पोखरा । खानेपानी फोहोर भएकाले झाडापखाला लाग्छ । पानी जम्ने ठाउँ वरपर लामखुट्टेको बिगबिगी नै हुन्छ । बजारको फोहोर समयमै व्यवस्थापन नहुँदा उस्तै महामारी फैलिन्छ । अहिले मुलुकभर डेंगीको त्रास छ । घर परिसरका ससाना भाँडामा जम्मा भएको पानीकै कारण लामखुट्टे मौलाएर यो रोग फैंलदो छ । आखिर रोग नियन्त्रणको जिम्मा स्वास्थ्य क्षेत्रमा काम गर्ने निकायको मात्रै हो त ? गण्डकी प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयका महानिर्देशक डा. खिमबहादुर खड्का भन्छन्, ‘सरोकारवाला पक्षहरू सचेत नभएसम्म स्वास्थ्यका निकायको मात्र जिम्मा हो भनेर लक्ष्यमा पुग्न कठिन छ ।

खानेपानी मन्त्रालयले शुद्ध पानी वितरण गर्नुपर्‍यो । स्थानीय तहले सरसफाइ गर्नुपर्‍यो । टोलविकास संस्था र स्थानीय बासिन्दाले आफ्नो घर र टोल सफा गर्नुपर्‍यो । अनि पो स्वास्थ्य समस्या देखिँदैन । सोमबार पोखरामा इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले स्थानीय तहका प्रतिनिधिसँग डेंगु नियन्त्रणबारे गरेको अन्तक्र्रियामा यस्तै विषयमा चर्चा भयो । संघीय स्वास्थ्य मन्त्रालय मातहतको उपचारात्मक सेवा महाशाखा प्रमुख डा. अनुप बास्तोला भन्छन्, ‘डेंगुलगायत महामारी नियन्त्रणका लागि अरुको मुख ताक्नुभन्दा पनि सरोकारवाला सबै कस्सिनु जरुरी छ ।’ लामखुट्टे मारेर भन्दा लार्भा र लामखुट्टेको बासस्थान नष्ट गर्नेु नै डेंगुबाट बच्ने उत्तम उपाय रहेको उनको भनाइ थियो । महामारी हुँदा अभियान चले पनि अरु बेला सुुनसान हुने भन्दै घर वरपरको सरसफाइमा जतिखेर पनि चनाखो हुनुपर्ने डा. बास्तोलाले बताए । अभियान सञ्चालन लगायत उपचारका लागि स्थानीय तहबाट माग भई आएअनुसारको बजेट पठाउन तयार रहेको उनको भनाइ थियो ।

कार्यक्रममा जिल्ला समन्वय समिति कास्कीका प्रमुख लीलाधर पौडेलले स्वास्थ्य क्षेत्रमा राज्यले पूरा गर्नुपर्ने दायित्वबाट पन्छिरहेको बताए । प्रदेशका स्वास्थ्य सचिव डा. विनोदविन्दु शर्मा स्थानीय नेतृत्वलाई जिम्मेवार बनाउँदै स्कुले विद्यार्थीका माध्यमबाट सचेतना जगाउनुपर्ने बताए ।

रुपा, अन्नपूर्ण, मादी गाउँपालिकाका अध्यक्षहरू नवराज ओझा, विष्णुबहादुर केसी, देवीजंग गुरुङ, माछापुच्छ«ेका उपाध्यक्ष सीता अधिकारीले नागरिकको स्वास्थ्यलाई प्राथमिकतामा राखेर आफूहरू काम गर्दै आएको बताए ।

गाउँपालिकाभन्दा पोखरा महानगरमै डेंगुको आतंक भएकाले महानगरले त्यसैअनुसार काम गर्दै आएको वडाध्यक्ष राधिका शाही योगीले बताइन् । महानगरको स्वास्थ्य महाशाखाका जनस्वास्थ्य निरीक्षक राजेन्द्र रेग्मीले सर्च एन्ड डिस्ट्रोय र सचेतना अभियान सञ्चालन गरिरहेको बताए । तर नियमित रुपमा काम गर्नका लागि रकम अभाव हुने उनको भनाइ थियो ।