पोखरा । प्रदेश तहमा संविधानतः सांसद संख्याको २० प्रतिशत मन्त्री बनाउन पाइने व्यवस्था छ । ६० सांसद रहेको गण्डीमा प्रदेशमा १२ जना मन्त्री बन्न पाउँछन् । यसअघिको सरकारले ७ बाट फुटाएर ११ मन्त्रालय बनाएको छ । नयाँ सरकारले मन्त्रालय संख्या १२ वटा बनाउने कसरत गरे पनि यसको आधिकारिक पुष्टि भने भइसकेको छैन ।
आन्तरिक रुपमा मन्त्री बनाउन सांसदले चर्को दबाब दिएपछि कांग्रेसले ५ वटा मन्त्रालय खोजेको छ । सकेसम्म जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) लाई एउटा मात्रै मन्त्रालय दिएर अर्को मन्त्रालय कांग्रेसले राख्न लागेको बुझिन्छ । कांग्रेसलाई २ विकल्प छ–एउटा मन्त्रालय फुटाउने, अर्को जसपासँगको सम्झौता तोड्ने ।
यसअघि नै अर्थ मन्त्रालय दिने सहमति गरिएको जसपाले २ मन्त्री ग्यारेन्टी गरेपछि ऊर्जा मन्त्रालय सम्हालेको छ । जसपा सांसद धनमाया लामा पोखरेल सुरुदेखि नै आफूले मन्त्री पाउनुपर्ने अडानमा छिन् । दुवै जनाले एकै पटक सपथ लिनुपर्ने बताए पनि अर्का सांसद हरिशरण आचार्यले मुख्यमन्त्रीसँगै सपथ लिएपछि लामा असन्तुष्ट बनिन् । केन्द्रीय समीकरण अनुसार गण्डकीमा जसपाले अब अर्को मन्त्रालय नपाउने पक्का जस्तै छ । यसअघिको सहमति अनुसार कांग्रेस र माओवादी ४/४, जसपा २ र स्वतन्त्र सांसद दीपक मनाङेलाई एउटा मन्त्रालय तोकिएको थियो । जसपासँगको सहमति तोडेर जाँदा मन्त्रालय नथपे पनि कांग्रेसलाई ५ वटा मन्त्रालय पुग्छ । माओवादीले ४ तथा जसपा र राजीव गुरुङ (दीपक मनाङे) लाई १/१ मन्त्रालय हुन्छ । जसपाका हरिशरण आचार्य र स्वतन्त्र सांसद राजीव गुरुङ मन्त्री बनिसकेका छन् ।
आचार्यलाई भौतिक मन्त्रालयबाट फुटाइएको ऊर्जा, जलस्रोत तथा खानेपानी मन्त्री दिइएको छ भने मनाङे युवा तथा खेलकुद मन्त्रीमा तेस्रो पटक पदभार सम्हालेका छन् । जेठ २९ मा बिना विभागीय मन्त्रीको सपथ लिएका कांग्रेसका कुमार खड्का शिक्षा, संस्कृति, विज्ञान प्रतिवधि तथा सामाजिक विकास मन्त्री र माओवादी केन्द्रकी मधुमाया अधिकारी गुरुङ स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री छन् ।
अब मन्त्रिमण्डल बिस्तार गर्दा सरकारका प्रवक्ता समेत रहेका सामाजिक विकास मन्त्री खड्का भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्री बन्ने बुझिएको छ । तर भौतिकमा माओवादीको पनि दाबी छ । माओवादीलाई अर्थ मन्त्रालय दिएर कांग्रेसले भौतिक लिन खोजेको हो ।
मन्त्रालयगत विभाजन नमिलेपछि बुधबार बसेको २ दलबीचको बैठक बिनानिष्कर्ष उठेको छ । ‘कि माओवादीले मन्त्रालयको भाग लगाएर कांग्रेसले रोज्ने, कि कांग्रेसले भाग लगाएर माओवादीले रोज्ने । अन्तिममा भएको सहमति यो हो,’ स्रोतले भन्यो, ‘संख्या टुंगिएको छ । जिम्मेवारीमा मात्रै तलमाथि भएको हो । भोलि (बिहीबार) साँझसम्म कुरा मिल्छ ।’
माओवादीले नाम दिन नसके मुख्यमन्त्रीले कांग्रेसको मात्रै भए पनि मन्त्री थप्ने तयारी गरेका छन् । अर्को मन्त्री नपाए सरकारमा सहभागी नहुनेसम्मको घुर्की जसपाको छ । ‘अर्थ मन्त्रालयको दाबी गठबन्धन बलियो बनाउनका लागि छोड्यौं । मुख्यमन्त्रीज्यूले पार्टीले नमानेपछि म मन्त्री बनाउँछु भन्नुभएको छ,’ जसपाका हरिशरण आचार्यले भने, ‘उहाँले आफ्नो वचन र सम्झौता कार्यान्वयन गर्नुहुन्छ भन्ने मेरो विश्वास छ । यदि कार्यान्वयन भएन भने अर्को कदम चाल्नुपर्छ ।’
आफ्नो पार्टीको केन्द्रीय नेतृत्वले प्रदेश तहमै समस्या समाधान गर्न निर्देशन दिएकोले माथिको निर्णय नयाँ नहुने उनको तर्क छ । ‘नेतृत्वले हामीलाई त्यतै मिलाउनु भन्नुभएको छ । त्यसबाहेक थप निर्देशन आएको छैन,’ उनले भने, ‘प्रदेशको समस्या यतै मिल्छ । मिलाउन प्रयास गर्छौं ।’ पछिल्लो घटनाक्रमबारे औपचारिक जानकारी मुख्यमन्त्रीले आफूलाई नगराएको आचार्यको भनाइ छ । बुधबार साँझसम्म मन्त्रीहरुको टुंगो लाग्ने बुझिएको छ । ‘बुधबार बेलुकीसम्म कुरा टुंगिन्छ । छलफल घनिभूत बनाएका छौं,’ माओवादीका उपनेता रामजी बराल ‘जीवन’ ले भने, ‘गठबन्धनलाई धक्का नपर्ने गरी पावर सेयरिङ गर्छौं ।’
मुख्यमन्त्री भन्छन्, ‘बिहीबार ५ बजेसम्म सरकार बिस्तार हुन्छ । अब धेरै कुर्न सकिँदैन ।’
सरकारका प्रवक्ता खड्काले सार्वजनिक रुपमै केही दिनभित्र मन्त्रिमण्डल बिस्तार हुने बताएका थिए । यसैका लागि मुख्यमन्त्री कृष्णचन्द्र नेपाली पोखरेल सहितको टोली सभापति तथा प्रधामन्त्री शेरबहादुर देउवालाई भेटेर फर्किएको छ । ‘बिहीबार ५ बजेसम्म सरकार बिस्तार हुन्छ । अब धेरै कुर्न सकिँदैन,’ मुख्यमन्त्री पोखरेलले भने, ‘सोही अनुसार राजनीतिक पार्टीबीच सहमति खोजिरहेको छु । माओवादीले नाम दिने वित्तिकै क्याबिनेट पूर्ण हुन्छ ।’ बजेट पास भएपछि मन्त्रिमण्डल बिस्तार गर्ने यसअघिकै प्रतिबद्धता अनुसार बजेट मार्सल लगाएर पास गरिएको छ । १ महिनासम्म पनि सरकारलाई पूर्णता दिन नसक्दा आलोचना बढ्न थालेको छ ।
मन्त्री को को बन्दै छन् ?
अब ३ मन्त्रालय पाउने माओवादीले दलका उपनेता रामजी बरालको नेतृत्वमा सरकारमा सहभागी हुनेछ । यसअघि नै मधुमाया अधिकारी मन्त्री बनिसकेकी छिन् । उनको समेत कार्य जिम्मेवारी हेरफेर हुन सक्ने बताइएको छ । बरालसहित बागलुङका चन्द्रबहादुर बुढा र स्याङ्जाका दीपक चर्तीमगर मन्त्री बन्ने आन्तरिक टुंगो लागिसकेको बताइएको छ । यद्यपि दीपक कोइराला, आशा कोइराला लगायत सांसदहरुको पनि नाम चर्चामा छ ।
पूर्व सहमति अनुसार कांग्रेसले २ मात्रै मन्त्री पाउँछ । अहिले जसपालाई छोडेर गए ३ मन्त्रालय अझै कांग्रेसको भागमा छ । जसपालाई दिए मन्त्रालय फुटाउँदा फेरि तीनै जना कांग्रेसको भागमा पर्छ । स्याङ्जाबाट मेखलाल श्रेष्ठ, तनहुँका दोबाटे विश्वकर्मा र बागलुङका मणिभद्र शर्मा मन्त्री बन्ने अधिक सम्भावना छ । कास्कीका बिन्दुकुमार थापा र स्याङ्जाकै भागवत्प्रकाश मल्ल, गोरखाका प्रकाश दवाडीको नाम पनि चर्चामा छ । महिला सांसदहरुले कम्तीमा १ जना महिला मन्त्री हुनुपर्ने माग राखेका छन् । गोरखाकी मनकुमारी गुरुङ र पर्वतकी ललितकला गुरुङ मन्त्री बन्न दौडधुप गरिरहेका छन् । नवलपुरकी ओमकला गौतमक पनि मन्त्री बन्ने दौडमै छन् । पूर्व सहमति कार्यान्वयन भए जसपाकी धनमाया लामा पोखरेल मन्त्री बन्ने छिन् ।
समानुपातिकको बहुमत
कांग्रेसबाट चर्चामा रहेका सबैजसो समानुपातिक सांसद हुन् । श्रेष्ठ, विश्वकर्मा र शर्मा तीनै जना समानुपातिक हुन् । थापा र मल्लले प्रत्यक्ष निर्वाचन जितेका थिए । तर उनीहरु मन्त्री बन्न गाह्रो देखिएको छ । महिला मन्त्री बने पनि सबै समानुपातिक मात्रै छन् । माओवादीबाट प्रबल देखिएका सबैजसो प्रत्यक्ष छन् । जसपाकै लामा पनि समानुपातिक हुन् । अहिलेको ५ मन्त्रीमध्ये तीनजना प्रत्यक्ष छन् भने २ जना समानुपातिक छन् । कांग्रेसको ३ र जसपाको १ थपिँदा १२ सदस्यीय मन्त्रिमण्डल बने आधा समानुपातिक सांसद हुन्छन् । ११ मन्त्री बन्दा र जसपालाई छोड्दा ५ जना समानुपातिक हुन्छन् । यसअघिको सरकारमा भने सबैजना प्रत्यक्ष निर्वाचित मात्रै मन्त्री बनेका थिए ।
Related News
सम्बन्धित समाचार
जसुलाई रोटरी भोकेसनल एक्सिलेन्स अवार्ड
पोखराको काहुँडाँडामा भीषण आगलागी
आर्वामा भलिबल प्रतियोगिता हुने
बागलुङको निसीखोलामा बस दुर्घटना हुँदा ७ को मृत्यु, २० घाइते
मनाङेले लिए मन्त्रीको सपथ, टिक्ला पाण्डे सरकार ?
hero news full width
मुख्य समाचार
दीपक मनाङेलाई भाैतिक मन्त्रालय
चौथो पटक मन्त्री बन्दै दीपक मनाङे, आजै शपथ खुवाउने तयारी
चैत्र ५, २०८०सुन तस्करीमा संलग्न रहेको आरोपमा माओवादी उपाध्यक्ष कृष्णबहादुर महरा कपिलवस्तुबाट पक्राउ
चैत्र ५, २०८०गण्डकीका नयाँ प्रदेश प्रमुख भट्टले सम्हाले पदभार
चैत्र ४, २०८०विश्व पर्यटन बजारमा पोखराको ‘ब्राण्डिङ’ हुन्छ : मुख्यमन्त्री पाण्डे
चैत्र ४, २०८०बाबुरामलाई संसद सचिवालयले भन्यो : महिन्द्रराय र उमरावती माओवादीकै सांसद
चैत्र ४, २०८०