पोखरा । अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र आयोजना (एकयाप) को म्याद माघ ३ गतेदेखि सकिएको छ । बर्सेनि म्याद थप्दै एक्याप चलाउँदै आएको राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषबाट प्रदेश सरकारले आफू मातहत ल्याउन गण्डकी प्रदेश सरकारले संघ सरकारसँग फेरि आग्रह गरेको छ ।
स्थानीय तह र प्रदेश सरकारको विरोधका बाबजुत अघिल्लो माघमा १ वर्षका लागि मात्रै भनेर संघबाट एकयापको म्याद थपिएको थियो । अब कुनै पनि हालतमा आफ्नो मातहत रहनुपर्ने प्रदेशको अडान छ । ‘अब यही अवस्थामा म्याद थप्नु हुँदैन । एक्यापको नेतृत्व प्रदेश सरकारले लिन्छ,’ भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्री एवं प्रवक्ता रामशरण बस्नेतले भने, ‘अघिल्लो वर्ष धेरैको विरोध हुँदाहुँदै म्याद थपिएको हो । अब म्याद थप्नु हुँदैन ।’
मन्त्री परिषद् बैठकले एक्यापलाई आफ्नो मातहत दिन संघ सरकारसँग माग गरिएको उनले बताए । ‘समुदायमा आधारित संरक्षण’ अवधारणा अनुसार एक्याप सन् १९८६ मा कास्कीको घान्द्रुकबाट सुरु भएको थियो । तत्कालीन ५ जिल्लाका ५७ गाविसमा फैलिएकोमा नयाँ संरचना अनुसार १६ वटा गाउँपालिकामा पर्छ । सबै स्थानीय तहले एक्यापलाई आफ्नो मातहत ल्याउन प्रयास गरिरहेका छन् । एक्याप र स्थानीय सरकारका बीच धेरै पटक मुटाव भएको छ ।
उद्योग, पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालयका सचिव महेश्वर ढकाल एक्यापको संरक्षण तीनवटै सरकारले गर्नुपर्ने र लाभमा स्थानीयको अग्राधिकार कायम गराउनुपर्ने बताउँछन् । ‘यो क्षेत्र विश्वको पर्यटकीय गन्तव्यस्थल हो । अब यसको संरक्षण तीनवटै सरकारले गर्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘प्राप्त लाभमा स्थानीयको अग्राधिकार हुनुपर्छ । त्यसको नेतृत्व प्रदेशले लिन्छ ।’ उनले ऐन, कानुन बनाउने, कार्यान्वन्वयन गर्ने र अन्तर्राष्ट्रिय समन्वय विस्तारको जिम्मा संघले लिनुपर्ने र स्थानीय सरकारसँग मिलेर प्रदेश सरकारले व्यवस्थापनको नेतृत्व लिनुपर्नेमा जोड दिए । तर एक्याप क्षेत्रको विनास बर्सेनि बढ्दै गएकोमा उनको चिन्ता छ । ‘जलवायु परिवर्तनको जोखिममा परेको छ । वन्यजन्तु अपराध बढेको छ । विकास निर्माणको काम अव्यवस्थित गर्दा विनास बढेको छ,’ उनले भने, ‘यही अवस्था कायम रहे भोलि पछुतो हुन्छ । संरक्षणका लागि एकीकृत काम अहिले नै थाल्नुपर्छ ।’ ढकाल यही अवस्थामा म्याद थप नहुने बताउँछन् । यसका लागि संयुक्त रुपमा कार्यविधि तयार भइरहेको छ ।
यही अवस्थामा म्याद थप्नु हुँदैन । एक्यापको नेतृत्व प्रदेश सरकारले लिन्छ ।
मन्त्री रामशरण बस्नेत
मन्त्रीपरिषद् बैठकले बर्खामा भएको क्षति पुर्तिका लागि २ अर्ब १७ करोडभन्दा बढी खर्च लाग्ने अनुमानसहित संघ सरकारसँग बजेट मागेको छ । भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्रालयको ८३ करोड ९२ लाख, सामाजिक विकास ३४ करोड ८२ लाख र विविधतर्फ ९८ करोड २५ लाख माग गरेको सरकारका प्रवक्ता रामशरण बस्नेत बताउँछन् । क्षति आँकलन गर्नका लागि आन्तरिक मामिला मन्त्रालयका सचिव केदारनाथ शर्माको संयोजकत्वमा ६ सदस्यीय समिति गठन भएको थियो । समितिले दिएको प्रतिवेदनकै आधारमा क्षति आँकलन गरिएको उनले बताए ।
मादी गाउँपालिकाको केन्द्र सार्नका लागि जग्गा सिफारिस समेत गरिएको छ । गाउँपालिकाको निर्णयमा प्रदेशले सिफारिस केन्द्र पठाएको हो । मादी गाउँपालिका ४ बेतेनी, मादी ३ कै देउराली र याङ्जाकोटलाई प्राथमिकताका आधारमा क्रमशः सिफारिस गरिएको हो । यस्तै, कृषि मन्त्रालयको ‘सिक्दै गर्ने’ तालिमका लागि मापदण्ड तयार गरिएको छ । किसानको क्षमता विकास गर्ने र व्यावसायिक कृषि कर्म बढाउन तालिम आयोजना गर्ने गरी कार्यविधि बनाइएको थियो ।
‘तालिम दिएपछि किसानलाई विदेश पठाउने र उताबाट फर्केर व्यावसायिक कृषि गर्ने अपेक्षा गरिएको छ,’ मन्त्री बस्नेतले भने ।
बैठकले सडक तथा बेवारिसे बालबालिका व्यवस्थापन मापदण्ड बनाएको छ भने बालबालिका अधिकार सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक प्रदेशसभामा पेस गर्ने निर्णय गरेको छ । बेवारिसे बालबालिका व्यवस्थापनका लागि सामाजिक विकास मन्त्रीको संयोजकत्वमा निर्देशक समिति गठन भएको छ । समितिको सिफारिसका आधारमा व्यवस्थापनको काम अघि बढ्ने सरकारले जनाएको छ ।
Related News
सम्बन्धित समाचार
उपकुलपति प्राडा बुद्धिबहादुर थापालाई तनहुँ रत्न पुरस्कार
मापसे चेकिङ गर्न ट्राफिकलाई कोरोनाको त्रास
बिरामी बाेकेकाे जिप दुर्घटना हुँदा १ को मृत्यु, ४ घाइते
कांग्रेस पदाधिकारी बैठकको निष्कर्ष : नेकपा फुटेको छैन, हतारमा निर्णय नगरौँ
पोखराको फुटपाथ र पार्किङ व्यवस्थापन गर्न पाेउवा संघले बुझायो ज्ञापनपत्र
hero news full width
मुख्य समाचार
नेपाली खानालाई विश्वभर पस्किँदैछुः सन्तोष साह
काठमाडौंमा राजनीतिक हावाहुरी, पाेखरामा भने सुनसान
फागुन १३, २०७७माछापुच्छ्रेका छाेरीबुहारी चुलोचौको छाडेर लोक सेवा तयारीमा जुटे
फागुन १३, २०७७फेवातालको क्षेत्रफल ११२५५ रोपनी
फागुन १३, २०७७संसद पुनर्स्थापनापछि विजय र्याली
फागुन १२, २०७७गठन भयो पोखरा प्रज्ञा प्रतिष्ठान, कुलपतिमा पदमराज ढकाल
फागुन १२, २०७७