लमजुङ । चम्पावती हाइड्रोपावर लि.का सञ्चालकविरुद्ध पीडित आन्दोलनमा उत्रिएका छन् । उनीहरूले शुक्रबार राइनास–५, तीनपिप्ले क्षेत्रमा विरोध प्रदर्शन गरे । झुठा मुद्दा खारेज गर, धरपकड बन्द गर, जलमाफिया होशिसार, किसान आन्दोलन जारी छ, पावरहाउस माथि सार, सिंचाइ सुनिश्चित गरजस्ता नारा लगाएका थिए ।

लमजुङको पूर्वी क्षेत्रमा गोरखाको सीमा नदी चेपे खोलामा निर्माणाधीन चेपे ‘ए’ जलविद्युत् आयोजनाका पीडितले विरोध प्रदर्शन गरेका हुन् । उक्त जलविद्युत आयोजनाको निर्माण ६० प्रतिशत पूरा भइसकेको छ । आयोजनाको निर्माण आउँदो असारमा सम्पन्न गर्ने गरी बढी रहेको हाइड्रो सञ्चालकको भनाइ छ । आयोजनाको विद्युतगृह निर्माण गरी त्यसबाट निकास हुने पानी राइनासटार सिंचाइ आयोजनाको मुहानभन्दा २ सय मिटर माथि खसाल्ने गरी सो विद्युत् आयोजनाको आइइई प्रतिवेदन अनुसार नै काम भएको दाबी विद्युत आयोजना प्रवद्र्धक कम्पनीका सञ्चालकको छ । तर आयोजनाको निर्माणाधीन विद्युत्गृहको संरचना हेर्दा भने त्यसबाट निकास हुने पानी राइनासटार सिंचाइ आयोजनाको मुहान माथि खस्छ भन्ने आकलन गर्न भने कठिन हुँदै आएको छ । पीडित उपभोक्ताको सिंचाइ आयोजनाको मुहानको सहतभन्दा २ सय मिटर तल विद्युत् आयोजनाबाट निकास हुने पानी खस्ने बताउँछन् ।

यसैलाई ध्यानमा राखेर राइनासटार सिंचाइ आयोजनाका उपभोक्ताले विद्युत आयोजनाको निर्माण पक्षले बलमिच्चाइँ गरिरहेको विषयलाई करिब १ वर्ष अघिदेखि विभिन्न माध्यमबाट उठाउँदै आएका हुन् । यसबीचमा उपभोक्ताको टिम ऊर्जा मन्त्रालय तथा विद्युत् विकास विभागमा समेत गएर ध्यानाकर्षण गराएको थियो । उपभोक्ताको गुनासो ध्यानमा राख्दै विद्युत् विकास विभागले चम्पावती हाइड्रोलाई ८ मंसिरमा आइइई प्रतिवेदन आधारमा मात्र काम अघि बढाउन अन्यथा काम रोक्न निर्देशन दिएको स्थिति रहेको उपभोक्ताको भनाइ छ ।

हाइड्रोपावरले निर्माण संरचनामा कुनै परिवर्तन नगरी निर्माण अघि बढाएको भन्दै आक्रोशित उपभोक्ताले आयोजनाबाट पीडित राइनासटार सिंचाइ आयोजना बचाउ अभियान संघर्ष समिति नै गठन गरेका छन् । समितिको नेतृत्वमा विद्युत आयोजनाको निर्माण कार्य रोक्न जोड दिन २८ मंसिरमा आयोजनास्थल पुगेका थिए । त्यसबेला आफ्ना माग आयोजना पक्षलाई राखेर अगुवा किसान फर्किसकेपछि सो कार्यालयमा तोडफोड र केही साधनमा आगजनीसमेत भएको थियो ।

त्यो आन्दोलन किसान नेताहरुको निर्देशनमा भएको आयोजना पक्षको भनाइ छ । तर पीडित उपभोक्ताका अगुवाको आयोजनाको निर्माण पक्षले उपभोक्तालाई तर्साउन आफंैले सो कार्य गराएको भन्ने दाबी छ ।

सो तोडफोड र आगजनी पीडित उपभोक्ताका अगुवाको निर्देशनमा भएको र ३ करोड ४० हजारको क्षति भएको भन्दै त्यसको क्षतिपूर्ति भराउने सहितको माग गर्दै ८ जना उपभोक्ताविरुद्ध आयोजना पक्षले गोरखा प्रहरीमा किटानी जाहेरीको उजुरी दर्ता गरेका थिए ।

राइनासटार सिंचाइ आयोजना आजभन्दा ३० वर्ष अधि निर्माण भएको हो । आयोजनाले राइनास वडा १ देखि ७ सम्मको १४ सय हेक्टरमा सिंचाइ गर्ने लक्ष्य रहेकोमा हाल साढे ८ सय हेक्टरमा सिंचाइ गर्दै आएको छ । ७ मेगावाट क्षमताको चेपे ‘ए’ जलविद्युत आयोजना चम्पावती हाइड्रोपावरको प्रवद्र्धनमा १ अर्ब ३१ करोड ८० लाख स्थिर पुँजीमा निर्माण भइरहेको छ ।

यो बीचमा सो वस्तुस्थिति ध्यानमा राख्दै संघर्ष समितिले प्रधानमन्त्री ऊर्जा मन्त्रालयसहितका सम्बद्ध निकायको ध्यानाकर्षण गर्दै सिंचाइका उपभोक्ताले ज्ञापनपत्र समेत बुझाएका थिए । ज्ञापनपत्र आधारमा मन्त्रालयका सहसचिव कृष्ण नेपालको नेतृत्वका एक टोली आएर आयोजनाको स्थलगत अध्ययन गरेको थियो । त्यसको प्रतिवेदन बुझाउन १ साता लाग्ने भनिए पनि प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको छैन ।

यसैबीचमा बिहीबार जिल्ला प्रहरी कार्यालय, गोरखाबाट किटानी जाहेरी परेका ८ जनालाई पक्राउ गरी बुझाउनू भन्ने पत्र जिल्ला प्रशासन तथा जिल्ला प्रहरी कार्यालय लमजुङमा पठाइयो ।

यता, लमजुङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुशील वैद्यले भने आफूहरुले गिरफ्तार भने नगरिसेको बताए । उनले भने, ‘प्रदर्शन भयो भन्ने खबर आयो, वार्ताबाटै समाधान खोज्नु पर्छ । केन्द्रबाट आएको टोलीको प्रतिवेदन आउन बाँकी छ, त्यसले निकास दिन्छ भन्ने पनि लागेको हो, योबीचमा गोरखाबाट पत्र लेख्ने काम भएछ ।’ उनले समाधानको लागि वार्ता एकमात्र विकल्प हो भन्छन् ।