पोखरा । पोखराको गन्धर्व नाटकघरले ४ वर्षअघि पोखरा महानगरस्तरीय विद्यालय नाटक महोत्सव आयोजना ग¥यो । संयोजक थिए, नाटकघरका अध्यक्ष परिवर्तन । संयोजन नाटकघरले नै गरेको थियो । उनीहरुले त्यो समयमा १० वटा नाटक आउने अनुमान गरेका थिए तर नाटक ८ वटा आए । त्यो पनि आफूहरुकै जोडबलमा ।

विद्यालयमा गएर नाटक आफैंले तयार गरिदिने अनि नाटकघरमा मञ्चन गर्ने शर्तमा अधिकांश नाटक ल्याएको परिवर्तनले सम्झिए । ‘त्यो समयमा हामीले १० वटा नाटक आउने अपेक्षा गरेका थियौं तर नाटक आए ८ वटा,’ उनले भने, ‘त्यो पनि लौन नाटक महोत्सव हुँदै छ, हामी आएर सिकाउँछौं अनि महोत्सवमा ल्याइदिन प¥यो भने हामीले आग्रह गरेपछि आएका हुन् ।’ त्यो बेला डायमन्ड माविले मात्र आफैंले नाटक तयार गरे पनि अन्य विद्यालयमा आफ्नो टिम गएर सिकाएको उनले बताए ।

पहिलो प्रयासमै गाह्रो भएपछि परिवर्तन केही अप्ठेरोमा परे । तर, उनलाई थाहा थियो, अबको नाटकको आधार भनेकै विद्यालय हो । विद्यालयमा नाटकको बारेमा ज्ञान नदिए गाह्रो पर्छ भन्ने उनलाई राम्रोसँग थाहा थियो । उनीहरुलाई दोस्रो वर्ष महोत्सव गर्ने कि नगर्ने भन्ने दोधार थियो । त्यही समय कोरोनाले अस्तव्यस्त बनाएको थियो । त्यसले उनीहरुलाई अझ मर्कामा पा¥यो ।

कोरोनाकै समयमा परिवर्तनको भेट तत्कालीन गण्डकी प्रदेशका अर्थमन्त्री किरण गुरुङसँग भयो । त्यही मौकामा उनले नाटकको विषय झिके । उनको कुरामा अर्थमन्त्री गुरुङले सहमति जनाए । प्रदेशको सहयोगमा उक्त महोत्सव प्रदेशस्तरीय बनाउने सल्लाह भयो । तर कोरोनामा नाटकघरमै जमघट सम्भव थिएन अनि जुक्ति निस्कियो, भर्चुअल रुपमा सहभागिता जनाउने ।
प्रदेशस्तरको पहिलो विद्यालय नाटक महोत्सवको सोही अनुसार प्रचारप्रसार गरे । प्रदेशस्तरमा पुगेपछि नाटकको संख्या ह्वात्तै बढेको उनले बताए । त्यो वर्ष ४० वटा विद्यालयले सहभागिता जनाएका थिए । त्यो समय भर्चुअल सहभागिताले पनि संख्या बढायो । यसले उनीहरुमा हौसला बढ्यो ।

महोत्सवमा २० विद्यालयका नाटकसँगै अतिथि मञ्चनका रुपमा ‘धुमधामको घुमघाम’ पनि मञ्चन हुने

प्रदेशस्तरमा दोस्रो र समग्रमा तेस्रोको संस्करणको तयारी थालियो । सोही वर्ष गण्डकी प्रज्ञा प्रतिष्ठान गठन भयो । यसले उनीहरुलाई झनै सहज बनायो । दोस्रो संस्कण गर्ने समयमा प्रतिष्ठान टोलीसँग जोडियो । सो संस्करणमा २४ नाटक सहभागी भएर त्यसबाट १२ नाटक छनोट भए महोत्सवका लागि ।

विद्यालयहरुले पछिल्ला दिनहरुमा नाटकको महत्व बुझ्दै गएको नाटक छनोट समिति संयोजक प्रकाश घिमिरेले बताए । माघ १४ गतेदेखि गण्डकी प्रज्ञा प्रतिष्ठान, पोखरा प्रज्ञा प्रतिष्ठान, राइट फर चिल्ड्रेनको सहकार्यमा तेस्रो गण्डकी प्रदेश, विद्यालय स्तरीय नाटक महोत्सव सञ्चालन भइरहेको छ । अहिलेको नाटकमा २९ विद्यालयबाट स्क्रिप्ट प्राप्त भएको घिमिरेले जानकारी दिए । ‘पछिल्लो समयमा नाटकमा विद्यालयको निकै चासो बढेको छ । त्यसैले होला, यो पटक २९ विद्यालयले स्क्रिप्ट पठाएका थिए,’ उनले भने, ‘यो पटक १०÷१२ वटामात्र राख्ने कि भन्ने थियो तर सबै स्क्रिप्ट राम्रा भएकाले २० वटा छनोट गरेर मञ्चन भइरहेको छ ।’ यसरी नाटकको आधार विद्यालयस्तरमा महत्व बढ्दै गएकाले अबको केही वर्षमा गण्डकी प्रदेश नाट्य क्षेत्रमा अब्बल हुने उनको विश्वास छ ।

यो पटकको महोत्सवमा २० विद्यालयका नाटकसँगै अतिथि मञ्चनका रुपमा धुमधामको घुमघाम पनि मञ्चन हुने नाटकघरका अध्यक्ष परिवर्तनले जनाए । महोत्सवमा छानिएका २० नाटकलाई प्रोत्साहनस्वरुप प्रति विद्यालय १०÷१० हजार रुपैयाँ प्रदान गरिने उनले बताए ।

नाटकघरको आयोजनामा भएको प्रदेशस्तरीय नाटक महोत्सवले आफूहरुमा उत्साह थपेको आयोजना गरी नवलपुरको देवचुली १ को नेपाल नमूना माविका शिक्षक सुदीप भुषालले बताए । विद्यालयमा अभिनय समिति बनाएरै काम थाले पनि अवसर नपाइरहँदा यो आयोजनाले राम्रो अवसर प्रदान गरेको पनि उनको भनाइ थियो । सोही विद्यालयबाट नाटकमा सहभागी विद्यार्थी कलाकार सुवास्ना ढकालले विद्यालय बाहिर पनि नाटक प्रदर्शन गर्ने मौका पाएको बताइन् । ‘हामीले स्कुलका कार्यक्रममा नाटक प्रस्तुत गरिरहेका थियौं । स्कुलभन्दा बाहिर देखाउने मौका नै पाएका थिएनौं,’ उनले भनिन्, ‘यसले हामीलाई उत्साह बढाएको छ । आगामी दिनमा अझ राम्रो गर्न यसले सहयोग गर्छ ।’
सुस्ताएको नाटक विद्यालयको सहभागिताले उकासिने आशा जागेको पोखरा थिएटरका अध्यक्ष परिवर्तनले बताए । जसले गर्दा नाटकघरमा नाटक हेर्ने दर्शकको सहभागिता पनि बढेको उनको भनाइ छ । दर्शकको चासो र सहभागिताले नाटक बनाउने र देखाउनेलाई राम्रो नाटक निर्माणको चुनौती थपेकाले जिम्मेवार बनाएको उनले बताए ।