पोखरा । केही महिनाअघि जनता समाजवादी पार्टीका संघीय परिषद् अध्यक्ष तथा गोरखा क्षेत्र नम्बर २ का सांसद डा. बाबुराम भट्टराईले गोरखालाई २ जिल्ला बनाउनुपर्ने विचार राखेपछि हलचल मच्चियो । उनले धार्चे र चुमनुब्री गाउँपालिकाको छुट्टै जिल्ला बनाउनुपर्ने बताएका थिए । त्यहाँको भूगोल र स्थानीय रहनसहन अरु भूभाग भन्दा छुट्टै भएको भन्दै जिल्ला नै अर्को बनाउनुपर्ने विचार भट्टराईको थियो ।
अहिले त्यहाँका स्थानीय राजनीतिक दलहरुले पनि जिल्ला टुक्र्याउने निर्णय गरेका छन् । सर्वदलीय बैठक बसेर सबैजसो राजनीतिक दल, जनप्रतिनिधि र सामाजिक अगुवाहरुको भेलाले धार्चे र चुमनुब्रीलाई छुट्टै स्वायत्त जिल्लाको रुपमा घोषणा गर्नुपर्ने माग राखेका हुन् । यसका लागि दुई पालिकाको छुट्टाछुट्टै समन्वय समिति गठन भएको छ । धार्चेका विश्व गुरुङको संयोजकत्वमा ४ सदस्यीय र चुमनुब्रीका गणेश कार्कीको संयोजकत्वमा ४ सदस्यीय समिति गठन गरिएको हो ।
धार्चे गाउँपालिका अध्यक्ष सन्तोष गुरुङ एजेन्डा सही भए पनि उचित समय नभएको बताउँछन् । ‘भूगोल र सामरिक हिसाबले छुट्टै जिल्ला चाहिएको छ । तर चुनावको मुखमा यो सही समय होइन,’ उनले भने, ‘जिल्ला टुक्र्याउनका लागि मात्रै संविधान संशोधन गर्नु उपयुक्त हुँदैन । अरु एजेन्डा भएका बेला यसलाई पनि छिराउँदा राम्रै हुन्छ ।’ केही व्यक्तिहरुले राजनीतिक स्टन्डका रुपमा जिल्ला फुटाउने मसला फालेको उनको आरोप छ ।
धार्चे र चुमनुब्रीले ५० प्रतिशत भन्दा धेरै भूगोल ओगटेको भए पनि त्यहाँको आर्थिक, सामाजिक, शैक्षिक विकास राम्रोसँग हुन नसकेको ठहर स्थानीयको छ । ‘यो क्षेत्र धेरै पिछडियो । सकेसम्म छुट्टै जिल्ला भए राम्रो नभए पनि विशेष संरक्षित क्षेत्रको रुपमा यसको विकास गर्नुपर्छ,’ चुमनुब्री गाउँपालिका अध्यक्ष धनबहादुर गुरुङले भने, ‘संविधानमा स्वायत्त क्षेत्रको पनि परिकल्पना छ । हामी छुट्टिएर बस्नेभन्दा विकास खोजेका हौं ।’
गोरखाको ३ हजार ६ सय १० वर्गकिलोमिटर क्षेत्रफलमध्ये २ हजार ३ सय वर्गकिलोमिटर २ गाउँपालिकाले मात्रै ओगटेका छन् । तर जनसंख्या भने निकै कम छ । २ पालिकाको जनसंख्या जम्मा २० हजार १ सय ५२ छ । जिल्लाभरिको जनसंख्या भने २ लाख ७२ हजार १ सय ६९ छ । सबै हिसाबले छिमेकी जिल्ला मनाङभन्दा ठूलो हुनेछ । मनाङको क्षेत्रफल २ हजार २ सय ४६ वर्गकिलोमिटर र जनसंख्या ६ हजार ५ सय ३८ मात्रै छ ।