वालिङ । गल्याङ २, रैबारका एक युवाले विभिन्न प्रजातिका बेर्ना/बिरुवा बिक्री गरेर १० लाख बढी आम्दानी गरेका छन् । २७ वर्षीय प्रदीप पाण्डेले गत आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा बेर्ना बिक्रीबाट उक्त रकम आम्दानी गरेका हुन् ।

२२ वर्षको कलिलै उमेरदेखि नर्सरी व्यवसाय थालेका उनले समयअनुसारका फलफूल, घाँसका बेर्नालगायतका विभिन्न प्रजातिका थुप्रै बिरुवाहरु उत्पादन तथा बिक्री गरी आम्दानी गर्दै आएको बताए । २०७५ सालमा ‘जगत्रदेवी बिरुवा उत्पादन तथा बिक्री केन्द्र’ नामक नर्सरी दर्ता गरी व्यवसाय थालेका छन् । सुरुका दिनमा २ रोपनी क्षेत्रफलमा नर्सरी स्थापना गरी बिरुवा उत्पादन गरे । पाण्डेले हाल ५ रोपनी क्षेत्रफलमा बिरुवा उत्पादन गर्दै आएका छन् । कारोबार भएकोमध्ये खर्च कटाएर १० लाख बढी आम्दानी भएको पाण्डेले बताए ।

‘सुरुका वर्षहरुमा नर्सरी स्थापना भए पनि प्रभावकारी ढंगले सञ्चालन भएन,’ उनले भने, ‘सुरुका वर्षहरु अनुभव लिने, पूर्वाधार निर्माण गर्ने, बजारीकरणको सम्भावनाबारे बुझ्दै बित्यो, पछिल्ला २÷३ वर्षदेखि उत्पादन भएका बिरुवाहरु राम्रो बिक्री भएको छ ।’

सुरुका दिनमा बजारीकरणको समस्या भए पनि पछिल्लो समयमा यहाँ उत्पादन भएका बिरुवा देशका पूर्वदेखि पश्चिमसम्मका ठाउँहरुमा बिक्री हुने गरेको छ ।

पाण्डेले सञ्चालनमा ल्याएको नर्सरीमा ६ वटा ‘हाईटेक टनेल’ छन् । उनले तिनै टनेलहरुभित्र फलफूलअन्तर्गत कागती, सुन्तलाका बिरुवा उत्पादन गर्दै आएका छन् । त्यस्तैगरी, घाँसअन्तर्गत राइखनियो, डालेघाँसहरु, मोरिङ्गा, तेजपत्तालगायत अन्य धेरै प्रजातिका बिरुवाहरु उत्पादन गर्दै आएका छन् ।

हाल सञ्चालन गर्दै आएको नर्सरीलाई अझै विस्तार गरी नर्सरीबाटै वार्षिक २ लाख वटा विभिन्न प्रजातिका बिरुवा÷बेर्ना बिक्री गर्ने लक्ष्य रहेको उनले बताए ।

उनले कृषि व्यवसाय प्रवद्र्धन तथा तालिम केन्द्र पोखरा र कृषि ज्ञान केन्द्र, स्याङ्जाबाट बिरुवा उत्पादनसम्बन्धी तालिम लिएका छन् । कृषि ज्ञान केन्द्र स्याङ्जा, प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना सुन्तला सुपरजोन स्याङ्जाबाट अनुदान तथा प्राविधिक ज्ञान पाएको उनले बताए ।

मौसमअनुसार नर्सरीमा काम गर्नका लागि ज्यालादारीमा कामदार लगाउँदै आएको छ ।

जिल्लाभित्रका केही पालिका तथा संघ संस्थाहरुले यहाँ उत्पादन भएका बिरुवा/बेर्नाहरु लैजाने गरेका छन् । यहाँ उत्पादन भएका बिरुवा/बेर्ना जिल्लाभित्रभन्दा बाहिरी जिल्लाहरुबाट माग धेरै हुने गरेको उनले बताए । ‘५ वर्षअघि नगरपालिकाले ५० मा गाउँगाउँमा कागतीका बिरुवा वितरण गरेको थियो,’ उनले भने, ‘बिरुवा/बेर्ना उत्पादन गर्न सके त राम्रो कमाइ हुने रैछ भन्ने लागेर नर्सरीलाई नै व्यावसायिकरुपमा अगाडि बढाउने निष्कर्षमा पुगेको थिएँ ।’

काम गर्दै जाँदा नजानेका र जिज्ञासा लागेका विषय युट्यूबमा हेर्ने, कृषि प्राविधिकसँग सल्लाह, सुझाव लिने गरेको उनले बताए ।

‘भर्खरको युवा हुँ, विदेश जाने सोच ममा पलाएन,’ उनले भने, ‘केही काम गर्न सके स्वदेशमै आफ्नो परिवारसँग बस्न पाइन्छ, आम्दानी पनि राम्रै गर्न सकिने रैछ ।’