पोखरा । नेपालको प्रमुख पर्यटकीय पोखरा घुम्न यतिबेला बहाना छ । कोही लोक सेवा दिन आएका छन् त कांग्रेसको प्रदेशस्तरको चुनावमा भाग लिन पनि मतदाता पोखरामै छन् । साथै स्कुल कलेजको भ्रमण टोली रिजर्भ गाडीभित्रै गीत गाउँदै हुइँकिएको पाइन्छ । आखिर जे जस्तो बहाना भए पनि पोखरा घुम्नेहरु बढेका छन् । यसको स्पष्ट संकेत फेवाताल किनार वाराही चोकमा डुंगा चढ्नेहरुको ताँतीले दिन्छ ।
फेवा डुंगा व्यवसायी समिति काउन्टरका इन्चार्ज सन्देश गिरी पनि आन्तरिक पर्यटकको चहलपहलले खुसी छन् । २ वर्षजसो कोरोना प्रभावले साङ्लोले बाँधेर राखिएका डुंगा अहिले धमाधम पानीमा सयर गर्न भ्याइनभ्याइ छ । उनी भन्छन्, ‘अहिले पोखरा घुम्नेहरुको संख्या बढेको हुँदा हामीलाई पनि केही आशा पलाएको छ । पोखरा घुम्न आउनुहोस्, हामीहरु सुरक्षित साथ यहालाई डुंगा सयर गराउन आतुर छौं ।’ गिरीका अनुसार हाल वाराही घाटबाट मात्रै २ सय जति डुंगा चल्ने गरेका छन् । यहाँमात्रै कुल ३ सय ५६ डुंगा छन् । तालका विभिन्न ८ घाटबाटै डुंगा चल्छन्।
बर्दिया गुलेरियाबाट पहिलो पटक पोखरा घुम्न आएकी लक्ष्मी खत्रीले पोखरा आफूले सोचेभन्दा राम्रो लागेको प्रतिक्रिया दिइन् । उनले साथीसँग डुंगा सयर पनि गर्दै टिकटक बनाउन भ्याइन् । डुंगा चढेर तालमा कावा खानु, वाराही मन्दिर दर्शन गर्नुका अलावा यहाँका पर्यटकीय गन्तव्यमा लामो समयपछि पर्यटकको बाक्लो उपस्थिति बढेको छ ।
पश्चिमाञ्चल होटल संघ अध्यक्ष लक्ष्मण सुवेदीले दसैं तिहारपछि केही चलायमान हुन थालेको यहाँको पर्यटन क्षेत्र बीचमा केही कमी भए पनि अहिले फेरि बढेको बताए । उनले लोक सेवा आयोग गण्डकी प्रदेशले खुलाएको विभिन्न तहको परीक्षा केन्द्र पोखरा भएकोले दैनिक ४ देखि ५ हजार हाराहारीमा परीक्षार्थी आएका छन् । साथै कांग्रेसको प्रदेश अधिवेशन तथा विविध गतिविधिले आन्तरिक पर्यटक बढेको उनको भनाइ छ । पोखरा आउनुुको मूल उद्देश्य अर्कै रहे पनि यहाँको सुन्दरतामा रम्नु अर्को बहाना बनेको छ ।
सुवेदीका अनुसार पोखराका साना होटलमा पर्यटक भरिभराउ छन् । साना होटलको तुलनामा ठूला होटलमा सोचेजस्तो पाहुना भने छैनन् । यतिखेर पोखराका होटलमा हाल २५ प्रतिशतजसो अकुपेन्सी छ । दसैंतिहार बिदाको बेलामा अकुपेन्सी ५० प्रतिशतसम्म पुगेको थियो । यो भनेको २ वर्षयताकै उच्च हो । पोखरामा सानाठूला गरी पर्यटकीयस्तरका ५ सय जति होटल छन्।

विश्वव्यापी महामारीको रुपमा फैलिएको कोरोना प्रभावले २०७६ चैतदेखि शून्यमा झरेको यहाँको पर्यटन क्षेत्र पछिल्लो समय चलायमान हुन लाग्दा भने तेस्रो भेरियन्ट ‘ओमिक्रोन’ को त्रास पनि उत्तिकै छ । भारतीय तथा तेस्रो मुलुकका पर्यटकबाट होटल बुकिङ बरोबर भइरहँदा अब घट्ने हो कि भन्ने चिन्तामा पर्यटन व्यवसायी छन् । ‘२/३ दिन भयो, मानिसहरु फेरि लकडाउन हुने हो कि भन्ने चिन्तामा छन्,’ सुवेदीले भने, ‘आशा गरौं, त्यस्तो नहोस् । पर्यटन क्षेत्र पुरानै लयमा फर्किनेछ ।’

पोखराको पर्यटन क्षेत्र चलायमान हुन लाग्दा कोरोनाको तेस्रो भेरियन्ट ‘ओमिक्रोन’ को त्रासमा व्यवसायी छन्

पोखरा घुम्नेमात्र हैनन्, पदयात्रामा जानेहरु पनि बढ्न थालेका छन् । पोखराबाट दिनमा ४० देखि ५० जना तेस्रो मुलुकका पर्यटक र डेढ सय जति भारतीय पर्यटक पदयात्रामा जाने गरेको पर्यटन व्यवसायी बताउँछन् । यसैबीच, पोखरा पर्यटन परिषद् अध्यक्ष गोपिबहादुर भट्टराईले पछिल्लो समय आन्तरिक पर्यटन बढिरहेको अवस्थामा फेरि व्यवसायी त्रासमा पर्न लागेको बताए । देशको सीमा क्षेत्रमा जे हुन्छ, त्यसको सिधैं असर यहाँ पर्ने भएकोले विगतको पाठ सिकेर पनि पूर्व तयारी रहनुपर्ने उनी सुझाव दिन्छन् ।
पोखरा महानगरपालिका स्वास्थ्य महाशाखा प्रमुख हेमन्त शर्मा पौडेलले ‘ओमिक्रोन’ भनिए पनि पोखरामा आत्तिनुपर्ने अवस्था नरहेको बताउँछन् । हाल यहाँमा विभिन्न अस्पतालमा गरी ८/१० जना मात्र कोरोना संक्रमित देखा परेकोले थप के गर्ने भन्ने विकल्प नसोचिसकेको उनले बताए।
पर्यटक आगमनको आकडा हेर्दा सन् २०२१ सुरु भएपछि ११ महिना अवधिमा १ लाख २६ हजारभन्दा बढी बाह्य पर्यटक नेपाल भित्रिएका छन् । नेपाल पर्यटन बोर्डका अनुसार नोभेम्बरमा हवाई मार्ग भएर २६ हजार १ सय ३५ बाह्य पर्यटक नेपाल भित्रिएका छन् । सबैभन्दा बढी भारतबाट १० हजार ४ सय २१, बंगलादेशबाट १ हजार ३ सय ८२ पर्यटक आएका छन् । उक्त महिना नेपालबाट २६ हजार ४ सय ८७ बाह्य पर्यटक बाहिरिएका छन् । अक्टोबर महिनामा २३ हजार २ सय ८४ पर्यटक आएका थिए । तुलनात्मक रुपमा पर्यटक आगमनमा झिनो रुपमा सुधार देखिए पनि बाह्य पर्यटकको संख्या बढ्न सकेको छैन ।
बाह्य पर्यटक आगमनको पछिल्लो २ महिनाको तथ्यांक हेर्दा झिनो रुपमा सुधार भएको छ । यद्यपि, पर्यटकको संख्या भने बढ्न सकेको छैन । यस वर्षको अघिल्लो महिनाको तुलनामा १२ प्रतिशत हाराहारी पर्यटक बढेको छ । पर्यटक आगमन बढेको भए पनि संख्यात्मक रुपमा कम पर्यटक भित्रिएको बोर्डका निर्देशक मणि लामिछानेले बताए । उनले भने, ‘पर्यटनले लय समातेको देखिन्छ तर संख्यात्मक रुपमा कम नै हो । यस अवधिमा २० देखि ३० प्रतिशत पर्यटक बढ्ने अनुमान गरिएको थियो ।’ तर कोरोनाको तेस्रो भेरियन्टले भने कस्तो मोड लेला यकिन भन्न सकिन्न । विदेशी पर्यटकका लागि अन अराइभल भिसा व्यवस्था रहँदा छिमेकी मुलुकमा तेस्रो भेरियन्टले भने फेरि समस्यामा पर्न सक्ने देखिन्छ।