पोखरा । पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा बिहीबार सिचुवान एयरलाइन्सको न्यारोबडी एयरबस–३१९ दोस्रोपटक ल्यान्ड भएको छ । चार्टर्ड उडानमार्फत सिचुवानको न्यारोबडी एयरबस–३१९ पोखरा विमानस्थलमा बिहीबार दिउँसो २ बजेर ४० मिनेटमा अवतरण भएको थियो ।

पोखरामा शनिबार हुने तेस्रो संस्करणको क्रस कन्ट्री दौडमा भाग लिने चिनियाँ खेलाडी, प्रतिनिधि र पाहुनासहित १ सय २० जना बोकेर सिचुवानको जहाज आएको हो ।

पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका सूचना अधिकारी जसुदा सुवेदीका अनुसार जहाज चीनको कुनमिङ विमानस्थलबाट चार्टर्ड उडान भरेर आइपुगेको हो ।

सो जहाज करिब २ घण्टा पोखरा विमानस्थलमै रहेको थियो भने त्यसपछि ४ बजेर १० मिनेटमा काठमाडौंका लागि उडान भरेको थियो । यात्रु लिएर आएको सो विमान काठमाडौं फर्किदा भने रित्तै फर्कियो ।

पोखरा आएका खेलाडी, खेल प्राविधिक तथा खेल पदाधिकारी फर्किंदा भने काठमाडौं हुँदै फर्किने छन् । पोखराबाट काठमाडौंसम्म यातायात व्यवस्था अन्तर्राष्ट्रिय क्रस कन्ट्री दौड प्रतियोगिताको आयोजक हिमालयन टुरिजम फोरम अध्यक्ष विश्वशंकर पालिखेले जानकारी दिए । पोखरा बसाइँका क्रममा आइतबार चिनियाँ पर्यटकहरुले पोखराको अवलोकन भ्रमण गर्ने कार्यतालिका रहेको प्रतियोगिताका मिडिया संयोजक प्रतीकराज पहारीले जानकारी दिए ।

पोखरा विमानस्थलमा गत ६ असारमा चीनको सिचुवान एयरलाइन्सको एयरबस–३१९ अवतरण भएको थियो ।

१७ पुस, २०७९ मा तत्कालीन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले विमानस्थल उद्घाटन गरेका थिए ।

चीनको एक्जिम बैंकको ऋण सम्झौतामा सीएएमसी इन्जिनियरिङ कम्पनी लिमिटेडले २२ अर्ब ६१ करोड रुपैयाँमा विमानस्थल निर्माण गरेको हो । नेपाल सरकारले मुआब्जा लगायतका काममा ४ अर्बभन्दा बढी खर्च गरिसकेको छ । निर्माणमा नेपाल सरकार र चिनियाँ एक्जिम बैंकबीच सम्झौता अनुसार ७ वर्षको ग्रेस अवधि (कुनै पनि व्याज तिर्नुनपर्ने समय) सहित २० वर्ष अवधिमा सम्पूर्ण ऋण चुक्ता गरिसक्नुपर्नेछ । नेपालले १ अर्ब ३७ करोड ८७ लाख ४० हजार युआन (२५ अर्ब ७९ करोड ६२ लाख रुपैयाँ) ऋण लिएकोमा २० वर्षसम्म साँवा र व्याज गरी २ अर्ब ७६ करोड ४४ लाख २० हजार ८५८ युआन (५२ अर्ब रुपैयाँ) भुक्तान गर्नुपर्छ । व्याजमात्रै ९ अर्ब ९२ करोडभन्दा बढी पर्छ । गत २०७९ चैतदेखि भुक्तानी सुरु भएकोमा ९४ करोड रुपैयाँ बराबरको किस्ता बुझाइसकेको विमानस्थल अधिकारीले जनाए । ऋणसहित दैनिक खर्च र कर्मचारीको तलबमा विमानस्थलले मासिक २५ करोडभन्दा बढी कमाउनुपर्छ । तर, लक्ष्य अनुरुप आम्दानी छैन ।

यति ठूलो रकम तिर्नुपर्नेमा यो विमानस्थल चार्टर्ड र आन्तरिक उडानमै सीमित छ । गत वर्ष २३ भदौको बिहान यहाँ व्यावसायिक अन्तर्राष्ट्रिय उडान भएको थियो । विमानस्थल सञ्चालनको करिब ८ महिनापछि उक्त दिन भुटानको ड्रुक एयर भुटानको पारोबाट यात्रु लिन पोखरा आएको थियो । भुटानबाट चार्टर्ड भएर बिहान ५ बजेर ५५ मिनेटमा ३ यात्रु लिएर उडेको १ सय ५० सिट क्षमताको उक्त विमान बिहान ६ बजेर ४० मिनेटमा पोखरामा अवतरण भएको थियो । उक्त जहाज १ घण्टापछि ४२ यात्रु लिएर फर्किएको थियो । विमानले यहाँ तिर्नुपर्ने रकम तिरेकाले यसैलाई पहिलो व्यावसायिक उडान मानिएको थियो ।

पोखरा आएका यात्रुमा नेपाली, अमेरिकी र भियतनामका एक–एक जना थिए भने पोखराबाट जहाज चढ्ने ४२ यात्रु अमेरिकी, भारतीय र क्यानेडियन पर्यटक हुन् । नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको नियमानुसार प्रतियात्रु ३ हजार रुपैयाँ र ग्राउण्ड ह्याडलिङ शुल्क उक्त एयरले तिरेको हो ।

यो विमानस्थलमा होल्डिङ गर्नु पनि नपर्ने, यात्रुलाई पनि सुविधा हुने गरेकोले विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय एयरलाइन्स कम्पनीसँग छोटो दुरीका हवाई उडान गर्नुपर्नेमा जोड सर्वत्र उठेको थियो ।

त्यसअघि, ६ असारमा चीनको सिचुवान एयरलाइन्सको एयरबस–३१९ अवतरण भएको थियो । यो नै पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय उडान हो । त्यसबेला विमानस्थलमा भव्य समारोह आयोजना गरिएको थियो ।

सिचुवान एयरलाइन्सको न्यारोबडी एयरबस–३१९ दोस्रोपल्ट अवतरण

छेङ्दु तियान्फु विमानस्थलबाट नेपालको राष्ट्रिय सभाका तत्कालीन अध्यक्ष गणेशप्रसाद तिमिल्सिनासहित चीनबाट केही नेपाली र ड्रागन बोट रेस फेस्टिभलका खेलाडी बोकेर जहाज आएको थियो । त्यसबेला ८० यात्रु आएका थिए ।

२२ कात्तिकमा चिनियाँ जनमुक्ति सेनाका दुईवटा कार्गो विमान पोखरा ओर्लिएको थियो । छेन्दुबाट राहत सामग्री लिएर उक्त विमान पोखरा आएको थियो । त्यसको १५ दिनभित्रै ७ मंसिरमा हिमालयन एयरलाइन्सको चार्टर्ड विमान आयो । पोखरामा आयोजित माउन्टेन क्रस कन्ट्री कम्पिटिसनमा भाग लिन चिनियाँ खेलाडी हिमालयन एयरलाइन्सको चार्टर्ड विमानमा पोखरा आएका थिए ।

विमानस्थल प्रवक्ता जसुदा सुवेदीका अनुसार हालसम्म यो विमानस्थलमा योसहित ८ वटा अन्तर्राष्ट्रिय जहाज उडान र अवतरण भएका छन् ।

यहाँबाट हाल बुद्ध, यती र श्री एयरलायन्सले मात्र सेवा दिएका छन् । पोखराबाट हाल काठमाडौं, भरतपुर र भैरहवामात्र उडान हुने गरेको छ । पोखराको पुरानो विमानस्थलबाट जोमजोम उडान हुन्छ ।

यसअघि, नेपालगञ्ज र सिमरासमेत उडान हुने गरेकोमा अहिले दुवै ठाउँमा यात्रु नपाउँदा उडान हुन सकेको छैन । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनेपछि भने एकमात्र फाइदा, रात्रिकालीन उडानले फाइदा पुगेको यात्रु बताउँछन् ।

पोखरा पर्यटन परिषदका अध्यक्ष तारानाथ पहारीले यहाँ अन्तर्राष्ट्रिय उडान सम्भव छ भन्ने उदाहरण पटक–पटक पुष्टि भएको भन्दै नियमित उडानको माग गरे । होटल संघ पोखरा नेपालका अध्यक्ष लक्ष्मण सुवेदीले बिहीबारको चार्टर्ड फ्लाईटले आफूहरु उत्साहित भएको उल्लेख गर्दै यसरी नियमित उडान सके पोखरा र यस क्षेत्रको पयटन प्रवद्र्धनमा टेवा मिल्ने बताए ।

गत वर्ष ९ लाखले सेवा लिए

विमानस्थलको रेकर्ड अनुसार सन् २०२३ मा पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट ९ लाख ८ हजार जना यात्रुले हवाई सेवा लिएका छन् ।

यस्तै, गएको आर्थिक वर्ष २०८०÷०८१ पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलले ४० करोड रुपैयाँ आम्दानी गरेको छ । विमानस्थल प्रवक्ता जसुदा सुवेदीले गएको वर्ष विमानस्थलले उक्त रकम कमाएको बताइन् ।

उनका अनुसार विमानस्थलले एरोनोटिकल तथा नन–एरोनोटिकल रिभिन्यू (राजस्व) बाट आम्दानी लिन्छ भने विमानस्थल दस्तुर नियमावलीअनुसार ल्याण्डिङ, पार्किङबाट आम्दानी हुन्छ । अरुमा कोठा बहाल, घर बहालबाट पनि आउँछ । तर, सरकारले पोखरा र भैरहवा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा उडान गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय वायुसेवालाई विशेष सहुलियत दिने निर्णय लिएकाले यदि अन्तर्राष्ट्रिय उडान भए पनि खासै आम्दानी नहुने सुवेदीको भनाइ छ । उनले भनिन्, ‘सरकारले ल्याण्डिङ, पार्किङमा छुट गरेकोले अन्तर्राष्ट्रिय उडान भए पनि तत्काल हामीलाई खासै फाइदा हुँदैन । प्यासेन्जर ट्याक्स (यात्रु कर) बाट मात्र आउने हो । अरु केही पनि आउँदैन ।’ अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा विमानस्थलले प्रतियात्रुबाट ३ हजार रुपैयाँ आम्दानी गर्ने प्रवक्ता सुवेदीले बताइन् । जुन रकम जहाजको टिकटमै जोडिएको हुन्छ ।
आन्तरिकसँगै ३ वटा अन्तर्राष्ट्रिय फ्लाइट नियमित गर्न सके वर्षमा १ अर्ब रुपैयाँ हाराहारी कमाइ हुन सक्ने विमानस्थलले जनाएको छ ।