पोखरा । राष्ट्रपति निर्वाचनले फेरिएको राजनीतिक समिकरणले गण्डकीको सत्ता पनि धर्मराएको छ । एमाले संसदीय दलका नेता खगराज अधिकारीको नेतृत्वमा रहेको गठबन्धन सरकारलाई माओवादीले साथ छोड्ने लगभग पक्का छ ।

स्रोतका अनुसार मंगलबार नै माओवादीले सत्ताबाट बाहिरिएर समर्थन फिर्ता लिने तयारी गरेको छ । तर माओवादी नेता हरिबहादुर चुमानले भने गण्डकीको सत्तामा आफ्नो नेतृत्व हुनुपर्ने दावी राखेका छन् । शीर्षनेतालाई भेट्न काठमाडौंमै रहेका चुमानले गण्डकीमा माओवादीले नेतृत्व पाउनुपर्ने दाबी गरेका हुन् ।

‘२ पटक एमाले र एक पटक कांग्रेस माओवादीकै साथले सरकारको नेतृत्वमा पुगेको छ । अब हाम्रो पालो हो,’ उनले भने, ‘गण्डकीमा प्राकृतिक न्यायको सिद्धान्तले पनि माओवादीलाई नै नेतृत्व दिनुपर्ने हुन्छ ।’ केन्द्रीय समिकरणका कारण गण्डकीमा पनि सरकार फेरिने निश्चितप्रायः छ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डसँगको भेटमा पनि आफुले मुख्यमन्त्री पाउनुपर्ने माग राखेको चुमानले बताए । यसअघि सरकार बन्दा पनि उनले मुख्यमन्त्रीका लागि ‘लविङ’ गरेका थिए ।

गण्डकीमा अहिले संविधानको धारा १६८ उपधारा (२) अनुसारको सरकार छ । यो सरकार ढल्दा उपधारा (३) अनुसार सरकार बन्छ । उपधारा (२) अनुसार दुई वा सो भन्दा बढी दलहरु मिलेर बनेको सरकारले विश्वास नपाए संसदमा उपस्थित सबैभन्दा ठूलो राजनीतिक दलको संसदीय दलका नेता मुख्यमन्त्री बन्ने व्यवस्था छ । तर विश्वासको मत भने धारा १८८ को उपधारा (२) अनुसार लिनुपर्छ । उक्त उपधारामा मुख्यमन्त्रीले प्रतिनिधित्व गर्ने दल विभाजित भएमा वा सरकारलाई समर्थन गरेको दलले समर्थन फिर्ता लिएमा ३० दिनभित्र प्रदेश सभा समक्ष विश्वासको मतका लागि प्रश्ताव दर्ता गर्नुपर्ने उल्लेख छ ।

गण्डकीमा २७ सीट सहित कांग्रेस पहिलो दल हो । ६० सदस्यीय प्रदेश सभामा सरकार बनाउन ३१ सीट चाहिन्छ । कांग्रेस र ८ सिटको माओवादी हुँदा सत्तासँग ३५ सीट पुग्छ । एकीकृत समाजवादी समेत नयाँ सत्ता समिकरणमा भएकोले एकीकृत समाजवादी प्रवेश गरेका राजीव गुरुङ उर्फ दीपक मनाङेले पनि मन्त्रीमा दावी गर्न सक्छन् । उनी मिसिँदा सत्तासँग ३६ सीट पुग्छ । त्यसैले चुमानले मुख्यमन्त्रीमा दावी गरेपनि पहिला कांग्रेस नेतृत्वमै सरकार बन्नुपर्छ । त्यसपछि बन्ने सरकारमा माओवादीले नेतृत्व पाउन सक्छ । प्रचण्डले चुनावी सारथी सुरेन्द्र राज पाण्डेलाई मुख्यमन्त्रीमा प्रश्ताव गर्दै भोट मागेका कारण अहिले गण्डकीको सत्ता बागडोर पाण्डेबाट खोसेर माओवादीलाई सुम्पिने सम्भावना निकै कम छ ।

कांग्रेस संसदीय दलका नेता पाण्डे मंगलबार माओवादीले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिने बताउँछन् । ‘मंगलबार फिर्ता लिनुहुन्छ होला । त्यसपछि प्रक्रियामा जान्छ,’ उनले भने । अहिले प्रदेश सभा अधिवेसन बन्द छ । सरकार फेरिने अवस्था आए वा विश्वासको मत लिनुपर्दा विशेष अधिवेसन आह्वान गर्नुपर्छ । अहिलेको सरकारलाई माओवादी र राप्रपाको समेत साथ छ । एमाले २२, माओवादी ८ र राप्रपा २ सहित ३२ सांसदको समर्थनमा सरकार बनेको हो । केन्द्रमा राप्रपाले यसअघि नै सरकारको समर्थन फिर्ता लिएपनि प्रदेशमा एमाले नेतृत्वमा सरकार भएकोले ‘पर्ख र हेर’ को रणनीतिमा राप्रपा छ ।