाँ वर्षको शुभकामना आदानप्रदान शनिबार पोखरामा गरिएको छ । स्याङ्जाको दरौंखोला आसपासबाट पोखरामा…
  • भुलभुला देवीमा ट्रस्ट भवन उद्घाटन

    आदर्श समाज सम्वाददाता वैशाख ३, २०८१
    पोखरा । पोखरा ३३ पुडिटारस्थित भुलभुला देवी मन्दिरको परिसरमा निर्मित ट्रस्ट भवन एक कार्यक्रमबीच उद्घाटन गरिएको छ । पोखरा ३३…

hero news full width