बडिगाड (बागलुङ) । मध्यपहाडी लोकमार्गसँग जोडिएको छ, ७३ वर्षे पवित्रा पुनको घर । बागलुङको बडिगाड गाउँपालिका ६, खालमा सामान्य चिया पसल चलाउँदै आएकी उनका आँखाले त्यति भेउ पाउँदैनन् । महिला पुरुष छुट्याए पनि अनुहार चिन्न उनलाई गाह्रो पर्छ । आँखा जचाउन पनि कसैले भनेनन्, चस्मा लगाउन सुझाउने त कुरै भएन । शनिबार दिउँसो उनकै घर अगाडि हिमालय आँखा अस्पतालका चिफ मेडिकल डाइरेक्टर प्राडा इलिया श्रेष्ठसहितको टोली पुग्यो । बस्न कुर्सी र पिर्का पनि दिइन् । आँगनमा को आए भन्ने उनले चिनेकी भने थिइनन् । केहीबेरमा मानिसको चहलपहल बढ्यो, एउटा कार्यक्रम सुरु भयो । ब्यानरमा लेखिएको थियो, आँखा उपचार केन्द्र बडिगाडको समुद्घाटन कार्यक्रम ।

पवित्रा पनि कार्यक्रममा सहभागी भइन् । राखिएका कुर्सीको अघिल्लो लहरमा बसिन् । करिब ४५ मिनेटजति औपचारिक कार्यक्रम चल्यो । औपचारिक कार्यक्रम भनेपछि भाषण त हुने नै भयो । भाषण सकिएपछि पालिका प्रमुख गण्डकी थापा अधिकारीले उपचार केन्द्र रहेको भवनको ढोकामा टाँगिएको रिबन काटिन् । स्वास्थ्यकर्मीले पवित्रालाई डो¥याएर भवनमा लगे । उनको हातमा पुर्जी थमाए । डा. इलियाले आँखा जाँच्ने मेसिन छोपेको कपडा निकालेर पवित्राको आँखा जाँच्न थालिन् । उनको आँखामा मोतियाबिन्दु देखियोे, अब कसरी सन्चो बनाउने ७३ वर्षे पवित्रालाई फसाद प¥यो । रोग थाहा नहुँदासम्म बरु ढुक्क थियो, थाहा पाएपछि के गर्ने र कसो गर्ने हुने नै भयो ।

तर समस्या उनले सोचेजस्तो छैन । बडिगाडमा भेटिने बिरामीका आधारमा बडिगाडमै वा पोखरा ल्याएर भए पनि शल्यक्रिया गरिने आश्वासन डा. इलियाले दिइन् । धेरै जना बिरामी भए पोखराबाट चिकित्सक त्यहींँ पुगेर शल्यक्रिया गरिदिने र २/४ जनामात्र भए पोखरा नै बोलाइने उनले बताइन् । अझ आर्थिक अवस्था कमजोर हुनेहरुका लागि पालिकाको सिफारिसमा निशुल्क शल्यक्रिया हुनेसमेत उनले जानकारी गराइन् ।

हिमालय र धवलागिरि आँखा अस्पतालको प्राविधिक सहयोग र पालिकाको व्यवस्थापनमा बडिगाडमा केन्द्र खुलेको हो

गण्डकी र कर्णालीमा अन्धोपन निवारणका लागि क्रियाशील हिमालय आँखा अस्पतालले ग्रामीण भेगमा आँखा उपचार केन्द्र स्थापनालाई तीव्रता दिएको छ । यसैक्रममा बडिगाडमा उपचार केन्द्र खोलिएको हो । अन्य पालिकाहरुमा समेत कार्यक्रम विस्तार गरिने उनले सुनाइन् । नेपाल नेत्रज्योति संघ मातहतको हिमालय आँखा अस्पताल र धवलागिरी आँखा अस्पतालको प्राविधिक सहयोग र पालिकाले व्यवस्थापन गर्ने गरी उपचार केन्द्र सुरु भएको हो । केन्द्र सञ्चालका लागि तिनै पक्षले सम्झादारी पत्रमा हस्ताक्षर गरी आदानप्रदानसमेत गरेका छन् । आँखा उपचार सेवालाई विस्तार गरी सक्दो धेरै मानिसहरुको पहुँचसम्म पु¥याउने उद्देश्यका केन्द्र सञ्चालमा ल्याइएको प्राडा इलियाले बताइन् ।

आँखा उपचार केन्द्रको स्थापनाका लागि पालिकाले आवश्यक भवन कोठा तथा फर्निचर र जनशक्ति उपलब्ध गराएको छ । हिमालय र धवलागिरी आँखा अस्पतालले आवश्यक उपकरण तथा औजार उपलब्ध गराएका छन् ।

उपचार केन्द्रको दैनिक आम्दानी तथा खर्चको हिसाब दोस्रो पालिकाको जिम्मामा रहेको छ । उपचार केन्द्रको दैनिक रुपमा सञ्चालन गर्दा लाग्ने खर्चको सम्पूर्ण जिम्मेवारी समेत पालिकाले लिएको छ । केन्द्रको आवश्यकता अनुसार थप गर्नुपर्ने यन्त्र उपकरण उक्त केन्द्रको आम्दानीबाट तिनै पक्षको सहमति अनुसार खरिद गर्न सकिने समझदारी पत्रमा उल्लेख छ ।

हिमालय आँखा अस्पतालले धवलागिरी आँखा अस्पताल र पालिकासँगको समन्वयमा आवश्यकताअनुसार आँखा जाँच शिविर, विद्यालय आँखा जाँच प्रथम शिविर र आँखा शल्यक्रिया शिविर गर्नेछ । कुनै कारणवश केन्द्र बन्द हुने अवस्था आएमा केन्द्रमा रहेको यन्त्र उपकरण हिमालय आँखा अस्पतालले फिर्ता लैजानेछ ।

पालिकाको वडा नम्बर ६ खालस्थित पहिला स्वास्थ्य केन्द्र रहेको भवनमा अहिले आँखा उपचार केन्द्र स्थापना गरिएको हो । भाडा तिर्नभन्दा खाली रहेको आफ्नै भवनमा केन्द्र चलाउँदा सहज हुने भएकाले त्यसै अनुसार निर्णय गरिएको पालिका अध्यक्ष गण्डकी थापा अधिकारीले बताइन् । आफूहरु निर्वाचित भएर आएदेखि नै स्वास्थ्यलाई प्राथमिकतामा राखेको उनको भनाइ थियो । बागलुङ बजारबाट ७० किलोमिटर भन्दा बढी दूरीमा रहेका कारण आँखको सामान्य उपचारका लागि अब सहर धाउनुपर्ने बाध्यता अन्त्य भएको अध्यक्ष थापाले बताइन् । ठूलो भौगोलिक क्षेत्र भएकाले स्वास्थ्यको टोली नै बनाएर आवधिक रुपमा वडाका गाउँहरुमा पठाउने गरिएको, ज्येष्ठ नागरिकलाई घरमै पुगेर स्वास्थ्य परीक्षण गर्न थालिएको उनको भनाइ थियो ।

आँखा उपचार केन्द्रलाई कुनै हालतमा बन्द हुन नदिने भन्दै उनले जग्गाको व्यवस्थापन गरी स्थायीरुपमा भवन बनाउने सोचमा पालिका रहेको सुनाइन् । पालिका उपाध्यक्ष भीमसेन वनले बडिगाड मात्र नभएर छिमेकी जिल्ला गुल्मीको मुसीकोट नपा र मालिका गापाका बासिन्दाले समेत यस केन्द्रबाट सेवा लिन लिन सक्ने बताए । कार्यक्रममा नेपाल नेत्रज्योति संघ गण्डकीका उपाध्यक्ष ध्रुवबहादुर केसीले संघ मातहत नेपालभर २७ अस्पताल रहेको र ती अस्पतालले यस्ता केन्द्र सञ्चालनमा ल्याएर स्थानीयस्तरमा सेवा प्रदान गरिरहेको बताए ।

हिमालय आँखा अस्पताल व्यवस्थापन समितिका अध्यक्षसमेत रहेका नेपाल नेत्रज्योति संघ कास्की अध्यक्ष सुरेन्द्र थापामगरले गाउँगाउँमा सिंह दरबारको नारा अहिले आएर सार्थक हुन थालेको बताए । ग्रामीण भेगमा सेवा पु¥याउने गरी खोलिएको केन्द्रको स्थायित्वका लागि पालिकासहित स्थानीय चनाखो रहनुपर्ने उनको भनाइ थियो । कार्यक्रममा वडा नम्बर ६ का वडाध्यक्ष वीरबहादुर खत्री, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत चेतनारायण भण्डारी लगायतले भनाइ राखेका थिए ।