पोखरा । ब्राह्मण समाज नेपालका केन्द्रीय अध्यक्ष डा. नारायणप्रसाद अधिकारद्वारा लिखित श्री निम्बार्क वैष्णव परम्परा विषयक कृति विमोचन गरिएको छ । राधाकृष्ण शान्ति आश्रम लामेआहालका पूर्व महन्त शखीशरण भण्डारीले सोमबार पुस्तकको विमोचन गरेका हुन् ।

पोखरा ९, नयाँबजारस्थित मातृकाप्रसाद सिग्देलको श्रद्धाञ्जली सभा तथा गोलोकोत्सवमा पुस्तक विमोचन गरिएको हो । २००२ सालमा जन्मिएर २०७८ मा स्वर्गीय सिग्देलकी धर्मपत्नी हरिमायाले पतिको स्मृतिमा उक्त कृति प्रकाशित गरेकी हुन् ।

९८ पृष्ठको सो कृतिमा निम्बार्क सम्प्रदायको उद्भव, दर्शन र आचार्य परम्पराबारे संक्षिप्त तर सारपूर्ण ढंगले चर्चा गरिएको कृतिका समीक्षक माधवशरण उपाध्ययले जानकारी दिए । उनले निगम (वेद) र आगम (वेदमूलक, क्रियात्मक तन्त्रशास्त्र) का आधारमा स्थापित निम्बार्क सम्प्रदाय प्राचिनतम सम्प्रदाय रहेको बताए । उपनिषद्मा राधालाई परशक्ति र श्रीकृष्णलाई परब्रह्म मानिएको र तिनै परशक्ति र परब्रह्मरुप राधाकृष्णको सगुण–साकार युगल रुपको उपसना गर्ने परम्परा नै निम्बार्क सम्प्रदायमा रहेको चर्चा पुस्तकमा छ । निम्बार्क सम्प्रदाय सात्विक उपासनापरक वैष्णव आगममा आधारित छ ।

सिग्देलकी धर्मपत्नी हरिमायाले पतिको स्मृतिमा कृति प्रकाशन गरेकी हुन्

मातृकाप्रसाद सिग्देलको देहान्तअघि अस्पतालमा रहँदा विभिन्न हिसाबले स्वास्थ्योपचारमा सघाउने डाक्टरलाई सो अवसरमा सम्मान गरिएको थियो । सम्मानित हुनेमा डा. भोजराज न्यौपाने, डा. हरि केसी, डा. थानेश्वर पहारी, डा. दीपेन्द्रमान श्रेष्ठ, प्राडा रवीन्द्र श्रेष्ठ, डा. गणेशभक्त आचार्य र डा. विश्वदीप तिमिल्सिना छन् ।

कृतिका लेखक डा. अधिकारीले धर्ममा स्वार्थ मिसिंदा पछिल्ला दशकहरुमा धर्म दूषित हुँदै गएको बताए । धर्म र ईश्वरको नजरमा सबै जातजाति समान रहेको उनले बताए । वैष्णव सम्प्रदायको मूल दर्शन श्रीमद्भागवत एकादशस्कन्दको १३ औं अध्यायमा वर्णित श्रीकृष्ण र उद्धव विचको सम्वादमा प्रस्तुत हंस भगवान्ले सनकादीलाई दिएको उपदेशमा आधारित भएको उनले उल्लेख गरेका छन् । एसको परम्परा पनि त्यहींबाट हंस सनकादि नारद निम्बार्क हुँदै लामो आचार्य श्रृंखला परा गरी श्री भागवत्शरण देवासम्म आइपुगेको पनि उनले स्मरण गराए । पुस्तकमा निम्बार्क वैष्णव सम्प्रदायको पृष्ठभूमि, श्रीहंसोपदेश, श्रीसनकादि, श्रीनारद लगायत विभिन्न आचार्य सम्प्रदायबारे चर्चा गरिएको छ ।

पुस्तक प्रकाशिका हरिमाया सिग्देलले आफू निम्बार्क वैष्णव परम्पराबाट दीक्षित भए पनि सम्प्रदायसम्बन्धी थप कुराहरु बुझ्न पुस्तकले सघाउने विश्वास व्यक्त गरिन् । पति मातृकाकै प्रेरणा र संगतपछि आफू वैष्णव सम्प्रदायमा आवद्ध भएको उनले उल्लेख गरेकी छन् । कार्यक्रममा भाषाविद्, मदन पुरस्कार विजेता एवं लामेआहाल राधाकृष्ण मन्दिरका महन्त मुकुन्दशरण उपाध्याय, नेपाली कांग्रेस गण्डकी सभापति शुक्रराज शर्मा र प्राध्यापन पेसामा संलग्न सूर्यभक्त सिग्देल लगायतले भनाइ राखेका थिए । कार्यक्रम संचालन पत्रकार पूर्णचन्द्र घिमिरेले गरेका थिए ।