पोखरा । पोखराका विकास शाक्यले समयमै भेन्टिलेटर नपाउँदा ज्यान गुमाउनुपर्‍यो । स्याङ्जाकी धनमाया गुरुङलाई पनि भेन्टिलेटरका लागि अस्पताल डुलाउँदा डुलाउँदै उनको बाटोमै मृत्यु भयो । ६ वटा अस्पताल चहार्दा समेत उनलाई भेन्टिलेटर उपलब्ध भएन । कास्की अन्नपूर्णका राजेश कार्कीले उपचारको लागि अस्पताल खोज्दै हिड्दा बाटैमा ज्यान गुमाए ।

पछिल्लो समय गण्डकीमा यस्ता घटनाहरु नियमितजस्तो घटिरहेको छ । पोखरा लेकसाइडका ईश्वरी न्यौपाने बिरामी भएर अस्पताल भर्ना भए । कोरोना संक्रमित उनको श्वासप्रश्वासमा समस्या बढ्दै गयो । भेन्टिलेटरमा नराखी उनको उपचार सम्भव नहुने भएपछि चरक अस्पतालले अन्यत्र लैजान भन्यो । जसोतसो मनिपालमा भेन्टिलेटर खोजेर उपचार गराइयो । उनी निकै कठिन अवस्थाबाट स्वस्थ भएका छन् ।

लक्षणसहितका कोरोना संक्रमितलाई भेन्टिलेटर अति आवश्यक छ । श्वासप्रश्वास समस्या हुनेहरुलाई त झन् यो अनिवार्य जस्तै हो । गण्डकीमा सरकारी र निजी अस्पतालहरुमा ५४ वटा भेन्टिलेटर भएको तथ्याङ्क छ । तीमध्ये केही सञ्चालनमा छैनन् । सरकारले अब भेन्टिलेटर थप्न चासो देखाएको छैन । त्यसैले नागरिक स्तरबाटै चन्दा उठाएर भेन्टिलेटर किन्ने अभियान सुरु गरिएको छ ।

नेपाल भेन्टिलेटर सर्भिस कास्की गठन गरेर यहाँका अगुवाहरुले भेन्टिलेटर र उच्च क्षमताको अक्सिजन उपकरण खरिद गर्न लागेका हुन् । पोखरा उद्योग वाणिज्य संघका पूर्व अध्यक्ष विश्वशंकर पालिखेको अध्यक्षतामा ५ सदस्यीय समूह गठन गरिएको छ । समितिमा डा सरोज कोइराला, विप्लव पौडेल र सुनिल गोशेली सदस्य तथा सचिवमा रामकृष्ण ज्ञवाली छन् ।

तत्काल भेन्टिलेटर र हाई फ्लो नजल क्यानुला (उच्च क्षमताको अक्सिजन उपकरण) १० वटा खरिद गर्ने समूहले जनाएको छ । त्यसपछि प्रदेशभरि २० वटासम्म उपकरण पु¥याउने लक्ष्य छ । तर त्यसका लागि आर्थिक अभाव छ । अहिले समूहले एउटा भेन्टिलेटर र ३ वटा अक्सिजन उपकरण खरिद गरिसकेको छ । ‘पोखरासँग भगिनी सम्बन्ध गाँसेका सहरहरुसँग हारगुहार गर्छौं । भूकम्पको बेलामा जस्तै सहयोग गर्नुहुन्छ भन्ने लागेको छ,’ अध्यक्ष पालिखेले भने, ‘अहिलेको बेला भेन्टिलेटर कसलाई कतिबेला चाहिन्छ थाहा नै छैन । आवश्यकता छैन भन्ने कुनैपनि मान्छे रहेनन् । हामीले सुरुवात गरेका छौं । तर आर्थिक समस्या छ ।’ उनले प्रदेश सरकार, पोखरा महानगरपालिकासहित विदेशमा रहेका दाताहरुसँग समेत सहयोगका लागि आग्रह गर्ने बताएका छन् ।

अभियानमा समूहका सदस्यहरु पालिखेसँगै गोशेली र पौडेल, रोटरी इन्टरनेशनल क्लब ३२९२ का पूर्व डिष्टिक गभर्नर किरणलाल श्रेष्ठले क्लबबाट १÷१ लाख तथा युवाउद्यमीहरुको समूहले २ लाख सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् । व्यवसायी आनन्दराज बतासले एउटा मेसिन खरिद गर्ने आश्वासन दिएको संस्थाले जनाएको छ । जीवन बचाउने उद्देश्यले अभियान सञ्चालन गरिएको पालिखे बताउँछन् । ‘कोरोनाको कारण गम्भीर प्रकृतिका कुनै पनि बिरामी अकालमा मर्नु नपरोस भन्ने उद्देश्य हो । कसैलाई भेन्टिलेटर चाहियो भने हामी उपलब्ध गराउछौं,’ उनी भन्छन्, ‘यहाँका निजी र सरकारी अस्पतालसँग समन्वय भैसकेको छ ।’ पोखरामा भेन्टिलेटर तथा क्यानुल स्टक राख्ने र बिरामीलाई आवश्यक पर्दा न्यूनतम शुल्कमा उपलब्ध गराउने छ ।

निजी अस्पतालले भेन्टिलेटरको ३ हजार र नजल क्यानुलाको ७ सय भाडा तिर्नुपर्छ भने सामुदायिक अस्पतालहरुले भेन्टिलेटरको २ हजार र नजल क्यानुलाको ५ सय तथा सरकारी अस्पतालले भेन्टिलेटरको १ हजार र क्यानुलाको ३ सय रुपैयाँ प्रतिदिन भाडा तिर्नुपर्छ । यसरी उठेको रकम परिचालनमा प्रयोग हुने समूहले जनाएको छ । संस्थाका सदस्य डा सरोज पोख्रेलले हरेक अस्पतालमा भएका भेन्टिलेटर व्याकअपको रुपमा राख्नाले गम्भीर कोरोनाका बिरामीहरुले समयमा भेन्टिलेटर नपाएको बताए । उनका अनुसार संक्रमितमध्ये ५ प्रतिशतलाई भेन्टिलेटरमा राख्नुपर्छ । अरु बिरामीलाई समेत उच्च क्षमताको अक्सिजन दिनुपर्छ ।

रोटरी इन्टरनेशनल क्लब ३२९२ का पूर्व डिष्ट्रिक गभर्नर किरणलाल श्रेष्ठले क्लबको पहलमा भेन्टिलेटर सहितको उपकरणहरु ५० प्रतिशत छुटमा उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धता जनाएका छन् । रोटरीले ५० प्रतिशत छुटमा प्रदेश सरकार र पोखरा महानगरलाई भेन्टिलेटर दिने बताएको थियो । तर दुवै सरकारले यसमा चासो दिएनन् । समूहले भेन्टिलेटर र नजल क्यानुलाको सहज सहयोगसँगै यहाँका अस्पतालमा कार्यरत स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई सञ्चालनको लागि तालिम आयोजना गर्ने सचिव रामकृष्ण ज्ञवालीले जानकारी दिए ।