पोखरा । स्याङ्जाको फेदीखोला–४, शीतलादेवी राम्चे मन्दिरमा आयोजित चैतेदसैं मेला विविध कार्यक्रमसाथ सम्पन्न भएको छ ।

चैत्राष्टमी पर्व उपलक्ष्यमा शीतलादेवी राम्चे मन्दिर व्यवस्थापन समितिबाट मन्दिरमा पूजा अर्चनाका साथै दानदाताको सम्मान गरिएको थियो ।

कार्यक्रममा दाता तथा अक्षयकोष संस्थापक डब्लुओटु कर्णबहादुर गुरुङ, मन्दिरका पूर्व सदस्य ताराबहादुर विक, गौप्रसाद गुरुङ, डिल्लीराम शर्मा, कर्णबहादुर गुरुङ, अगन्धर पौडेल, देवीदत्त पौडेल, जीवनाथ पौडेल, तिलकराम पौडेल, रामलाल ढकाल र सन्तबहादुर गुरुङलाई सम्मान गरियो । प्रमुख अतिथि फेदिखोला गाउँपालिका अध्यक्ष घनश्याम सुवेदी, मन्दिरका सल्लाहकार संयोजक मेजर दिलबहादुर गुरुङ, वडा अध्यक्ष माधवप्रसाद शर्मा सुवेदी, मन्दिरका अध्यक्ष राजकुमार ढकालले दोसल्ला ओढाएर सम्मानपत्र प्रदान गरेका थिए ।

गाउँपालिका अध्यक्ष सुवेदीले मन्दिर क्षेत्रको विकासका लागि सक्दो सहयोग हुँदै आएको बताए । मन्दिरका प्रमुख सल्लाहकार मेजर दिलबहादुर क्षत्रीले ठूलो वर्षाका कारण बाटो बिग्रिएकोले भक्तजनलाई असुविधा भएको र हेलिकोप्टरमा आउन लागेका भक्तजन पनि मन्दिर क्षेत्रमा दिनभर तुवालो लागेका कारण आउन नसकेको बताए ।

प्रतिकूल मौसमका बावजुद भक्तजन एवं दानदाताको उत्साहजनक सहभागिता रहेको मन्दिरका सदस्य तथा राम्चे सिद्ध टोल विकास संस्थाका अध्यक्ष मेघनाथ पौडेलले जानकारी दिए ।

मन्दिर व्यवस्थापन समिति अध्यक्ष राजकुमार ढकालको अध्यक्षतामा भएको सम्मान कार्यक्रम उपाध्यक्षले स्वागत गरेका थिए ।

सो अवसरमा मन्दिर व्यवस्थापन समितितर्फबाट पञ्चवली चढाइएको थियो । शीतलादेवी दर्शनका लागि टाढाटाढासमेत मानिस आउँदा घुइँचो लागेको थियो ।

मन्दिरमा ७ जना पूजारी छन् । बडादसैं र चैतेदसैंबाहेक बाला चतुर्दशी, शिवरात्री र उधौली पूजामा पनि मेला लाग्ने गरेको पूजारी छविलाल पौडेलले बताए । अक्षय तृतीयामा त्यही नजिकको सिद्धथानमा पूजा हुने अर्का पूजारी वेदप्रसाद पौडेलको भनाइ छ ।

फेदिखोला ४, शीतलादेवी राम्चे मन्दिरमा चैतेदसैं अवसरमा मेला आयोजना गरियो

मन्दिर समिति सदस्य नारायण पौडेलका अनुसार यस पटक एक पञ्चवली बाहेक ८ बोका बलि चढाइएको थियो । केही वर्षअघि चैत्राष्टमीमा एक दिन ११ वटा पञ्चवलीसमेत आएको स्मरण गर्दै पूर्व सदस्य अगन्धर पौडेलले अचेल पशुबलि घट्दै गएको र नरिबलको बली दिनेको संख्या बढ्दै गएको जानकारी दिए ।

शीतलादेवी मन्दिरको इतिहास सय वर्षभन्दा बढी पुरानो छ । विसं १९६० मा मन्दिर स्थापना भएको अनुमान छ । त्यतिबेला पशुपालन गर्दै आएका गलेमका लामिछानेहरुले राम्चेको लेकमा चरनका लागि पशुहरु छाड्ने गर्थे । जंगली जीवजन्तुको आक्रमणबाट पशुहरु धेरै मर्न थालेपछि सुरक्षाको लागि राम्चेको टाकुरामा देवीको स्थापना गरी पूजा अर्चना हुँदै आएको स्थानीय बताउँछन् ।

शीतलादेवी दर्शनले रोगव्याधबाट मुक्ति तथा आफ्नो मनोकांक्षा पूरा हुने विश्वास रही आएको छ । चाडपर्वमा दर्शनका लागि भाकलसहित भक्तजन पनि जान थालेपछि २ ठूला रुखको फेदमा राखिएको मूर्तिलाई गलेम निवासी मनलाल तथा तिलसुवा गुरुङले २०३४ सालमा नजिकै मन्दिर निर्माण गरिदिए पछि देवीको महिमा अरु बढ्दै गर्‍यो । त्यसपछि मन्दिरको वरपर सत्तल ठाँटीहरु निर्माण भए । पक्की सिंढी, प्रवेशद्वार, चौतारा र भलिबल मैदान निर्माण भयो ।

२०७० सालमा शीतलादेवीस्थान राम्चे फूलबारीको ठाँटी बन्यो । सो ठाँटीको पछाडि व्यवस्थित शौचालय पनि बनेको छ । स्व.वखतबहादुर र कन्याकुमारी (गौरा) गुरुङको स्मृतिमा उनीहरुको परिवारबाट सो ठाँटी निर्माण भएको थियो । गत वर्ष सो ठाँटी अगाडि हेलिप्याडसमेत निर्माण भई हेलिकोप्टरमा आउन चाहने भक्तजनका लागि समेत सुविधा भएको छ । पर्खालले घेरिएको ठाँटी वरपर टेन्ट राखी रातमा बसी दाउरा बालेर क्याम्पिङ फायर गर्न तथा भोजभतेर गर्न सकिन्छ ।

२०६८ सालमा सु.मे. बेलबहादुर र तीलकुमारी गुरुङले मूलगेट अगाडिको बाटो बनाइदिए । २०३५ सालमा आफ्ना पूर्वजबाट निर्मित ठाँटीलाई भूपू प्रनि अम्बरबहादुर क्षत्रीले गत वर्ष पुनःनिर्माण गरिदिए । यसअघि गलेम उपल्लोथरका बखतबहादुर गुरुङले निर्माण गरेको ५८ मिटरको सिंढी रेलिङसहित राखी उनको साहिंलो हाँगोतर्फका सन्ततिले २०७४ सालमा पुनः निर्माण गरेका थिए ।

यसैगरी, विभिन्न दानदाताले पोखरी तथा चौतारी निर्माण गरिदिएका छन् । स्याङ्जा, पर्वत र कास्कीका विभिन्न स्थान अवलोकन गर्न सकिने राम्चेको देवीस्थान पर्यटकीयस्थल पनि हो । प्रसिद्ध पञ्चासे क्षेत्रकै एक भागको रुपमा रहेको राम्चे जैविक विविधताले पनि महत्वपूर्ण छ । यहाँ लालीगुराँसको र निगालोलगायतको वन रहेको छ । साथै विभिन्न जातका पंक्षी तथा जंगली जनावर पनि देख्न सकिन्छ ।